Μέχρι το παγκόσμιο πρωτάθλημα κλειστού στίβου στο Σόποτ της Πολωνίας τον Μάρτιο του 2014, η Νικόλ Κυριακοπούλου (21.03.1986) έδειχνε το απόλυτο αφεντικό στο άλμα επί κοντώ γυναικών. Το σπασμένο κοντάρι στον τελικό εξελίχθηκε σε θέμα συζήτησης και από πολλούς ερμηνεύθηκε ως μήνυμα για την αμφισβήτηση της κυριαρχίας στους αιθέρες. Το καλοκαίρι του 2014 το σημάδι ήρθε κι έδεσε με τις εξαιρετικές επιδόσεις της Κατερίνας Στεφανίδη (04.02.1990). Με τα 4.71μ. στο Μονακό, η 24χρονη άλτρια που σπουδάζει στις Ηνωμένες Πολιτείες όχι μόνο πέτυχε την καλύτερη επίδοση φέτος στον κόσμο, αλλά ισοφάρισε και το πανελλήνιο ρεκόρ του αγωνίσματος που κατείχε η Κυριακοπούλου από το 2011. Ο ανταγωνισμός τους αναμένεται να κορυφωθεί στη Ζυρίχη, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου. Με την Ελλάδα να διεκδικεί στο επί κοντώ γυναικών δύο μετάλλια.
του Σταύρου Γεωργακόπουλου
[email protected]
Μοιραία αναβιώνουν μνήμες από τις μεγάλες κόντρες στον κλασικό αθλητισμό ανάμεσα σε δίδυμα αθλητριών που συγκλόνισαν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τους φίλους του στίβου σε όλο τον πλανήτη. Από τα εγκαίνια του Ολυμπιακού Σταδίου «Σπύρος Λούης» στις 8 Σεπτεμβρίου του 1982 και τη μάχη της Άννας Βερούλη και της Σοφίας Σακοράφα δύο μέρες αργότερα, ο ελληνικός αθλητισμός ανέδειξε άλλα τρία μεγάλα ζευγάρια αντιπάλων που μετέφεραν τις διαφορές τους και στα γήπεδα όλη της γης! Με απολογισμό μετάλλια κάθε χρώματος για την Ελλάδα. Η Κυριακοπούλου και η Στεφανίδη θέλουν να ανέβουν στο βάθρο του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος. Κάτι που έως τώρα έχουν πετύχει οι δύο ακοντίστριες το 1982, οι δύο αθλήτριες της δισκοβολίας, η Κατερίνα Βόγγολη και η Τασούλα Κελεσίδου στο Μόναχο το 2002, ενώ υπάρχει και η επιτυχία στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Σεβίλλης το 1999 με τα μετάλλια που πήραν η Παρασκευή (Βούλα) Τσιαμήτα και η Όλγα Βασδέκη.
Ουσιαστικά την 20ετία που ο… Ανδρέας Φούρας χαρακτήριζε «άνοιξη του ελληνικού αθλητισμού», η ιστορία κατέγραψε τέσσερις μεγάλες κόντρες γυναικών στον στίβο. Μόνο το ένα ζευγάρι έμεινε λειψό με την έννοια ότι διεθνές μετάλλιο κατέκτησε μόνο η μία αθλήτρια. Πρόκειται για το ύψος, στο οποίο η Νίκη Μπακογιάννη απογειώθηκε το 1996 στην Ατλάντα όταν η βασική αντίπαλός της, η άλλη Νίκη, η Γκαβέρα είχε ουσιαστικά αποτραβηχτεί από τον στίβο. Η κόντρα τους, ωστόσο, αποτελούσε σημείο αναφοράς και η χαμένης της υπόθεσης μπορεί να υπερηφανεύεται για το χρυσό μετάλλιο σε επίπεδο Μεσογειακών Αγώνων.
Γέμισαν το ΟΑΚΑ!
Το πρώτο και all time classic δίδυμο του ελληνικού στίβου συνέθεσαν η Σοφία Σακοράφα (29.04.1957) και η Άννα Βερούλη (13.11.1956)! Με την κορύφωση των συγκρούσεών τους την 10η Σεπτεμβρίου 1982. Το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών «Σπύρος Λούης» είχε ανοίξει τις πύλες του για το πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου. Εκείνη την ημέρα φορούσε τα γιορτινά του διότι οι δύο Ελληνίδες αθλήτριες του ακοντισμού υπόσχονταν ένα μετάλλιο, το πρώτο στη σύγχρονη ιστορία του στίβου. Η Σακοράφα προέβαλε ως φαβορί, αν και η Βερούλη προερχόταν από την κατάκτηση του πανελληνίου πρωταθλήματος. Στον τελικό η Καβαλιώτισσα έριξε το ακόντιο στα 70.02μ. και με το πανελλήνιο ρεκόρ ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου. Η Σακοράφα αρκέστηκε στο χάλκινο μετάλλιο με επίδοση 67.04μ.
Η απάντηση από την Τρικαλινή ήρθε στις 26 Σεπτεμβρίου, δηλαδή, έπειτα από 17 μέρες στα «Βενιζέλεια». Το ακόντιο προσγειώθηκε στα 74.20μ. και το παγκόσμιο ρεκόρ του αγωνίσματος πέρασε σε ελληνικά χέρια. Μέχρι που η Φινλανδή αθλήτρια Τίνα Λίλακ έκανε επίδοση 74.76μ. στο Τάμπερε (13 Ιουνίου 1983) και έτσι η Σακοράφα έμεινε απλά με το πανελλήνιο ρεκόρ που κράτησε έως την αλλαγή των ακοντίων.
Την ίδια χρονιά είδε τη Βερούλη να κατακτάει και το χάλκινο μετάλλιο στο πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα
στίβου που διεξήχθη στο Ελσίνκι με ρίψη στα 65.72μ. Η Φινλανδία, δηλαδή, εξελίχθηκε σε εφιάλτη για τη νυν βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ που το 2004 δέχθηκε πρόταση του Γιασέρ Αραφάτ να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες με τα χρώματα της Παλαιστίνης!
Σε διάρκεια, πάντως, η Βερούλη τα πήγε καλύτερα. Κουβάλησε για αρκετά χρόνια το στίγμα της τιμωρίας της για χρήση απαγορευμένης ουσίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984, αλλά με δύο χρυσά σε Μεσογειακούς Αγώνες (1983 Καζαμπλάνκα, 1991 Αθήνα), ένα ασημένιο στην ίδια διοργάνωση (1987 Λατάκεια), τρία χρυσά και ένα ασημένιο σε βαλκανικούς αγώνες, καθώς και 7 χρυσά σε πανελλήνια πρωταθλήματα, όλοι αντιλήφθηκαν πως η Καβαλιώτισσα δεν είχε ανάγκη από βοηθήματα. Με την αξία της έγινε ένα από τα ιερά τέρατα του αγωνίσματος και του ελληνικού αθλητισμού γενικότερα.
Ρεκόρ και μετάλλιο στους Ολυμπιακούς
Οι μάχες τους στα τέλη των 80s και στις αρχές των 90s θύμισαν σε όλους την κόντρα του ακοντίου. Μόνο που στην περίπτωσή τους δεν μιλούσαμε για ρίψεις, αλλά για άλματα. Τα έφερε, μάλιστα, έτσι η ζωή που είχαν και το ίδιο όνομα. Νίκη η μία, Νίκη και η άλλη! Με την Γκαβέρα (15.04.1967) να μπαίνει στη 10ετία του ’90 ως το απόλυτο αφεντικό του αθλήματος. Στις 14 Ιουλίου 1990, άλλωστε, η αθλήτρια από τα Κάτω Πατήσια έσπασε στα Τρίκαλα το πανελλήνιο ρεκόρ με επίδοση 1.95μ.! Εκεί φάνηκε να τελειώνει η κόντρα με άνετη επικράτηση της Γκαβέρα, διότι η Μπακογιάννη (10.06.1968) έμοιαζε σκιά του εαυτού της. Η κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου στους Μεσογειακούς του 1991 αποτέλεσε την κορύφωση της καριέρας της για την αθλήτρια του Πανελληνίου, Μετρούσε και τρεις πανελλήνιους τίτλους, το 1984, το 1986 και το 1990. Ενδιάμεσα και συγκεκριμένα το 1985, το 1987, το 1988 και το 1989 τα χρυσά πήγαν στην Μπακογιάννη. Όπως και στα πρώτα χρόνια της επόμενης 10ετίας.
Χρειάστηκε, ωστόσο, να περάσουν έξι χρόνια για να σπάσει το ρεκόρ της Γκαβέρα. Τα κατάφερε η Μπακογιάνννη στο πανελλήνιο πρωτάθλημα της Αθήνας. Το ημερολόγιο έγραφε 16 Ιουνίου 1996! Χρονιά που έμελλε να μείνει για πάντα χαραγμένη στις μνήμες όλων όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό, αλλά κυρίως της ίδιας της Μπακογιάννη. Είχε προηγηθεί στα Παπαφλέσσεια (22 Μαίου) η ισοφάριση του 1.95μ. και ακολούθησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Ατλάντας. Εκεί η Μπακογιάννη γεύθηκε την απόλυτη χαρά. Έλαβε την υπέρτατη τιμή. Στις 3 Αυγούστου ξεπέρασε τον εαυτό της και με άλμα στα 2.03μ. η 28χρονη τότε αθλήτρια του Ολυμπιακού κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο, πίσω από τη μεγάλη Στέφκα Κονσταντίνοβα, η οποία πέρασε τα 2.05μ.
Στα αξιοσημείωτα της κόντρας τους ήταν ότι είχαν τον ίδιο προπονητή, αλλά μεταξύ τους δεν έλεγαν ούτε καλημέρα, όπως υποστήριζαν οι κακές γλώσσες.
Μάχη για ένα… δίσκο
Όταν έκλεισε οριστικά ο κύκλος της κόντρας στο ύψος γυναικών άρχισε στον ελληνικό στίβο μία άλλη βεντέτα. Με επιστροφή στις ρίψεις, αλλά όχι στο ακόντιο. Το πεδίο τριβής μεταφέρθηκε στον δίσκο. Η Αναστασία Κελεσίδου και η Κατερίνα Βόγγολη (30.10.1970) μόνο τα… μουστάκια τους δεν έφαγαν. Αν τα είχαν, σίγουρα θα τα έτρωγαν και αυτά. Η κόντρα τους, άλλωστε, οδήγησε τον Κώστα Σπανίδη στην απόφαση να αφήσει τη Βόγγολη και να ασχοληθεί μόνο με την Κελεσίδου διότι και με τις δύο στη δούλεψή του μάλλον κινδύνευε να γίνει παράπλευρη απώλεια.
Η Βόγγολη έκανε πρώτη αισθητή την εμφάνισή της. Το 1989 και το 1990 κατέκτησε το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Ακολούθησε η κυριαρχία της Κελεσίδου με τα χρυσά τις χρονιές 1994, 1995, 1996, 1997. Με την κόντρα να κορυφώνεται το 1994. Τότε μέσα σε ελάχιστα λεπτά το πανελλήνιο ρεκόρ άλλαζε κάτοχο λες και ήταν… μπάλα του βόλεϊ. Αρχικά έριξε η Βόγγολη τον δίσκο στα 59,92 και απάντησε η Κελεσίδου με 60.50μ. Έπειτα από 10 μέρες η αθλήτριας του ΓΣ Τυρνάβου πήρε πίσω τα… κεκτημένα με επίδοση 62.32μ. Το 1998 η Βόγγολη επανέκτησε και τα πρωτεία στο πανελλήνιο πρωτάθλημα. Αλλά το 1999, το 2000 και το 2002 ο τίτλος πήγε στην Κελεσίδου, η οποία την πρώτη από τις τρεις χρονιές είχε πάρει και το ρεκόρ του αγωνίσματος με επίδοση 67.70μ. στα Βαρδινογιάννεια.
Οι μάχες τους, βέβαια, δεν αναλώθηκαν μόνο στις εγχώριες διοργανώσεις. Συγκρούστηκαν και στο εξωτερικό με απολογισμό πλήθος μεταλλίων και για τις δύο. Η Βόγγολη αναδείχθηκε 2η στους Μεσογειακούς του 1993 και πήρε την ίδια θέση το 2002 στο παγκόσμιο κύπελλο με επίδοση 61.77μ.
Η Κελεσίδου είχε απαντήσει με την πρωτιά στους Μεσογειακούς του 1997 και με τη δεύτερη θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Σεβίλλης το 1999 (66.05μ.), το ασημένιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 με 65.71μ., την 3η θέση στο παγκόσμιο του 2001 (65.50μ.) και τη δεύτερη στην ίδια διοργάνωση δύο χρόνια αργότερα με 67.14μ.
Η κορύφωση της βεντέτας, πάντως, ήρθε το 2004. Με τη Βόγγολη να υπερηφανεύεται για το χρυσό στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου που διεξήχθη το 2002 στο Μόναχο (64.31μ.) και κυρίως για το πανελλήνιο ρεκόρ (67.72μ. το 2004), οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας προσέφεραν την ευκαιρία για ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Εκεί, όμως, η Κελεσίδου έστειλε τον δίσκο στα 66,68 και πήρε το δεύτερο ασημένιο μετάλλιό της μετά από εκείνο του 2000 στο Σίδνεϊ. Την ίδια ώρα η Βόγγολη έμενε στην 8η θέση, καθώς λύγιζε από το άγχος (62.37μ.).
Στα δύο ο Βόλος
Το τρίτο μεγάλο ζευγάρι όχι μόνο δίχασε τους φίλους του ελληνικού στίβου, αλλά απείλησε ακόμα και τη συνοχή μίας πόλης, ενός νομού. Η Όλγα Βασδέκη (26.09.1973) και η Βούλα Τσιαμήτα (10.03.1978) γεννήθηκαν στον Βόλο και από την ημέρα που άρχισαν να κοντράρονται στο σκάμμα του τριπλούν, οι υποστηρικτές τους πήραν θέσεις μάχης. Με πέντε χρόνια διαφοράς, η Βασδέκη μπήκε ως μεγαλύτερη πιο νωρίς στον αθλητισμό και τον πρωταθλητισμό. Από το 1993 είχε αφήσει το στίγμα της. Τότε, στα 20 χρόνια της, η αθλήτρια του πανελληνίου κατέκτησε το πανελλήνιο πρωτάθλημα με επίδοση 13.32μ. Οι πρώτες διεθνείς επιτυχίες, ωστόσο, άρχισαν να έρχονται το 1996 με την 3η θέση στο ευρωπαϊκό κλειστού στίβου και την 5η θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα. Μέχρι το 1998, η Βασδέκη έπαιζε ουσιαστικά μόνη της. Με κορυφαία στιγμή την 1η θέση στο παγκόσμιο κύπελλο εκείνης της χρονιάς με 14.64μ. που συνιστούσε και πανελλήνιο ρεκόρ. Τότε άρχισε να την αμφισβητεί ευθέως η Τσιαμήτα.
Οι δύο αθλήτριες είχαν τον ίδιο προπονητή, τον Γκεόργκι Πομάσκι και ανταγωνισμός τους κορυφώθηκε το 1999. Η Τσιαμήτα κατέκτησε το πανελλήνιο πρωτάθλημα και επειδή προφανώς δεν της αρκούσε ο εγχώριος τίτλος, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Σεβίλλης, με άλμα στα 14.88μ. μέτρα κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο. Στο βάθρο ανέβηκε και η Βασδέκη με επίδοση 14.61μ. Στα προκριματικά του αγωνίσματος, η Παρασκευή (Βούλα) είχε καταρρίψει και το ρεκόρ του αγωνίσματος με άλμα 15.09μ.
Η κόντρα εξασθένησε από το 2000 όταν η Τσιαμήτα άρχισε να τραυματίζεται και σταδιακά η έντασή τους εκτονώθηκε, καθώς έμεινε μόνη της η Βασδέκη. Μέχρι που εμφανίστηκε η Πηγή Δεβετζή και πήρε τα ηνία του τριπλούν.
Extra
Υπάρχει ακόμα ένα δίδυμο του ελληνικού στίβου, που μπορεί να μην είχε τη λάμψη και την ανταγωνιστικότητα όλων των προαναφερθέντων, ωστόσο όμως βρέθηκε μια φορά μαζί στο βάθρο μεγάλης διοργάνωσης. Ήταν στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κλειστού στίβου το 2005 στη Μαδρίτη. Στο αγώνισμα των 60μ. η Γωγώ Κοκλώνη και η Μαρία Καρασταμάτη αργυρό και χάλκινο μετάλλιο. Η (ακόμα και σήμερα ενεργή) Κοκλώνη τερμάτισε δεύτερη με χρόνο 7.15 και η Καρασταμάτη τρίτη με 7.25. Αυτή ήταν η μοναδική φορά που οι δυο τους διαγωνίστηκαν σε μεγάλη διεθνή κουλουάρ με τρόπαιο κάποιο μετάλλιο.
