Παίκτες πάνε κι έρχονται, οι ομάδες αλλάζουν δραστικά εικόνα όχι μόνο από σεζόν σε σεζόν, αλλά και μέσα στην ίδια αγωνιστική περίοδο, εμπιστοσύνη στα νέα παιδιά δεν υπάρχει μεγάλη. Αυτό είναι το προφίλ του πρωταθλήματος της Α1, όπως προκύπτει από τη μεγάλη ετήσια έρευνα της FIBA σχετικά με τις μετακινήσεις καλαθοσφαιριστών σε όλο τον κόσμο τη σεζόν 2012-13. Η οικονομική κρίση έχει παίξει ασφαλώς ρόλο στη διαμόρφωσή του, υπάρχει ωστόσο και θέμα νοοτροπίας των παραγόντων.
του Δημήτρη Χρυσάνθη
[email protected]
follow me @dchryss
Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών (CIES) και βασίστηκε σε στοιχεία που παρείχαν για τις μεταγραφές παικτών οι 213 ομοσπονδίες-μέλη της FIBA. Πρόκειται ουσιαστικά για μία χαρτογράφηση όλων των μεταγραφών που έγιναν τη συγκεκριμένη αγωνιστική περίοδο στον πλανήτη, από την επεξεργασία της οποίας προκύπτουν πολλά και ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Ιδιαίτερα δε από τη στιγμή που φέτος συμπεριελήφθη στην έρευνα η συγκριτική ανάλυση 12 διαφορετικών πρωταθλημάτων ανά τον κόσμο, τα οποία επελέγησαν με βάση συγκεκριμένα δημογραφικά κριτήρια, αλλά τυχαίνει να είναι κατ’ ουσίαν τα κορυφαία πρωταθλήματα της Γης (εξαιρουμένου του ΝΒΑ φυσικά).
Τα πρωταθλήματα αυτά είναι: η Αδριατική Λίγκα, η Liga A της Αργεντινής, η NBL της Αυστραλίας, η CBA της Κίνας, η Pro A της Γαλλίας, η BBL της Γερμανίας, η Serie A της Ιταλίας, η PBL της Ρωσίας, η Liga ACB της Ισπανίας, η TBL της Τουρκίας, η Superleague της Ουκρανίας και η ελληνική Α1.
Το προφίλ της Α1
Από την επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν τα 12 αυτά πρωταθλήματα και τη σύγκρισή τους τόσο μεταξύ τους όσο και με τα δεδομένα της προηγούμενης αγωνιστικής περιόδου (2011-12) προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα συμπεράσματα που διαμορφώνουν το προφίλ της Α1:
01.
Κάθε ομάδα του ελληνικού πρωταθλήματος χρησιμοποίησε τη σεζόν 2012-13 κατά μέσο όρο 16,6 παίκτες στους αγώνες της. Αυτός ο αριθμός είναι ο υψηλότερος στα 12 πρωταθλήματα (μόνο η Ρωσία είναι κοντά με 16), δύο μονάδες μεγαλύτερος από τον γενικό μέσο όρο (14,4) και σημαίνει ότι το εργασιακό περιβάλλον στην Α1 δεν είναι σταθερό, αφού οι αλλαγές παικτών είναι σύνηθες φαινόμενο. Κάτι που προκύπτει και από ένα ακόμα στατιστικό στοιχείο.
Το μέσο ποσοστό των παικτών επί του ρόστερ που υπέγραψαν στις ελληνικές ομάδες ενώ είχε αρχίσει η αγωνιστική περίοδος, ανέρχεται στο 11,7% και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο παγκοσμίως, χειρότερο μόνο από αυτό της Ιταλίας (13,2%), και τρεις μονάδες μεγαλύτερο από τον γενικό μέσο όρο (8,5%). Ένας στους δέκα παίκτες, δηλαδή, από αυτούς που αγωνίστηκαν την περσινή σεζόν στις ελληνικές ομάδες, πήγαν σε αυτές αφού είχε αρχίσει το πρωτάθλημα. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι ο κανονισμός του ΕΣΑΚΕ απαγόρευε πλήρως μέχρι πέρυσι τις μεταγραφές γηγενών καλαθοσφαιριστών μεσούσης της σεζόν!
Οι ομάδες μας, λοιπόν, αλλάζουν τους παίκτες σαν τα πουκάμισα κι αυτό προφανώς συμβαίνει επειδή τα συμβόλαια που υπογράφονται είτε είναι ευτελή και σπάνε εύκολα είτε δεν τηρούνται καθόλου!
02.
Οι ελληνικές ομάδες αλλάζουν δραστικά τη σύνθεσή τους όχι μόνο στη διάρκεια της σεζόν, αλλά και από σεζόν σε σεζόν. Από τους παίκτες που αγωνίστηκαν στην Α1 την περίοδο 2011-12 ένα ποσοστό μόλις 58% έμεινε στη λίγκα και την περίοδο 2012-13. Τέσσερις στους δέκα παίκτες κούνησαν μαντίλι το καλοκαίρι του 2012 κι αυτή η αναλογία είναι η χειρότερη παγκοσμίως και κατά 10 μονάδες χαμηλότερη του γενικού μέσου όρου (68,7%). Το ποσοστό αυτό είναι υψηλό στις χώρες εκτός Ε.Ε., όπου η διακρατική διακίνηση των εργαζομένων υπόκειται σε περιορισμούς (Κίνα και Αργεντινή έχουν ποσοστό παραμονής παικτών 84%), ωστόσο σε πρωταθλήματα όπως αυτά της Ισπανίας, της Τουρκίας και της Ρωσίας παρατηρείται επίσης υψηλό ποσοστό (70% και άνω). Κι αυτό γίνεται διότι οι ομάδες είναι ως επί το πλείστον οικονομικά ισχυρές και μπορούν να δεσμεύουν τους καλούς παίκτες τους με πολυετή συμβόλαια. Το αντίθετο δηλαδή με ό,τι ισχύει στην Ελλάδα, όπου τα μονοετή συμβόλαια είναι σχεδόν… νόμος.
Ακόμα χαμηλότερο είναι το ποσοστό των ξένων παικτών που έμειναν πέρυσι στην Α1 σε σχέση με τη σεζόν 2011-12. Μόλις το 20,7% αυτών επέλεξε ξανά Ελλάδα κι αυτό είναι φυσικά το χαμηλότερο ποσοστό παγκοσμίως και 19 μονάδες μικρότερο από τον γενικό μέσο όρο (39,3%). Το υψηλότερο ποσοστό παραμονής ξένων παικτών έχει η ισπανική ACB (55,8%), δείγμα του επιπέδου της όχι μόνο από οικονομικής άποψης, αλλά και από αγωνιστικής.
Ακόμα κι αν εξετάσει κανείς τις ομάδες μεμονωμένα, θα διαπιστώσει ότι οι ελληνικές άλλαξαν πρόσωπο κατά τα 3/4 τους το καλοκαίρι του 2012. Το μέσο ποσοστό των παικτών καθεμιάς εξ αυτών που έμειναν για δεύτερη σεζόν ανήλθε μόλις στο 25,5% κι είναι φυσικά το χαμηλότερο παγκοσμίως και κατά 17 μονάδες μικρότερο από το γενικό μέσο όρο (42,1%).
03.
Η οικονομική κρίση θα έπρεπε λογικά να έχει ευνοήσει την προώθηση νέων παικτών στις ελληνικές ομάδες, ωστόσο οι αριθμοί λένε άλλα πράγματα. Το ποσοστό των ρόστερ των ομάδων της Α1 που καλύπτονται από γηγενείς παίκτες κάτω των 21 ετών είναι το δεύτερο χαμηλότερο παγκοσμίως (9,1%), μεγαλύτερο μόνο από αυτό της Αυστραλίας και μικρότερο κατά 3,5 μονάδες από το γενικό μέσο όρο (12,5%). Το μόνο παρήγορο είναι ότι οι ομάδες μας χρησιμοποιούν αυτούς τους λίγους νεαρούς για περισσότερη ώρα στα παιχνίδια (8,3 λεπτά ανά αγώνα) απ’ ό,τι οι ισπανικές (6,3’), ιταλικές (7’) ή τουρκικές (7,7’) ομάδες.
Δυσμενής είναι η σύγκριση και σε ό,τι αφορά τους παίκτες κάτω των 22 ετών. Οι ελληνικές ομάδες καλύπτουν το ρόστερ τους με τέτοιους παίκτες μόνο κατά 20,8% και αυτό το ποσοστό κάλυψης είναι το μικρότερο παγκοσμίως. Την πρωτοκαθεδρία σε αυτούς τους τομείς έχουν η Κίνα και οι χώρες της Αδριατικής Λίγκας, πρακτικά δηλαδή η πρώην ενωμένη Γιουγκοσλαβία, που επιβεβαιώνει και στις μέρες μας ότι πρόκειται για ένα ανεξάντλητο φυτώριο του μπάσκετ.
04.
Οι παίκτες που αγωνίστηκαν την περσινή σεζόν στην Α1 ήταν αλλοδαποί κατά το ήμισυ. Για την ακρίβεια κατά ένα ποσοστό 48,1%. Αμερικανοί ήταν το 31,6% που αγωνίστηκαν στο πρωτάθλημα, ήτοι περίπου ένας στους τρεις. Αυτό αποδεικνύει ότι οι ελληνικές ομάδες εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τις δυνατότητες που τους δίνουν οι κανονισμοί (6 ξένοι στη 12άδα, 4 Αμερικανοί στη 12άδα). Και τα δύο αυτά ποσοστά κινούνται στον γενικό μέσο όρο ή λίγο πάνω από αυτόν.
Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζει ο χρόνος συμμετοχής που πήραν από τους προπονητές των ελληνικών ομάδων οι ξένοι παίκτες. Όλοι οι αλλοδαποί συνολικά μοιράστηκαν το χρόνο με τους Έλληνες συμπαίκτες τους (20,9 λεπτά ανά αγώνα, έναντι 19,1 λεπτών των Ελλήνων), ενώ οι Αμερικανοί έπαιξαν κατά τι περισσότερο (21,7 λεπτά). Και οι δύο αυτοί μέσοι όροι πάντως είναι από τους χαμηλότερους παγκοσμίως και κατά 2-3 λεπτά μικρότεροι από τους γενικούς μέσους όρους.
Μία εξήγηση που μπορεί να δώσει κανείς γι’ αυτό είναι ότι οι Έλληνες παίκτες έχουν ποιότητα και παίρνουν μεγάλο χρόνο συμμετοχής στα παιχνίδια. Άλλωστε η Ισπανία, που κατά γενική παραδοχή έχει υψηλό επίπεδο στο πρωτάθλημά της, άρα σε αυτό αγωνίζονται ποιοτικοί αλλοδαποί, έχει ακόμα μικρότερους μέσους όρους στη χρησιμοποίηση των ξένων (19,7 γενικώς και 21,5 οι Αμερικανοί).
Μια άλλη εξήγηση, ωστόσο, που υπάρχει γίνεται αντιληπτή αν εξετάσει κανείς τις ηλικίες των ξένων που έρχονται να παίξουν στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία τους είναι μεταξύ 22 και 26 ετών. Μιλάμε για ένα ποσοστό που ανέρχεται στο 54,1%, μακράν το μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα πρωταθλήματα της έρευνας. Στην Α1, λοιπόν, έρχονται ως επί το πλείστον ξένοι παίκτες νεαρής ηλικίας, δίχως μεγάλη πείρα, που ψάχνουν την καθιέρωση και ένα καλύτερο συμβόλαιο κάπου αλλού. Οι νεαροί και άπειροι, όμως, δεν μπορούν να σηκώσουν τις ομάδες στις πλάτες τους, άρα και να έχουν μεγάλο χρόνο συμμετοχής. Κι επειδή έγινε λόγος παραπάνω για την Ισπανία, το αντίστοιχο ποσοστό των ξένων μεταξύ 22 και 26 ετών στην ACB είναι μόλις 39,4%.
05.
Τη σεζόν 2012-13 αγωνίστηκαν στην Α1 συνολικά 231 παίκτες 22 διαφορετικών εθνικοτήτων (της ελληνικής συμπεριλαμβανομένης)! Προήλθαν δε από 18 διαφορετικά πρωταθλήματα του κόσμου. Ο μέσος όρος ηλικίας των παικτών αυτών ήταν 27,7 έτη, σχεδόν στον γενικό μέσο όρο (27,4 έτη).
