Για τους θεατές ο Γύρος της Γαλλίας έχει να κάνει μόνο με το ποιος θα νικήσει. Για την πλειονότητα των αθλητών όμως ο Γύρος έχει να κάνει με το ποιος θα τερματίσει μετά από 3500 χιλιόμετρα.
του Στέφανου Σουλιώτη
Σε κάθε μεγάλο ποδηλατικό Γύρο οι νίκες προέρχονται μέσα από την ομαδική προσπάθεια. Οι αφανείς ήρωες δεν είναι λιγότερο ταλαντούχοι από τον νικητή. Αντιθέτως είναι εκείνοι που βάζουν στην άκρη τις προσωπικές φιλοδοξίες προκειμένου ο αρχηγός τους να πετύχει το στόχο του. Στον περσινό Γύρο της Γαλλίας ο Κρις Φρουμ τερμάτισε πρώτος, ενώ ο συναθλητής του Λουκ Ρόου κατετάγη τελευταίος στην 167η θέση. Μπορείς άραγε να χαρακτηρίσεις τον κάθε Ρόου ηττημένο όταν αγωνίζεται για 21 ημέρες και 3500χλμ. με σπασμένο πλευρό, όταν ανεβαίνει βουνοκορφές με κόντρα άνεμο ή κατεβαίνει πλαγιές με ιλιγγιώδεις ταχύτητες υπό ακραίες καιρικές συνθήκες; Η τελευταία θέση στον Γύρο αποτελεί μία ξεχωριστή άτυπη διάκριση. Οι Γάλλοι την αποκαλούν «lanterne rouge», δηλαδή κόκκινος φανός, από το φανάρι που υπήρχε στο τελευταίο βαγόνι των αμαξοστοιχιών ώστε οι σταθμάρχες να βεβαιώνονται ότι δεν αποκολλήθηκε κάποιο στη διαδρομή. Μετά τον αγώνα ο αθλητής λαμβάνει ένα κόκκινο φαναράκι ως ανάμνηση της διάκρισής του. Το 1903, στον παρθενικό Γύρο της Γαλλίας, ο Αρσέν Μιλοσό ήταν ένας από τους 21 γενναίους που τερμάτισε τον αγώνα στον οποίο είχαν εκκινήσει 60 αθλητές. Για την ακρίβεια ο Μιλοσό ήρθε 21ος με συνολική διαφορά 65 ωρών από τον νικητή! Το όνομά του δεν περιλαμβανόταν καν στα ημερήσια αποτελέσματα των εφημερίδων αφού δεν είχε ακόμα ολοκληρώσει όταν οι εφημερίδες έφταναν στο τυπογραφείο. Ο δικός του τερματισμός όμως ήταν η απόδειξη της ανθρώπινης δύναμης.
Τελευταίοι για λόγους δημοσιότητας
Από την άλλη πλευρά ο «κόκκινος φανός» μετατράπηκε σε μια ευκαιρία χρηματικού κέρδους. Χάρη σε αυτήν την άτυπη διάκριση οι διοργανωτές καλούσαν τον τελευταίο να πάρει μέρος και σε άλλους αγώνες προσφέροντάς του χρήματα. Έτσι ο αθλητής έκανε ένα γερό κομπόδεμα ιδιαίτερα σε εποχές που οι αμοιβές ήταν πολύ χαμηλές. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ποδηλάτες ξεφούσκωναν τα λάστιχά τους ή καθυστερούσαν εσκεμμένα. Το 1976 ο Ολλανδός Αντ Βαν ντε Χόεκ επέλεξε να τερματίσει τελευταίος για να προβληθούν οι χορηγοί αφού το πλάνο της ομάδας του καταστράφηκε μετά τον τραυματισμό του αρχηγού της. Ίσως η πιο χαρακτηριστική μάχη για τον «κόκκινο φανό» να ήταν εκείνη του 1979. Ο Γάλλος Φιλίπ Τεσνιέρ είχε τερματίσει τελευταίος την προηγούμενη χρονιά. Γνώριζε λοιπόν καλά τα οικονομικά οφέλη της συγκεκριμένης διάκρισης και ήθελε να την επαναλάβει. Αυτή τη φορά, πριν το ετάπ ατομικής χρονομέτρησης, ο Αυστριακός Γκέρχαρντ Σονμπάχερ ήταν στην προτελευταία θέση και ο Τεσνιέρ στην τελευταία. Να σημειωθεί πως προκειμένου να πάρει κατάταξη ένας αθλητής έπρεπε να βρίσκεται εντός του χρονικού ορίου των διοργανωτών. Έτσι λοιπόν οι δυο τους θα έπρεπε να είναι τόσο αργοί ώστε ο ένας να πάρει από τον άλλο την πολυπόθητη τελευταία θέση αλλά και τόσο γρήγοροι ώστε να μην αποκλειστούν από τη συνέχεια του αγώνα. Εκείνος που την πάτησε ήταν ο Τεσνιέρ καθώς τερμάτισε σε μία ώρα και 23 λεπτά που ήταν εκτός χρονικού ορίου. Αντιθέτως ο Σονμπάχερ ολοκλήρωσε σε μία ώρα και 21 λεπτά, πλασαρίστηκε στην 89η και τελευταία θέση και έμεινε εκεί μέχρι το τέλος του Γύρου. Αυτή η κόντρα δεν άρεσε στους διοργανωτές που το 1980 θέσπισαν κανόνες ώστε οι αθλητές να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί. Ακόμα και έτσι ο Σονμπάχερ ήρθε ξανά στην τελευταία θέση. Το 1999 ο Γάλλος Τζάκι Ντουράντ πήρε το βραβείο του πιο επιθετικού αναβάτη του Γύρου τερματίζοντας παράλληλα τελευταίος. Το 2008 ο Βέλγος Βιμ Βανσεβενάντ κατετάγη για τρίτη σερί χρονιά τελευταίας στη Γαλλία, καθυστερώντας μάλιστα επίτηδες στο 21ο ετάπ. Σε κάθε περίπτωση όμως από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι σήμερα ο Γύρος της Γαλλίας έχει ταυτιστεί με την υπέρβαση των ανθρώπινων ορίων. Σε έναν επίπονο αγώνα τριών εβδομάδων κανείς δε θα υπέμενε τέτοια ταλαιπωρία μόνο και μόνο για διαφημιστικούς σκοπούς. Ήταν το σθένος εκείνο που οδήγησε όλους ως τον τερματισμό. Το κυνήγι για την τελευταία θέση επαναπροσδιορίζει τον ορισμό της επιτυχίας. Για όλους όσους τερματίζουν τελευταίοι η συγκεκριμένη θέση αποτελεί τη νίκη απέναντι στην εσωτερική φωνή που τους παρακαλάει να εγκαταλείψουν.
Στη φωτογραφία, ο Μπερνάρ Ινό και ο Γκέρχαρντ Σονμπάχερ. Ο πρώτος και ο τελευταίος στο Γύρο του 1979.
