Το πρώτο βήμα έγινε, με τον τρομερό Κενυάτη Ντένις Κιμέτο να τρέχει τον μαραθώνιο του Βερολίνου σε λιγότερο από 2 ώρες και 3 λεπτά (2:02.57) για πρώτη φορά στην ιστορία. Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει όμως η τέλεια κούρσα, που θα μας επιτρέψει να δούμε μία επίδοση κάτω από τις δύο ώρες;
του Νίκου Κούδα
[email protected]
follow me @nkoudas
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάρριψη του ορίου είναι θέμα χρόνου, καθώς από την ημέρα που ο Μαροκινός Χαλίντ Χανούτσι έτρεξε την απόσταση σε χρόνο-ρεκόρ 2:05.38 τον Απρίλιο του 2002 στον μαραθώνιο του Λονδίνου, το ρεκόρ έσπασε άλλες έξι φορές μέσα σε 12 χρόνια, δηλαδή σε ρυθμό τέσσερις φορές γρηγορότερο από ό,τι συνέβαινε τις προηγούνενες δκεαετίες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μία νέα κορυφαία επίδοση μία φορά κάθε δύο χρόνια, και το εντυπωσιακότερο όλων, με βελτίωση του χρόνου κατά μέσο όρο 27 δευτερολέπτων. Ακολουθώντας, συνεπώς, τη λογική και τη γεωμετρική πρόοδο του ρεκόρ, γίνεται αντιληπτό ότι μία επίδοση κάτω από τις δύο ώρες δεν θα πρέπει να βρίσκεται περισσότερο από μία-δύο δεκαετίες μακριά. Ποιες θα πρέπει να είναι όμως οι ιδανικές συνθήκες σε μία κούρσα, για να συμβεί κάποτε το 1:59.59;
01. Θα είναι μία κρύα μέρα του Μαρτίου (ή του Νοεμβρίου)
Η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι αγαπημένες εποχές των μαραθωνοδρόμων. Από το 2000 και μετά, περισσότερες από τις μισές τοπ-200 επιδόσεις της χρονιάς σημειώθηκαν τον Απρίλιο ή τον Οκτώβριο (με εξαίρεση το Ντουμπάι, όπου ο ψυχρότερος μήνας είναι ο Ιανουάριος). Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη έρευνα του γαλλικού ινστιτούτου αθλητισμού σε δύο εκατομμύρια μαραθωνοδρόμους έδειξε ότι η ιδανική θερμοκρασία για τους άνδρες επαγγελματίες ήταν κάτω από τους 4,4 βαθμούς Κελσίου, με την καλύτερη επίδοση να έρχεται στους 3,8 βαθμούς. Ίσως λοιπόν η ημερομηνία του τέλειου μαραθωνίου θα πρέπει να μετακινηθεί για τον Μάρτιο ή τον Νοέμβριο.
02. Το μέρος θα είναι επίπεδο και το τοπίο απίστευτα βαρετό (ίσως κάπου στην Πολωνία)
Έχετε ακούσει για τη μικροσκοπική πολωνική πόλη του Ντέμπνο; Ίσως αυτή να αποτελέσει τον τόπο του μεγάλου ρεκόρ, καθώς από το 2000 και μετά, οι κορυφαίοι μαραθωνοδρόμοι τερματίζουν εκεί κατά μέσο όρο 79,2 δευτερόλεπτα ταχύτερα από ό,τι στις άλλες πόλεις. Χαρακτηριστικό της, οι επίπεδοι επαρχιακοί δρόμοι, με τις απέραντες ευθείες και το μονότονο τοπίο, το οποίο όμως προφανώς κάνει θαύματα, σε αντίθεση π.χ. με την κοσμοπολίτισσα Νέα Υόρκη με τους λόφους και τις 26 δύσκολες στροφές, που έχει να επιδείξει μόλις τρεις τοπ-20 επιδόσεις από το 1998. Εξαιρετική λύση είναι και το Βερολίνο, όπου έχουν καταρριφθεί τα έξι τελευταία παγκόσμια ρεκόρ από το 2003. Μάλιστα σε μόλις έξι πόλεις στον κόσμο (Βερολίνο, Ντουμπάι, Ρότερνταμ, Φρανκφούρτη, Σικάγο και Λονδίνο) έχουν σημειωθεί και οι 41 επιδόσεις κάτω από 2:05.00.
03. Οι επικεφαλής-λαγοί θα σχηματίσουν ένα ανθρώπινο τείχος
Τα ρεκόρ απαιτούν πλέον την ύπαρξη των περίφημων δρομέων-«λαγών», οι οποίοι όχι μόνο δίνουν τον γρήγορο αλλά και σταθερό ρυθμό στις κούρσες, συμπαρασύροντας μαζί τους κορυφαίους δρομείς, αλλά είναι χρήσιμοι και για έναν εντελώς πρακτικό λόγο: δημιουργούν μία προστατευτική, αντιανεμική ασπίδα για τους αθλητές που κυνηγούν το ρεκόρ, λειτουργώντας ως το παραπέτασμα που μειώνει την αντίσταση του αέρα, πίσω από το οποίο οι κορυφαίοι επωφελούνται περίπου κατά 100 δευτερόλεπτα στα 41,8 χιλιόμετρα. Γι’ αυτό σε κούρσες όπως αυτή του Βερολίνου, παρατηρούμε μία ομάδα μέχρι και έξι ατόμων στην κορυφή της κούρσας σχεδόν μέχρι τα 32 χιλιόμετρα της απόστασης, οπότε και οι «λαγοί» εγκαταλείπουν.
04. Θα είναι πολλά τα λεφτά
Όταν το έπαθλο είναι μεγάλο, οι ταχύτητες και τα ρεκόρ αποδεδειγμένα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Απόδειξη ο μαραθώνιος του Ντουμπάι, ο σεΐχης του οποίου προσφέρει, από το 2008, ποσό 784.000 ευρώ στους νικητές, και άλλες 784.000 ευρώ ως μπόνους για την κατάρριψη του παγκόσμιου ρεκόρ. Ως δια μαγείας, μέσα σε αυτή την εξαετία ο αραβικός μαραθώνιος έγινε από τους ταχύτερους στον κόσμο, παρά τις σχετικά υψηλές θερμοκρασίες του Ιανουαρίου (23,8 βαθμοί μ.ο.). Το δέλεαρ για την τέλεια κούρσα θα περιλαμβάνει λοιπόν ένα μεγάλο έπαθλο, που θα καταβληθεί με βάση τον χρόνο της επίδοσης, και θα μοιραστεί αναλογικά ανάμεσα σε όσους σπάσουν το φράγμα των 2 ωρών.
Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι το σκηνικό της ιδανικής κούρσας έχει στηθεί και περιμένει, ποιο θα πρέπει να είναι το προφίλ του ιδανικού αθλητή που θα καταρρίψει το ιστορικό ρεκόρ;
01. Θα είναι από την Κένυα ή την Αιθιοπία
Είναι πασίγνωστο ότι οι μεγάλες αποστάσεις αποτελούν τη χαρά των δρομέων από τις δύο αυτές αφρικανικές χώρες. Και πώς να αμφισβητηθεί η κυριαρχία τους, αφού από το 1999 έχουν κερδίσει σχεδόν όλους τους μαραθωνίους, ενώ από τους 100 ταχύτερους μαραθωνοδρόμους στην ιστορία, οι 59 είναι από την Κένυα και οι 31 από την Αιθιοπία! Είναι κάτι στα γονίδια ή έχει να κάνει με το περιβάλλον και τις συνθήκες μέσα στις οποίες αναπτύσσονται; Όπως και να έχει, το ρεκόρ αναμένεται να έχει αφρικανική σφραγίδα.
02. Θα έχει ισορροπία στους δείκτες προσφοράς και ζήτησης οξυγόνου
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο υπερ-μαραθωνοδρόμος θα πρέπει να έχει εξαιρετικούς δείκτες στη μέτρηση μέγιστης ικανότητας πρόσληψης οξυγόνου VO2max, που είναι ο ανώτατος όγκος οξυγόνου που μπορεί να καταναλωθεί από τα ανθρώπινα κύτταρα κατά τη μέγιστη προσπάθεια στη μονάδα του χρόνου και είναι συνώνυμη με την αντοχή του ατόμου. Ο μέσος όρος για έναν άνδρα κυμαίνεται μεταξύ 40-50 ml/kg/ανά λεπτό, ωστόσο για έναν ελίτ μαραθωνοδρόμο που θα ρίξει το ρεκόρ κάτω από τις 2 ώρες, ο δείκτης θα πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία με εκείνον της ικανότητας παροχής οξυγόνου από τον οργανισμό του. Μόνο αν υπάρχει αρμονία των δύο δεικτών, θα είναι δυνατή η ιδανική «οικονομία» της κούρσας.
03. Θα είναι σχετικά κοντός και μικροκαμωμένος
Μεταξύ 1990-2011, ο μέσος άνδρας μαραθωνοδρόμος έχει «σμικρυνθεί» κατά 0,033 μέτρα σε ύψος και 3,5 κιλά. Και αυτό γιατί οι κοντύτεροι και πιο μικροκαμωμένοι δρομείς έχουν μικρότερο βάρος, αντίσταση στον αέρα, ενώ είναι καλύτεροι και στη διασπορά θερμότητας. Χάρη στη μεγαλύτερη επιφάνεια επιδερμίδας σε σχέση με το βάρος τους, οι κοντοί δρομείς μπορούν να αντέξουν υψηλότερες ταχύτητες, χωρίς να υπερθερμαίνονται γρήγορα και να πρέπει να μειώσουν την ταχύτητά τους. Ωστόσο παρά το μικρό του ύψος, ο τέλειος δρομέας θα πρέπει να έχει δυσανάλογα ψηλά πόδια, που θα τον βοηθούν να καλύπτει μεγαλύτερη απόσταση και αφύσικα λεπτές κνήμες, που θα απαιτούν λιγότερη ενέργεια για να κινούνται τα άκρα του.
04. Θα έχει τεράστια αυτοπεποίθηση και γρήγορους φίλους
Αν δεν έχει τον απαιτούμενο εγωισμό ότι είναι ο καλύτερος όλων, ο ιδανικός δρομέας δεν θα μπορέσει να καταρρίψει το ρεκόρ, κάτι που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την αθλητική -και όχι μόνο- ψυχολογία. Άλλωστε οι φυσιολόγοι έχουν αποδείξει ότι αυτό που ένας αθλητής πιστεύει ότι είναι το όριο των φυσικών του δυνατοτήτων, τελεί σε άμεση συνάρτηση με το τι θεωρεί ως δυνατό να συμβεί. Κοινώς, αν αλλάξει τον τρόπο σκέψης του προς το πιο αισιόδοξο, και πείσει τον εαυτό του ότι είναι ικανός για περισσότερα, θα δει εντυπωσιακή βελτίωση και στις επιδόσεις του. Και αυτό, είναι ευκολότερο να συμβεί ανάμεσα σταμέλη μίας δεμένης και ισχυρής ομάδας, δηλαδή όπως αυτές στις οποίες μαθαίνουν να προπονούνται οι νεαροί Κενυάτες. Αυτή η γαλούχηση σε συνθήκες ομαδικής υπεροχής και ανταγωνισμού ανάμεσα στους καλύτερους είναι και η ειδοποιός διαφορά τους από τους Ευρωπαίους ή Αμερικανούς αντιπάλους τους.
05. Θα είναι 20άρης και ατρόμητος
Η επικρατούσα άποψη ότι ο μαραθώνιος είναι ένα αγώνισμα για… παλιούς, καταρρίπτεται τα τελευταία χρόνια με ταχείς ρυθμούς. Μετά τους Ολυμπιακούς του 2008, και την εκπληκτική εμφάνιση του 21χρονου Κενυάτη Σάμι Γουαντζίρου, όλο και νεότεροι μαραθωνοδρόμοι αφήνουν τα κλειστά στάδια για χάρη του μαραθωνίου στους δρόμους, εισάγοντας νέα, πιο επιθετικά, ήθη στην προσέγγιση και την εκτέλεση της κούρσας, που χαρακτηρίζεται από υψηλότερο τέμπο, μεγαλύτερες ταχύτητες ανά χιλιόμετρο, αθλητικό θράσος και ξεσπάσματα με γρήγορες αντεπιθέσεις. Από το 2000, η μέση ηλικία των μαραθωνοδρόμων έπεσε από τα 29,2 στα 28 χρόνια, και όπως φαίνεται έπεται συνέχεια…
