Ένας ξεχασμένος ήρωας

Το κατόρθωμα του Παναγιώτη Τριβουλίδη, 95 χρόνια πριν, στο μαραθώνιο της Βοστόνης.

του Ηλία Τάταλα
[email protected]

Στις σελίδες του βιβλίου της ιστορίας του ελληνικού αθλητισμού, ένα κεφάλαιο θα έπρεπε να ήταν αφιερωμένη στον άνθρωπο με τα πολλά ονόματα. Τον Παναγιώτη Τριβουλίδη, ή Τριβουλίδα, που πολλές φορές λανθασμένα αναφέρεται και ως Πέτρος.
Σαν σήμερα, το 1920 ήταν εκείνος που έκοψε πρώτος το νήμα στο μαραθώνιο της Βοστόνης, μετά από διαδρομή 25 μιλίων και πήρε το εισιτήριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας, ώστε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα. Οι εφημερίδες της εποχής στις ΗΠΑ τον ανέφεραν άλλοτε ως Νεοϋορκέζο, άλλοτε ως Σπαρτιάτη. Και όλα αυτά, ο Τριβουλίδης τα κατάφερε σε ηλικία 42 ετών.

Γεννήθηκε το 1878, πιθανότατα στον Πειραιά, ενώ σύμφωνα με άλλες πηγές στα Βάτικα της Λακωνίας. Ως αθλητής ήταν γνωστός στην Ελλάδα, αρχικά από τη συμμετοχή του στο αγώνισμα της διελκυστίνδας στους Μεσοολυμπιακούς του 1906, ως αθλητής του Πειραϊκού συνδέσμου. Αργότερα ασχολήθηκε με τις μεγάλες αποστάσεις. Το 1911 ήταν τρίτος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα μαραθωνίου και το 1912, ως αθλητής του Ομίλου Φιλάθλων Πειραιώς, πλέον, νίκησε στα 5 μίλια, ήταν τρίτος στα 20 χιλιόμετρα και δεύτερος στον ανώμαλο δρόμο.
Η ζωή στην Ελλάδα δύσκολη και έτσι το 1914 μπήκε στο βαπόρι αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στις ΗΠΑ. Έμενε στο Μπρούκλιν και εργάστηκε ως βοηθός σερβιτόρου στο πολυκατάστημα Γουαναμέικερ. Παράλληλα, ξεκίνησε την αθλητική του δράση στον αθλητικό σύλλογο του πολυκαταστήματος, που έφερε το όνομα Millrose Athletic Association.

Το 1920, στα 42 του, ο Τριβουλίδης καταφέρνει να σοκάρει με τη νίκη του στον 24ο μαραθώνιο της Βοστόνης, με χρόνο 2:29.31, νικώντας στο τελευταίο μίλι τον Αμερικανό Άρθουρ Ροθ. Με τη νίκη του, εξασφάλισε το εισιτήριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας, όπου αγωνίστηκε με τα ελληνικά χρώματα. Εκεί, δεν κατάφερε να τερματίσει, εγκατέλειψε στο 20ο χιλιόμετρο και σύμφωνα με τον αστικό μύθο ο Αμερικανός προπονητής του τον χαστούκισε για την απόφασή του να σταματήσει. Νικητής του αγώνα στην Αμβέρσα αναδείχθηκε ο Χανς Κολεμάινεν, με τον οποίο ο Τριβουλίδης προπονούταν στις ΗΠΑ. Η τελευταία αναφορά στο όνομά του γίνεται το 1959, όπου σε δημοσίευμα αναφέρεται ότι είχε αποκτήσει επτά παιδιά. Σύμφωνα με σημερινές έρευνες, το όνομα της οικογένειας έχει μετατραπεί από Τριβουλίδης σε Τράβις. Στοιχεία για τον θάνατό του δεν έχουν γίνει γνωστά.