Ο Πλούταρχος Σαρασλανίδης είναι ένας εκ των κορυφαίων προπονητών στίβου έχοντας αναδείξει πολλούς πρωταθλητές και καταγράψει πολλές επιτυχίες. Για το λόγο αυτό, η άποψη του έχει βαρύνουσα σημασία, ιδίως όταν προτείνει βελτιώσεις για τον αγωνιστικό αθλητισμό του ελληνικού στίβου. Επίσης, επαναφέρει και το θέμα των ορίων, καθώς πρόσφατα ο ΣΕΓΑΣ ανακοίνωσε και στις μικρές κατηγορίες υψηλά όρια, κάτι που θεωρεί ότι δεν βοηθάει στην ανάπτυξη του αθλήματος.
Αναλυτικά το κείμενο των προτάσεων του Πλούταρχου Σαρασλανίδη, που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης.
«Τις παρακάτω προτάσεις έχω υποβάλει στην ΕΑΣ ΣΕΓΑΣ Θεσσαλονίκης και στο Σύνδεσμο Προπονητών Στίβου Βορείου Ελλάδος, με την προοπτική να ενταχθούν για συζήτηση στο συνέδριο της ΕΠΑΚΑΒ 2014, έτσι ώστε να συμβάλλω για την βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης με στόχο την καλύτερη προοπτική του αθλήματος.
Σε επίπεδο κορυφής (πρωταθλητισμού)
Η καθιέρωση των κινήτρων στον υψηλό αθλητισμό που άρχισε να εφαρμόζει ο ΣΕΓΑΣ είναι η σωστή κίνηση αρκεί τα κίνητρα, ακόμη και σε Πανελλήνιο επίπεδο αγώνων να είναι στη λογική των οικονομικών επιβραβεύσεων των αθλητών του Μαραθωνίου, χωρίς να είναι απαραίτητη η οικονομική υποστήριξη του Σχεδιασμού. Εάν στα σωστά κίνητρα περιληφθούν και οι προπονητές που ετοιμάζουν τους αθλητές θα υπάρξει κίνητρο και σε ανθρώπους που έχουν απομακρυνθεί από το άθλημα. Για παράδειγμα στους δρόμους αντοχής έχουν απομακρυνθεί οι κκ. Δημητριάδης, Ζαχαρόπουλος, Ζαχαρόγιαννης κ.α. που έχουν αποδείξει στο παρελθόν ότι μπορούν να προσφέρουν, αρκεί να έχουν οικονομικά κίνητρα – χωρίς να έχουν προσληφθεί ως Ομοσπονδιακοί..
Σήμερα οι προπονητές των αγωνιστικών κατηγοριών (σωματειακοί και συνεργάτες ομοσπονδιακοί) σε επίπεδο μηνιαίων αποδοχών είναι στο …πάτο (150-250 Ευρώ τον μήνα) και οι προπονητές των ακαδημιών, που αμείβονται από τις συνδρομές των μικρών αθλητών, κερδίζουν μεγαλύτερα ποσά σε μηνιαία βάση (300-500 ευρώ… Επιπλέον τα οικονομικά κίνητρα για πριμ παραγωγικότητας στους προπονητές (στο πρωταθλητισμό και στις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες) είναι ευτελή… Έτσι, τα τελευταία χρόνια, χάνεται σημαντικό μέρος του προπονητικού δυναμικού, που μετακινείται στις ακαδημίες ή στο personal training, που έχουν μεγαλύτερο οικονομικό κίνητρο και μάλιστα πληρώνονται κάθε μήνα…
Αυτά τα δεδομένα έχουν οδηγήσει σε υποβάθμιση τους μέσους όρους των αγωνισμάτων και προοπτικά θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη υποβάθμιση του άθλήματος σε ποσοτικό και ποιοτικό βάθος..
Πιστεύω ότι είναι απολύτως απαραίτητη η άμεση αλλαγή των δεδομένων στους προπονητές. Προφανώς ο αριθμός των προπονητών που θα καλύπτεται από τον ΣΕΓΑΣ για το 2014-2015 θα μειωθεί αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να πολλαπλασιασθούν οι αμοιβές για πριμ διακρίσεων (σε εθνικό και διεθνές επίπεδο) για τις αγωνιστικές κατηγορίες Α-Γ, και Νέων. Αντίθετα για τις μικρότερες κατηγορίες προτείνω να αμείβεται η παραγωγικότητα και όχι η αγωνιστική διάκριση. Σχετικά αναφέρω παρακάτω.
Σε επίπεδο βάσης (αναπτυξιακού αθλητισμού)
Σε παλαιότερες προτάσεις μου προς το ΣΕΓΑΣ είχα αναφερθεί στο πρόβλημα της κατάλληλης προπονητικής ανάπτυξης των αθλητών μας, που διακρίνονται από τις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες, το οποίο είναι πολύ σοβαρό και δυστυχώς επαναλαμβανόμενο. Έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα αθλητών που ενώ διακρίθηκαν στις μικρές κατηγορίες δεν κατάφεραν, όχι μόνο να μην διακριθούν στις μεγάλες αγωνιστικές κατηγορίες, αλλά να μην μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και ακόμη χειρότερο να έχουν τραυματισθεί σοβαρά και ουσιαστικά να χάσουν την αθλητική τους καριέρρα… Ήδη έχουν δημοσιοποιηθεί αρκετά αποδεικτικά στοιχεία, για το συγκεκριμένο θέμα, από διαφορετικούς φορείς που ασχολούνται με το στίβο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ΑΚΡΙΒΩΣ η προπονητική φιλοσοφία του «αργού δρόμου» είχε παρουσιασθεί από την ομάδα επιμόρφωσης του ΣΕΓΑΣ (Σαρασλανίδης – Γεωργιάδης – Δημητριάδης / Σούλας – Σιούντρης – Παπατόλης) στα Σεμινάρια για τον αναπτυξιακό αθλητισμό το 2006-2008. Τότε ορισμένοι σωματειακοί προπονητές είχαν αναφέρει ότι αυτά που τους λέγαμε δεν εφαρμόζονται στην Ελλάδα, όπου το σύστημα αξιολόγησης των σωματείων και κατ΄επέκταση των προπονητών είναι τέτοιο που ουσιαστικά επιβάλλει την πρόωρη εξειδίκευση των νεαρών αθλητών, έτσι ώστε να αξιολογηθεί καλύτερα το σωματείο…. Και αυτό ισχύει και σήμερα στη χώρα μας σχετικά με αυτές τις ευαίσθητες αγωνιστικές κατηγορίες.
Και επειδή ότι συμβαίνει στην ανάπτυξη έχει αντίκτυπο, τα επόμενα χρόνια, στον υψηλό αθλητισμό πρέπει να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα έτσι ώστε να έχουμε στο μέλλον αθλητές που θα ακολούθουν την προπονητική στρατηγική του ΄΄αργού δρόμου΄΄ που μακροχρόνια οδηγεί σε υψηλότερου επιπέδου επιδόσεις και σε μακροβιότερη αθλητική καριέρα – μια στρατηγική που ως μικρή χώρα πρέπει να ακολουθήσουμε γιατί δεν μπορούμε να έχουμε κάθε χρόνο μεγάλα ταλέντα.. Προφανώς υπάρχουν στη χώρα μας και θετικά παραδείγματα αθλητών με σωστή μακροχρόνια αθλητική ανάπτυξη (Κελεσίδου, Δεβετζή, Ιακωβάκης, Τσάτουμας κ.α.) αλλά και περισσότερα αρνητικά παραδείγματα…
Το σύστημα αξιολόγησης, στις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες (ΠΠ-ΠΚ και Π-Κ) ΔΕΝ πρέπει να πριμοδοτεί την πρωτιά, αλλά τον αριθμό των παιδιών που πιάνουν τα όρια για συμμετοχή σε αξιολογημένους αγώνες (διασυλλογικούς-πανελλήνιους), πολλαπλασιαζόμενο με ένα συντελεστή (π.χ. 7, που αποτελεί τον μ.ο. των βαθμών από την σημερινή αξιολόγηση με βάση τους βαθμούς από τον 1ο έως τον 12ο σε κάθε αγώνισμα). Έτσι ώστε το κίνητρο του σωματειακού προπονητή να συμπέσει με την φιλοσοφία του αναπτυξιακού αθλητισμού σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες, που δεν είναι η υψηλή απόδοση σε συγκεκριμένους αγώνες αλλά η δημιουργία των βάσεων για υψηλότερες επιδόσεις στις μεγάλες αγωνιστικές κατηγορίες. Ο προπονητής θα μπορεί να εφαρμόσει προπόνηση με πιο μακροπρόθεσμη στόχευση και θα ενδιαφέρεται για όλα τα παιδιά που θα αξιολογούνται με τον ίδιο βαθμό αξιολόγησης, εφ όσον θα πετυχαίνουν τα όρια για την συμμετοχή τους στους αξιολογημένους αγώνες. Φυσικά τα προικισμένα από την φύση παιδιά θα ξεχωρίζουν και θα κερδίζουν τους αγώνες τις κατηγορίας τους χωρίς όμως να χρειάζεται να κάνουν εξειδικευμένη προπόνηση από τις ηλικιακά ευαίσθητες φάσεις. Ειδικά για την κατηγορία των ΠΠ-ΠΚ Β΄ η συμμετοχή αποκλειστικά σε πολύαθλα, όπως έχει θεσμοθετίσει τα τελευταία χρόνια η επιτροπή αναπτυξης του ΣΕΓΑΣ (με πρόταση του αείμνηστου εθνικού προπονητή Σπανίδη), κρίνεται απαραίτητη, αλλά στην πράξη εφαρμόζεται μόνο 1-2 φορές τον χρόνο. Σε όλους τους υπόλοιπους αγώνες οι αθλητές αγωνίζονται σε ατομικά αγωνίσματα με την ευθύνη και προτροπή από τους σωματειακούς προπονητές. Αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να ελεγχθεί έτσι ώστε η συμμετοχή σε πολύαθλα να δίνει τον τόνο και την πορεία της πολύπλευρης προπόνησης.
Όμως η μείωση του αριθμού των αθλητών που εγκαταλείπουν είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που για να λυθεί θα πρέπει:
Α. Να αλλάξει το σύστημα αξιολόγησης στις μικρές κατηγορίες, για να φθάνουν οι ταλαντούχοι αθλητές με καλύτερες προϋποθέσεις για αθλητική εξέλιξη στις μεγάλες αγωνιστικές κατηγορίες και ΟΧΙ υπερφορτωμένοι.
Β. Να συμμετέχουν στους θεσμικούς αγώνες των μικρών κατηγοριών με τα όρια των διεθνών ομοσπονδιών και ΟΧΙ με αυξημένα όρια από τον ΣΕΓΑΣ, γεγονός που οδηγεί στην υπερεπιβάρυνση (προπονητική και ψυχολογική ) των ταλαντούχων αθλητών και στην απογοήτευση αυτών που ενώ έχουν πετύχει τα όρια της διεθνούς ομοσπονδίας ΔΕΝ έχουν την δυνατότητα για να συμμετάσχουν σε μεγάλους αγώνες για εμπειρία και ως μοναδική επιβράβευση για την προσπάθεια που καταβάλλουν.
Συμπληρωματικά και σχετικά με τα κίνητρα για απόδοση στους προπονητές αναφέρω ότι σήμερα οι περισσότεροι προπονητές γυμνάζουν μικρό αριθμό αθλητών (έως και 1 αθλητή στο πρωταθλητισμό) και γιαυτό τα κίνητρα πρέπει να «αγκαλιάσουν» περισσότερους αθλητές. Όμως θα πρέπει να τεθεί και όριο προς τα επάνω, έτσι ώστε να μην πέσει η ποιότητα στην προπονητική καθοδήγηση του προπονητή.. Γιαυτό προτείνω ο αριθμός των αθλητών που θα πριμοδοτείται κάθε προπονητής (σωματειακός – ατομικός – συνεργάτης ομοσπονδιακός) σε επίπεδο ανάπτυξης ή υψηλού αθλητισμού δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από:
- Α. 10 ή 12 αθλητές για δρομείς ημιαντοχής –αντοχής – βάδην
- Β.6 ή 8 αθλητές από τα ταχυδυναμικά αγωνίσματα (δρόμοι ταχύτητας – εμποδίων, άλματα, ρίψεις).
- Γ. 4 ή 5 αθλητές από τα σύνθετα αγωνίσματα (που θα πρέπει να αξιολογούνται με διπλάσιους βαθμούς αξιολόγησης σε σχέση με τα ατομικά αγωνίσματα).
- Δ. 8 ή 10 αθλητές για αθλητές που προέρχονται από διαφορετικές ομάδες αγωνισμάτων.
Προφανώς, στην σπάνια περίπτωση που γυμνάζει περισσότερους αθλητές θα αξιολογείται μόνο στους παραπάνω αριθμούς αθλητών και σταδιακά δεν θα έχει κίνητρο για να γυμνάζει περισσότερους».
Πλούταρχος Σαρασλανίδης
Αναπληρωτής καθηγητής προπονητικής κλασικού αθλητισμού
