Η συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες αποτελεί τη μεγαλύτερη επιβράβευση του αθλητή για τους αμέτρητους μήνες προετοιμασίας που έχουν προηγηθεί. Τι γίνεται όμως όταν σβήσουν τα φώτα; Πόσο εύκολα μπορεί να διαχειριστεί την επόμενη ημέρα;
του Στέφανου Σουλιώτη
[email protected]
Αυτή τη στιγμή δεκάδες αθλητές σε όλο τον κόσμο προετοιμάζονται για τη μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας τους που δεν είναι άλλη από τη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο. Οι προπονήσεις γίνονται όλο και πιο σκληρές, το πρόγραμμα περισσότερο απαιτητικό και ο ελεύθερος χρόνος περιορίζεται στο ελάχιστο. Ανάλογα με τις δυνατότητες του ο κάθε αθλητής θα θέσει τους δικούς του στόχους. Κάποιος θα επιδιώξει να υπερασπιστεί τα κεκτημένα του, άλλος θα κυνηγήσει πρόκριση στον τελικό και για άλλους αρκεί μόνο η παρουσία στο Ρίο το 2016. Συνήθως οι προπονητές βάζουν τους αθλητές τους σε ρυθμούς Ολυμπιακών Αγώνων δύο χρόνια πριν το μεγάλο ραντεβού και μέχρι τότε μόνο αυτό κυριαρχεί στο μυαλό τους φτάνοντας πολλές φορές σε σημείου ψυχαναγκασμού. Τι γίνεται όμως όταν ολοκληρωθεί η παρουσία τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες; Πολλές φορές το να καταφέρεις να ανταπεξέλθεις στην υπόλοιπη ζωή σου όταν σβήσουν τα φώτα των αγωνιστικών χώρων είναι πολύ πιο δύσκολο από το να κατακτήσεις το χρυσό μετάλλιο.
Όταν η κατάθλιψη χτυπά την πόρτα
Η κολυμβήτρια Άλισον Σμιτ το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Η Αμερικανίδα υπέφερε από κατάθλιψη μετά τα πέντε μετάλλια που κατέκτησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου και μόλις τον περασμένο χρόνο αναζήτησε ιατρική βοήθεια για να την ξεπεράσει. «Έθεσα τους στόχους μου για το 2012 και τους πέτυχα. Μετά ήταν σα να μην είχα κανένα στόχο, σαν να έλεγε ‘οκ και τώρα τι;’», αναφέρει η Σμιτ.
Αυτό είναι το ερώτημα με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι πολλοί αθλητές οι οποίοι προετοιμάζονται για χρόνια για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αλλά δεν προετοιμάζονται για το επόμενο στάδιο, για αυτό που θα ακολουθήσει μετά. Είτε πετύχουν τους στόχους τους στους Αγώνες είτε όχι, θα περάσει αρκετός χρόνος μέχρι να ξεκινήσει η νέα τους σεζόν η οποία έτσι και αλλιώς δε θα περιλαμβάνει μια τόσο σπουδαία διοργάνωση μέχρι τα επόμενα τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.
Ο Καναδός κολυμβητής Ράιν Κοχρέιν το πήγε ακόμα ένα βήμα παραπέρα μιλώντας με αριθμούς: «Τουλάχιστον το 75% των αθλητών που παίρνουν μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες, πάσχουν από κατάθλιψη όταν αυτοί ολοκληρωθούν. Πριν το Πεκίνο, το μόνο για το οποίο μιλούσα ήταν οι Αγώνες αλλά με το που τελείωσαν δεν γνώριζα πώς να κάνω μια φυσιολογική κουβέντα», δηλώνει ο χάλκινος Ολυμπιονίκης του Πεκίνου και ασημένιος του Λονδίνου.
Αν και δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί το ποσοστό που αναφέρει ο Κοχρέιν, η συγκεκριμένη φάση που περνούν οι αθλητές έχει τραβήξει την προσοχή της αμερικανικής Oλυμπιακής επιτροπής και της κολυμβητικής ομοσπονδίας των ΗΠΑ. Στην κολύμβηση μάλιστα υπάρχει πρόγραμμα που περιλαμβάνει βετεράνους αθλητές της αμερικανικής εθνικής ομάδας οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής στη νέα τους ζωή, όπως ακριβώς και οι στρατιωτικοί που μόλις έχουν αποστρατευτεί.
«Δεν είναι εύκολο να βρεις ξανά το ψυχικό και σωματικό μομέντουμ μετά από την σκληρή δουλειά που έχεις ρίξει για να πας στους Ολυμπιακούς και να κατακτήσεις μετάλλιο», αναφέρει ο Τζάστιν Γκάτλιν. Συνεπώς δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη που ο κορυφαίος κολυμβητής όλων των εποχών, Μάικλ Φελπς, έμπλεξε σε μπελάδες αμέσως μετά τους θριάμβους του στην πισίνα όπως η δις σύλληψή του με την κατηγορία της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ.
Η επόμενη ημέρα του Φελπς
«Είναι έτσι η φύση της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες που δεν κοιτάς πιο μπροστά ούτε πίσω», δηλώνει ο Μπομπ Μπόουμαν, προπονητής των Φελπς και Σμιτ, και προσθέτει: «Δε σκέφτεσαι το μέλλον, τι μπορεί να συμβεί, τι υπάρχει μετά. Δε σκέφτεσαι τίποτα από όλα αυτά».
Πλέον όμως ο Μπόουμαν προετοιμάζει τους αθλητές του και για την επόμενη ημέρα συζητώντας μαζί τους. «Αυτή τη στιγμή ο Φελπς κάνει εξαιρετική δουλειά γιατί σκέφτεται πώς θα είναι η ζωή του του χρόνου τέτοια εποχή, πώς θα είναι σε πέντε χρόνια και ακόμα παραπέρα. Αυτό δεν το είχε ξανακάνει ποτέ. Προσπαθώ να βάλω και την Άλισον σε αυτό το κλίμα σιγά σιγά. Είναι πιο δύσκολο να τα βγάλεις πέρα όταν έχεις σημειώσει κάποια επιτυχία παρά όταν έχεις αποτύχει. Η αποτυχία είναι κίνητρο για να γίνεις καλύτερος. Αν όμως έχει διακριθεί, δεν υπάρχει κάτι να κάνεις εκτός από το να καυχιέσαι ότι νίκησες».
Ο Στιβ Ρος, πρώην επικεφαλής του τμήματος sports performance της αμερικανικής Ολυμπιακής επιτροπής, γνωρίζει πόσο δύσκολο είναι για τους αθλητές να βρουν κάτι που να πλησιάζει τις φιλοδοξίες που είχαν προετοιμαζόμενοι χρόνια για το κορυφαίο αθλητικό γεγονός. Αναρωτιέται μάλιστα αν αυτή η δυσκολία ήταν που οδήγησε την Σούζι Φέιβορ Χάμιλτον στην κατάθλιψη και στην αναζήτηση της ευχαρίστησης δουλεύοντας ως συνοδών κυριών όταν ολοκληρώθηκε η καριέρα της στους στίβους. «Οι αθλητές κολλάνε στο να βρούνε κάτι τόσο μεγάλο όσο οι στόχοι που είχαν θέσει», σημειώνει ο Ρος.
Το 2011 η Κριστίν Άρμστρονγκ, μέλος της αμερικανικής συμμαχίας για την ψυχική ασθένεια, αναφέρθηκε σε άρθρο της στον αθλητισμό και την κατάθλιψη υπογραμμίζοντας πως οι αθλητές δεν αποτελούν εξαίρεση και μπορούν να «χτυπηθούν» από ψυχικές ασθένειες κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου τόσο στους ίδιους όσο και στους προπονητές τους.
