Ο Αμερικανός Στιβ Πριφοντέιν αποτέλεσε τον μεγαλύτερο δρομέα της γενιάς του και παρακίνησε μία ολόκληρη χώρα να ξεκινήσει το τρέξιμο. Κανείς δε γνωρίζει μέχρι πού θα έφτανε αν δεν έφευγε από τη ζωή σε ηλικία 24 ετών.
του Στέφανου Σουλιώτη
[email protected]
Αν ζούσε ο Στιβ Πριφοντέιν θα γινόταν 65 ετών τη Δευτέρα. Ο Αμερικανός γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1951 και στα 24 του χρόνια ήταν ο πιο δημοφιλής αθλητής στίβου στις ΗΠΑ, αν όχι σε ολόκληρο τον κόσμο. Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στις 30 Μαΐου 1975 και μέχρι τότε ήταν κάτοχος των αμερικανικών ρεκόρ σε όλες τις αποστάσεις από τα 2.000μ. έως τα 10.000μ., ενώ συμμετείχε στου Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972. Ατρόμητος, μαχητής και εμπνευστής ο Πριφοντέιν συνέβαλε στην έκρηξη του μαζικού δρομικού κινήματος στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ΄70. Από τα παιδικά του χρόνια ο Αμερικανός δεν άφηνε την παραμικρή αθλητική δραστηριότητα. Ήταν μέλος στις σχολικές ομάδες ράγκμπι και μπάσκετ του Όρεγκον αλλά σπάνια τον άφηναν να αγωνιστεί λόγω της μικρής σωματοδομής του. Του άρεσε όμως το τρέξιμο και γρήγορα συνειδητοποίησε πως μπορεί να τρέχει μεγάλες αποστάσεις την ώρα που όλοι οι συνομήλικοι του τα παρατούσαν. Συμμετείχε με επιτυχία σε πολλές διοργανώσεις και όταν ήλθε η ώρα να γραφτεί σε πανεπιστήμιο επέλεξε εκείνο του Όρεγκον το 1970 ώστε να προπονηθεί υπό τις οδηγίες του Μπιλ Μπάουερμαν (συνιδρυτή της Blue Ribbon Sports, αργότερα γνωστής ως Nike). Αναδείχθηκε δύο φορές πρωταθλητής ΗΠΑ, τρεις στο NCAA στο πρωτάθλημα ανώμαλου δρόμου και τέσσερις φορές στον αγώνα τριών μιλίων.
Ο Πριφοντέιν ξεχώριζε από του μουστάκι και το καρέ μαλλί και ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους θεατές γιατί ποτέ δεν κρυβόταν στις αγώνες. Από τα πρώτα μέτρα οδηγούσε την κούρσα και έμενε μπροστά μέχρι το τέλος. Η κραυγή «Πρι! Πρι! Πρι!» άρχισε να γίνεται σύνθημα στα χείλη τον θεατών κατά τη διάρκεια αγώνων, ενώ οι θαυμαστές τους φορούσαν μέχρι και μπλουζάκια που έγραφαν τη λέξη «μύθος». Αντίθετα τα μπλουζάκια όσων υποστήριζαν άλλες ομάδες έγραφαν τη φράση «Σταματήστε τον Πρι». Η φήμη του Πριφοντέιν εξαπλώθηκε σε όλες τις ΗΠΑ όταν τον Ιούνιο του 1970 σε ηλικία 19 ετών, έγινε εξώφυλλο στο Sports Illustrated. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου κατέκτησε την τέταρτη θέση.
Ο Πριφοντέιν δεν έβγαινε μπροστά μόνο στις κούρσες αλλά και στους αγώνες για τα δικαιώματα των αθλητών. Ο Αμερικανός άνοιξε μέτωπο με την ένωση ερασιτεχνικού αθλητισμό η οποία απαίτησε οι αθλητές να μην έχουν οικονομικές αξιώσεις για τις εμφανίσεις τους στους στίβους. Ο Πριφοντέιν θεώρησε άδικο κάτι τέτοιο γιατί αυτοί οι αθλητές ήταν που έφερναν τον κόσμο στις κερκίδες και παράλληλα υποστήριξε πως πολλοί αθλητές δεν είχαν τα χρήματα για ταξίδια ή αθλητικό υλικό την ώρα που οι διοργανωτές αγώνων έβγαζαν εκατομμύρια δολάρια. Ο Πριφοντέιν έγινε πρεσβευτής του αθλήματός του στηρίζοντας τη διοργάνωση αγώνων με τη συμμετοχή δρομέων παγκόσμιας εμβέλειας. Έτσι την άνοιξη του 1975, οργάνωσε μια περιοδεία πέντε στάσεων στις ΗΠΑ με Φινλανδούς αθλητές που θα συναγωνίζονταν τον ίδιον και άλλους δρομείς ώστε να παρακινήσουν τον κόσμο να ξεκινήσει την άθληση. Η τελευταία στάση του τουρ ήταν στο Όρεγκον στις 29 Μαΐου. Εκεί ο «Πρι» νίκησε για 25η συνεχόμενη φορά σε αγώνα άνω του ενός μιλίου αφού τερμάτισε εύκολα πρώτος τα 5.000μ. σε 13:23.8. Το βράδυ ο Αμερικανός πήγε σε ένα πάρτι μαζί με τους υπόλοιπους αθλητές που συμμετείχαν στην περιοδεία. Γυρνώντας ο Πρίφοντειν έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του κινούμενος στη λεωφόρο Skyline και προσέκρουσε σε βράχια. Όταν έφτασαν οι πρώτες βοήθειες ήταν ήδη νεκρός. «Το τέλος μιας εποχής», ήταν ο τίτλος της εφημερίδας του Γιουτζίν, Register Guard, στην αναγγελία του θανάτου του Πριφοντέιν. Σήμερα στο σημείο όπου άφησε την τελευταία του πνοή υπάρχει αναμνηστική πλάκα, ενώ δεκάδες απλοί άνθρωποι που ξεκίνησαν το τρέξιμο εξαιτίας του Πριφοντείν αφήνουν μπλούζες, παπούτσια και μετάλλια ως φόρο τιμής.
Είπε ο Πριφοντέιν
«Ίσως κάποιος με νικήσει αλλά θα πρέπει να ματώσει για να το καταφέρει»
«Θα δουλέψω τόσο ώστε στο τέλος η κούρσα να αφορά αυτόν που έχει τα περισσότερα κότσια. Αν συμβεί αυτό, μόνο εγώ θα μπορέσω να νικήσω».
«Το να δίνεις λιγότερο από το καλύτερο που μπορείς είναι σαν να θυσιάζεις το χάρισμά σου».
«Κάποιοι δημιουργούν με λέξεις ή με μουσική ή με ένα πινέλο. Θέλω να φτιάχνω κάτι ωραίο κάθε φορά που τρέχω. Θέλω να κάνω τους ανθρώπους να σταματάνε και να λένε «δεν έχω ξαναδεί κάποιον να τρέχει έτσι». Είναι κάτι παραπάνω από ένας αγώνας. Είναι στυλ».
«Κανείς δε θα νικήσει σε αγώνα πέντε χιλιάδων μέτρων τρέχοντας εύκολα τα δύο μίλια. Τουλάχιστον όχι κόντρα σε μένα».
«Πολλοί τρέχουν για να δουν ποιος είναι ο γρηγορότερος. Εγώ τρέχω για να δω ποιος έχει τα κότσια, ποιος μπορεί να τιμωρήσει τον εαυτό του ακολουθώντας εξουθενωτικό ρυθμό».
«Καμιά φορά αναρωτιέσαι τι κάνεις στους στίβους. Γίνεται θλιβερό μέχρι την ώρα που θα αρχίσει ο αγώνας. Με το πέρασμα των χρόνων έχω δώσει στον εαυτό μου χιλιάδες λόγους για να συνεχίσω να τρέχω αλλά πάντα επανέρχομαι στο πού ξεκίνησα. Νιώθω έτσι μια ικανοποίηση και μια αίσθηση πως κατάφερα κάτι».
«Αγαπάω κάθε κούρσα. Σκέφτομαι τους Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε ημέρα της ζωής μου από το 1968 αλλά υπάρχει ένα σημείο σε κάθε αγώνα που αναρωτιέσαι αν όλες οι θυσίες αξίζουν. Σκέφτεσαι «γιατί να το κάνω αυτό. Δεν χρειάζεται να ζορίζομαι τόσο». Αλλά αυτά είναι που με κάνουν να τρέχω ακόμα».
