Όσο περνούν τα χρόνια δέχομαι όλο και περισσότερες ερωτήσεις και σκέψεις από αθλητές και γονείς σε σχέση με την μετάβαση στις ΗΠΑ και το συνδυασμό της αθλητικής καριέρας με υψηλού επιπέδου τριτοβάθμια εκπαίδευση στο NCAA. Μιας και στις μέρες μας περισσότεροι αθλητές έχουν μπροστά τους αυτή την ευκαιρία θεωρώ ότι έχει έρθει η στιγμή να καταθέσω δημόσια την άποψή μου για αυτό το θέμα.
της Κατερίνας Στεφανίδη
χρυσής Ολυμπιονίκη
Υπάρχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες και γνώμες, οπότε το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να επικοινωνήσω τη δική μου βάσει της προσωπικής μου εμπειρίας αλλά και βάσει των εμπειριών άλλων αθλητών από την Ελλάδα που έχουν σπουδάσει στις ΗΠΑ ανά τα χρόνια. Θα ήθελα πιο πολύ να σταθώ σε αυτά που προσωπικά θεωρώ απαραίτητα για την επιτυχία και σε συχνά λάθη που γίνονται.
Πρώτο βήμα η ειλικρίνεια
Υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν πριν τη μετάβαση στις ΗΠΑ προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχία αυτού του μεγάλου εγχειρήματος. Πιστεύω ότι το πρώτο όλων είναι να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου ως προς το τι αποζητάς από αυτή τη μετάβαση. Θες να πας για τις σπουδές; Θες να πας για να γίνεις επαγγελματίας αθλητής; Ή θες να πας για βρεις τρόπο να συνδυάσεις και τα δύο; Στο πανεπιστημιακό σύστημα των ΗΠΑ υπάρχει πληθώρα ευκαιριών και επιλογών. Μπορείς να πας στο καλύτερο ακαδημαϊκό πανεπιστήμιο αλλά να μην έχεις τους κορυφαίους προπονητές, μπορείς να πας στο καλύτερο αθλητικό κολέγιο αλλά να μην πάρεις το πιο δυνατό πτυχίο, ή μπορείς να προσπαθήσεις να βρεις ισορροπία μεταξύ των δύο. Η επιλογή που θα κάνεις εξαρτάται από τι απάντηση θα δώσεις στα παραπάνω και για αυτό οι προσδοκίες σου πρέπει να ευθυγραμμίζονται με την τελική σου απόφαση. Για παράδειγμα αν επιλέξεις το Χάρβαρντ έχει κάνει μία ξεκάθαρη επιλογή υπέρ της ακαδημαϊκής πορείας, οπότε δεν θα πρέπει να απογοητευτείς αν δεις ότι η αθλητική σου απόδοση σου δεν έχει τη βελτίωση που θα ήθελες. Είναι γνωστό ότι είναι ένα υποδεέστερο ίδρυμα στο κομμάτι του αθλητισμού λόγω της προσοχής που δίνουν στο ακαδημαϊκό κομμάτι.
Η λήψη των σωστών επιλογών
Το επόμενο βήμα εξαρτάται από την απόφαση στο προηγούμενο βήμα. Πρέπει να καταλάβεις ότι αφού έχεις περιορίσει τις επιλογές σου ως προς τον τύπο του πανεπιστημίου, υπάρχει και πάλι μεγάλο φάσμα επιλογών μπροστά σου και πρέπει να τις διερευνήσεις σε βάθος για να βρεις αυτές που σου ταιριάζουν καλύτερα με βάση τις προσδοκίες σου. Παραδείγματα αυτών των υπο-επιλογών είναι η τοποθεσία, οι συναθλητές, το επίπεδο του προγράμματος και το πιο σημαντικό: ο προπονητής και το προπονητικό του στιλ. Μερικά από τα διλήμματα είναι: σκληρή προπόνηση και λιγότερη τεχνική ή ανάποδα, ένα αυστηρά καθορισμένο πρόγραμμα ή κάτι πιο χαλαρό και ανοιχτόμυαλο, ένας θετικός προπονητής ή κάποιος που σε πιέζει και είναι πιο σκληρός μαζί σου. Επιπλέον, κάθε μέρος ειδικεύεται σε διαφορετικά αγωνίσματα. Αν κάποιος επικοινωνήσει μαζί μου και μου πει ότι θέλω να πάω στις ΗΠΑ για να γίνω καλύτερος αθλητής, η πρότασή μου θα ποικίλει ανάλογα με το αγώνισμα που κάνει, και βέβαια αν όλοι οι άλλοι στόχοι ευθυγραμμίζονται. Όλες αυτές οι επιλογές είναι απαραίτητες για την επιτυχία και πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη πριν την τελική απόφαση. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το ποια θα είναι αυτή, πρέπει να διατηρήσετε το μυαλό σας ανοιχτό στην αλλαγή, αφού το να κάνεις το ίδιο πράγμα συνέχεια και να περιμένεις διαφορετικό αποτέλεσμα είναι παράνοια.
Η νοοτροπία
Με αφορμή το τελευταίο συνεχίζω με τον πιο καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία ως αθλητής-σπουδαστής στις ΗΠΑ: η νοοτροπία σου και η νοοτροπία αυτών που εμπιστεύεσαι. Όλες οι παραπάνω επιλογές σε προετοιμάζουν για να πετύχεις τους στόχους σου, οι οποίοι διαφέρουν από άτομο σε άτομο, και για αυτό είναι καθοριστικό να έχεις τους σωστούς στόχους και τις σωστές προσδοκίες. Η προπόνηση θα είναι διαφορετική από αυτό που έχεις συνηθίσει. Αυτό δεν είναι καλό ή κακό, ο βασικός παράγοντας για το πώς θα λειτουργήσει για εσένα είναι το πως θα προσεγγίσεις την αλλαγή. Αν πας με τη λογική ότι υπάρχει μόνο ένας σωστός τρόπος, αυτός που σε έχει μάθει ο προπονητής σου τα προηγούμενα χρόνια, τότε μπορώ σχεδόν να εγγυηθώ ότι δε θα πετύχεις αθλητικά πουθενά. Αν από την άλλη πας έχοντας αποδεχτεί ότι η προπόνηση θα είναι διαφορετική και ότι είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεσαι για να ισορροπήσεις αυτό που ήδη έχεις χτίσει, τότε η επιτυχία θα έρθει. Υπάρχουν 100 τρόποι για να φτάσεις στον ίδιο στόχο, και όσους περισσότερους μαθαίνει τόσο πιο πιθανό είναι να τον πετύχεις. Αν είχα μία συμβουλή θα ήταν η εξής: Πήγαινε με πίστη στο νέο σύστημα και άφησε πίσω τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και γνώμες. Επιπροσθέτως, ένα σημαντικό βήμα που πρέπει να κάνεις είναι να μιλήσεις με τον προπονητή σου στην Ελλάδα για την απόφασή σου να πας στις ΗΠΑ. Είναι σημαντικό να σε υποστηρίξει αφού έχεις πάρει την απόφασή σου. Ζήτα του να σε βοηθήσει στη μετάβαση στο νέο σύστημα παρά να υποδεικνύει τις διαφορές, με το δεδομένο ότι η επιτυχία σου θα έπρεπε να είναι η πρωταρχική αποστολή του προπονητή σου. Η αντιμετώπιση των ανθρώπων που εμπιστεύεσαι στην Ελλάδα είναι καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας σου στις ΗΠΑ (και παντού), οπότε ζήτα τους να είναι θετικοί και να είναι δίπλα σου και όχι να σε απογοητεύουν.
Τέλος θα ήθελα να αναφέρω
μερικά από τα θετικά της επιλογής να γίνει κάποιος σπουδαστής-αθλητής στις ΗΠΑ,
τα οποία μπορεί να μην ακούγονται πολύ:
- Το να αγωνίζεσαι στο πρωτάθλημα του NCAA είναι πολύ καλό βήμα για τη μετάβαση από την
κατηγορία των Ε/Ν στη μεγάλη κατηγορία. Όπως όλοι ξέρουμε υπάρχει ένα μεγάλο
κενό ανάμεσα και είναι σημαντικό να βρεις κάτι για να διατηρηθείς σε εγρήγορση
και να είσαι ανταγωνιστικός.
- Η χρηματική αξία της εκπαίδευσης που θα λάβεις
μέσα στα 4 χρόνια υπολογίζεται μεταξύ 120000 και 200000 δολάρια. Πρέπει να το
δεις αυτό ως επένδυση στον εαυτό σου και είναι ένα ποσό που δε μπορείς να
πάρεις με καμία χορηγία σε αυτή την ηλικία.
- Όχι μόνο θα βγεις με ένα καλό πτυχίο, αλλά σε
αντίθεση με την Ελλάδα θα έχεις την ευκαιρία να σπουδάσεις το αντικείμενο που πραγματικά
σε παθιάζει και θα έχεις πτυχίο μέχρι τα 22.
- Πέρα από το συνδυασμό του στίβου με τις σπουδές,
το να ζήσεις και να σπουδάσεις σε ένα πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ θα σου δώσει
εμπειρίες και μαθήματα που δεν μπορούν να υπολογιστούν με μονάδα μέτρησης τις αθλητικές
επιδόσεις ή τους βαθμούς του πτυχίου σου. Εμπειρίες και μαθήματα που θα σου
επιτρέψουν να έχεις μελλοντική επιτυχία σε οτιδήποτε αποφασίσεις να κάνεις.
Η μετάβαση από την επιτυχία στις κατηγορίες Κ18 και Κ20 στην επιτυχία στους άνδρες και τις γυναίκες είναι ένα μεγάλο βήμα που πολλοί δεν καταφέρνουν να κάνουν σωστά. Μία γρήγορη ματιά στα στατιστικά ανά τον κόσμο θα μας έδειχνε ότι τα περισσότερα ταλέντα που παίρνουν σημαντικά μετάλλια σε μικρή ηλικία δεν φτάνουν ποτέ το επίπεδο που θα μπορούσαν. Η ωμή αλήθεια είναι ότι η επιτυχία στη μεγάλη κατηγορία είναι δύσκολη και πολύ λίγοι και συγκεκριμένοι αθλητές τα καταφέρνουν. Σε καμία περίπτωση δεν εννοώ ότι το να πας στις ΗΠΑ θα σε κάνει καλύτερο (ή χειρότερο) αθλητή αργότερα. Το αμερικάνικο σύστημα είναι δύσκολο και δεν επιτυγχάνουν όλοι σε αυτό, αν και με τη σωστή νοοτροπία οι περισσότεροι θα τα καταφέρουν. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με την επιλογή του να μείνει κάποιος στην Ελλάδα. Ας μην παραβλέπουμε όλους τους ταλαντούχους αθλητές και αθλήτριες που έμειναν στην Ελλάδα και δεν έφτασαν ποτέ τις προσδοκίες τους. Αν κάποιος έχει ό,τι χρειάζεται για να γίνει επαγγελματίας αθλητής, θα επιμείνει και θα βρει τρόπου να το κάνει παντού. Αλλά στο κάτω-κάτω της γραφής, ανεξάρτητα από το αν θα το καταφέρει ή όχι, υπάρχει ζωή παράλληλα και μετά το στίβο και τον αθλητισμό. Και δεν μπορώ να επικοινωνήσω στο 100% το πόσο σημαντικό είναι να ανοίγεις τις πόρτες σε διαφορετικές επιλογές και διαφορετικές οπτικές γωνίες για να ωριμάσεις ως αθλητής, ως άνθρωπος αλλά και ως εκπρόσωπος της χώρας σου. Τέλος, δεν λέω σε όλα τα νέα παιδιά να πάνε στις ΗΠΑ, δεν είναι για όλους. Αυτό που λέω όμως είναι ότι η επιτυχία σου στο στίβο ή στην εκπαίδευση δεν εξαρτάται από το αν θα φύγεις ή θα μείνεις, αλλά από τη νοοτροπία σου και από τον τρόπο που προσεγγίζεις τις επιλογές σου.
