Το πρώτο ζευγάρι των «16» του παγκοσμίου κυπέλλου είναι γεγονός: η γεμάτη προσδοκίες οικοδέσποινα Βραζιλία εναντίον της ενθουσιώδους και νεανικής Χιλής υπόσχονται να προσφέρουν ένα αμιγώς λατινοαμερικάνικο ντέρμπι, βγαλμένο από τα βάθη της ιστορίας.
του Νίκου Κούδα
[email protected]
follow me @nkoudas
Η ποδοσφαιρική ιστορία των δύο χωρών δε χαρακτηρίζεται από το βαθύ μίσος που χωρίζει τη Βραζιλία με τη γειτόνισσα Αργεντινή, ούτε καν από τη φορτισμένη αντιπαλότητα της «σελεσάο» με την Ουρουγουάη, απόρροια του περιβόητου «Μαρακανάζο» στο μουντιάλ του 1950. Αντιθέτως, η σχέση Χιλιανών και Βραζιλιάνων διέπεται από μία απρόσμενη νηφαλιότητα και ταυτόχρονα έναν βαθύ, αμοιβαίο σεβασμό για τον αντίπαλο, παρά τις όποιες κατά καιρούς μικροεντάσεις της κερκίδας.
Η πίκρα του 1962
Το πρώτο ιστορικά καταγεγραμμένο επεισόδιο αυτής της ιδιαίτερης ποδοσφαιρικής σχέσης ήταν μία τεράστιας εθνικής σημασίας αναμέτρηση, η οποία εξελίχθηκε ελαφρώς… άκομψα: ο ημιτελικός του παγκοσμίου κυπέλλου του 1962, που είχε διεξαχθεί στα γήπεδα της οικοδέσποινας Χιλής. Μπροστά σε 77.000 θεατές, στο κατάμεστο Εστάδιο Νασιονάλ της πρωτεύουσας Σαντιάγκο, η μαγευτική Βραζιλία του «χορευτή» Γκαρίντσα που σκόραρε δύο γκολ, ράγισε την καρδιά των Χιλιάνων, κερδίζοντας τη λατρεμένη τους “La Roja” («η κόκκινη») με σκορ 2-4. Η ένταση που επικράτησε στις κερκίδες λίγο πριν το σφύριγμα της λήξης περιγράφεται στην αυτοβιογραφία του Πελέ, όπου ο τραυματισμένος «Βασιλιάς» θυμάται βλέποντας από την εξέδρα ότι ο συμπαίκτης του είχε αποβληθεί, αντιδρώντας στα σκληρά μαρκαρίσματα των αντιπάλων του. Ακολούθησε τεράστια συμπλοκή και ένα μπουκάλι που εκτοξεύθηκε από την εξέδρα, χτύπησε τον Γκαρίντσα στο κεφάλι, ο οποίος χρειάστηκε ράματα. Παρά την προσωρινή πικρία τους όμως, οι Χιλιανοί βρήκαν το κουράγιο να αποδώσουν τα εύσημα στη μεγάλη τους αντίπαλο. Στα δημοσιεύματα που ακολούθησαν την ήττα, ένας δημοσιογράφος είχε γράψει το αμίμητο: «Η Βραζιλία μας κέρδισε ξανά, σκοτώνοντας τις ελπίδες ενός έθνους όπως είχαν κάνει το 1945 και το 1952. Κάποιος μπορεί να πει ότι η Βραζιλία έχει εξελιχθεί σε έναν διαρκή μαστροχαλαστή για το χιλιανό ποδόσφαιρο, αναγκάζοντάς μας για τρίτη φορά να διπλώσουμε τις σημαίες μας… Παρόλα αυτά, αν κοιτάξουμε πιο ψύχραιμα τα πράγματα, είναι εύκολο να το εξηγήσουμε. Οι δύο χώρες έχουν παρόμοιες ιδέες και στιλ παιχνιδιού, και όταν δύο τέτοια συγκρούονται, τότε είναι απλά η μεγαλύτερη ποιότητα ή η ταλαντούχα φύση μερικών εξαιρετικών μονάδων που κάνουν τελικά τη διαφορά…».
Η ανωτέρότητα των οπαδών της Χιλής επιβεβαιώθηκε στον τελικό της διοργάνωσης, εκεί όπου η Βραζιλία επικράτησε με 3-1 της Τσεχοσλοβακίας. «Στον τελικό, παρά τα όσα είχαν συμβεί στον ημιτελικό, οι Χιλιανοί υποστήριζαν εμάς!», είχε δηλώσει αργότερα ο επιθετικός Αμαρίλδο, ο αντικαταστάστης του Πελέ σε εκείνο το μουντιάλ. «Παρά το σκληρό τους παιχνίδι όταν παίζαμε αντίπαλοι, όλοι μας αγαπούσαν. Στο προπονητικό μας κέντρο, στο Βίνα Ντελ Μαρ, δεν δεχθήκαμε τίποτα άλλο παρά μόνο ζεστασιά», συμπλήρωσε ο Βραζιλιάνος φορ.
Φιγκερόα, ο πρεσβευτής
Λίγα χρόνια αργότερα, η συμπάθεια εξελίχθηκε σε μία σχέση πραγματικής εκτίμησης και αγάπης ανάμεσα στους δύο λαούς. Αιτία στάθηκε ο κορυφαίος Χιλιανός ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε ποτέ στο πρωτάθλημα της Βραζιλίας, ο κεντρικός αμυντικός Ελίας Φιγκερόα, που με τη φήμη που απέκτησε «έστρωσε» τον δρόμο για όλους τους συμπατριώτες του. Σε ηλικία 24 ετών, ο εξαιρετικός με τη φανέλα της Κόλο-Κόλο Φιγκερόα αρνήθηκε την ευκαιρία να παίξει στην Ευρώπη, προτιμώντας τη βραζιλιάνικη Ιντερνασιονάλ του Πόρτο Αλέγκρε. Στα έξι χρόνια του εκεί, ο Χιλιανός δεν έγινε απλά ο αρχηγός της ομάδας, αλλά και ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης που την οδήγησε σε δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα (1975 και 1976), χάρη στο θρυλικό «πεφωτισμένο γκολ» που είχε πετύχει κόντρα στην Κρουζέιρο στο φινάλε της σεζόν 1974-1975, σε μία βροχερή μέρα. Το εν λόγω παρατσούκλι δόθηκε από τους οπαδούς της Ιντερνασιονάλ, λόγω των ακτίνων του ήλιου που ως διά μαγείας είχαν πέσει πάνω στο σημείο που στεκόταν ο Φιγκερόα, λίγο πριν αυτός σκοράρει το νικητήριο τέρμα! Το θρυλικό στάτους του Χιλιανού ήταν πια γεγονός, με τον ίδιο τον Πελέ να τον χαρακτηρίζει ως το καλύτερο σέντερ μπακ στην ιστορία του Νοτιοαμερικάνικου ποδοσφαίρου…
Το σκάνδαλο Ρόχας
Τις άριστες σχέσεις των δύο λαών δεν κατόρθωσε να χαλάσει ούτε το περιβόητο περιστατικό του τερματοφύλακα της Χιλής και της Σάο Πάουλο, Ρομπέρτο Ρόχας, ο οποίος τον Αύγουστο του 1989, σε προκριματικό αγώνα στο Μαρακανά, για την πρόκριση στο μουντιάλ του 1990 είχε προφασιστεί τραυματισμό, όταν ένα βαρελότο έσκασε δίπλα του. Όπως αποδείχτηκε, τα αίματα στο πρόσωπό του είχαν προκληθεί από τον ίδιο με ένα ξυράφι που είχε κρύψει στη στολή του, περιμένοντας την κατάλληλη αφορμή για να το χρησιμοποιήσει! Αν και η Χιλή αποκλείστηκε από τα μουντιάλ του 1990 και 1994, ο Ρόχας βρήκε τη συγχώρεση από τους ανθρώπους της Σάο Πάολο, όπου εργάστηκε το 2003 ως προπονητής…
Ντεζαβού ή έκπληξη;
Στα παγκόσμια κύπελλα του 1998 και του 2010, η Βραζιλία ήταν εκείνη που πανηγύρισε και τις δύο φορές σε βάρος των Χιλιανών, κατά σύμπτωση και πάλι στη φάση των «16»! Θα τριτώσει το κακό ή η νέα γενιά της Λα Ρόχα θα κατορθώσει να σπάσει την κατάρα δεκαετιών; Η απάντηση βρισκεται στα πόδια του Αλέξις Σάντσεζ, του Αρτούρο Βιδάλ, αλλά και των «τριών σωματοφυλάκων» που βγάζουν το ψωμί τους στα ιερά χώματα της Βραζιλίας: του αμυντικού Εουγκένιο Μένα (Σάντος), και των μέσων Χόρχε Βαλβίδια (Παλμέιρας) και Κάρλες Αράνγκουιθ (Ιντερνασιονάλ).
