Η επίδραση της τεχνολογίας υποδημάτων στο μαραθώνιο

Ο μαραθώνιος ήταν το αγώνισμα που συζητήθηκε ίσως όσο κανένα άλλο το 2019 λόγω των εκπληκτικών επιδόσεων, των ρεκόρ αλλά και των νέων παπουτσιών που έγιναν σχεδόν… κανόνας για τη διάκριση.

του Παναγιώτη Βότση
[email protected]

Το 2019 σίγουρα ήταν μία εντυπωσιακή χρονιά για τα αγωνίσματα δρόμου καθώς σημειώθηκε έκρηξη στις πολύ καλές επιδόσεις και καταρρίφθηκαν αμέτρητα ρεκόρ. Αυτή όμως η αύξηση που καταγράφεται ως ιδιαίτερα σημαντική από τους ειδικούς της στατιστικής των επιδόσεων δεν προέκυψε από το πουθενά. Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρέασε κατά ένα ποσοστό τις επιδόσεις που σημειώθηκαν ήταν και η τεχνολογία αθλητικών υποδημάτων. Σε πρόσφατο άρθρο (εδώ) θέσαμε την ερώτηση που πολλοί σκέφτονται στο χώρο σε σχέση με αυτόν τον παράγοντα που πάντα υπήρχε, αλλά ποτέ ξανά δεν έχει υπάρξει τόσο επιδραστικός στις επιδόσεις, όσο το 2019 με τα Vaporfly Next% της Nike. Το ζήτημα ερευνήθηκε ενδελεχώς από τους επιστήμονες, όπως ήταν λογικό να γίνει, και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της αύξηση των καλών επιδόσεων χρειάζεται να μιλήσουμε με νούμερα: τα προηγούμενα χρόνια καταγράφονταν ετησίως στο μαραθώνιο κοντά στις 50 επιδόσεις κάτω από το 2:08 στους άνδρες και το 2:25 στις γυναίκες. Εντός του 2019 αυτό αντίστοιχο νούμερο ήταν 99 για τους άνδρες και 108 για τις γυναίκες. Αυτό φαίνεται και στα ακόλουθα αθροιστικά διαγράμματα πλήθους επιδόσεων- χρονικών ορίων από τις χρονιές 2015, 2016, 2017 και 2019 (Οι ερευνητές απέκλεισαν το 2018 ως μεταβατική χρονιά). Σε αυτό φαίνεται ότι οι χρονιές 2015-2017 είναι στο ίδιο επίπεδο ενώ η γραμμή του 2019 έχει ικανή διαφορά. Μάλιστα για να αποδείξουν ότι η διαφορά είναι σταθερή αφαίρεσαν 1 λεπτό και 45 δευτερόλεπτα από όλους τους χρόνους του 2016 και παρατήρησαν ότι τα σημεία συνέπεσαν με τη γραμμή του 2019. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι κορυφαίοι άνδρες μαραθωνοδρόμοι έχουν μία σταθερή βελτίωση της τάξης του 1.5% σε σχέση με το 2016. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στις γυναίκες, μόνο που εδώ η βελτίωση στις επιδόσεις είναι της τάξης του 2% (δηλαδή 3 λεπτά).

Σίγουρα είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν αυτό το αποτέλεσμα, όπως η προπονητική μεθοδολογία, οι παροχές και οι συνθήκες των αγώνων αλλά και ο αριθμός των κορυφαίων αθλητών που έχουν επιτύχει αυτές τις επιδόσεις. Όμως είναι βέβαιο πως ο βασικός παράγοντας στον οποίο αποδίδεται αυτή η βελτίωση είναι το συγκεκριμένο μοντέλο που έφερε επανάσταση στο τρέξιμο. Θυμίζουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία (19/21) των νικητών των επτά μέιτζορ μαραθώνιων του 2019 φορούσε κάποιο από τα μοντέλα της σειράς Vaporfly της Nike. Η δοκιμαστική πρώτη εμφάνιση του παπουτσιού έγινε από -ποιον άλλον- τον Έλιουντ Κιπτσόγκε το 2016 στην πρώτη απόπειρα κατάρριψης του φράγματος των 2 ωρών (Breaking 2, Μόντσα, Ιταλία) και στη συνέχεια απογειώθηκε εμπορικά, με ζενίθ τη δεύτερη, επιτυχημένη απόπειρα του Κιπτσόγκε στη Βιέννη τον Οκτώβριο.

Ενώ πληθαίνουν συζητήσεις γύρω από αυτό το ζήτημα, η παγκόσμια ομοσπονδία στίβου διατηρεί ακόμα έναν αρκετά αμφιλεγόμενο κανονισμό (143.2) που αναφέρει αόριστα ότι «τα υποδήματα δεν θα πρέπει να είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να δίνουν στους αθλητές άδικη βοήθεια ή πλεονέκτημα», με μία πρόσφατη ανάγνωση να λέει ότι όλα τα υποδήματα είναι εντός κανονισμών αρκεί να μην έχουν μηχανική υποστήριξη και ο μοναδική πηγή δύναμης και ενέργειας να είναι ο ίδιος ο αθλητής.

Ο περιορισμός ή μη στις τεχνολογικές εξελίξεις είναι ένα θέμα που ανέκαθεν είχαν να διαχειριστούν τα αθλήματα, όπως η κολύμβηση με τα ειδικά μαγιό πριν κάποια χρόνια ή το τένις με την αλλαγή του υλικού των ρακετών. Ανεξάρτητα όμως από τις πρώτες αντιδράσεις, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν τεχνολογικές εξελίξεις που ανοίγουν νέους δρόμους στα αθλήματα. Άλλωστε, οι ίδιες αντιδράσεις υπήρχαν όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα παπούτσια με καρφιά, τα οποία τώρα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του αθλήματος του στίβου…

πηγή: keep on running