Ο στίβος είναι ο βασιλιάς των Ολυμπιακών Αγώνων. Από το 1896 μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί δεκάδες ρεκόρ και πρωτιές που κάποια δύσκολα θα καταρριφθούν και άλλα είναι πολύ πιθανό να τα δούμε να καταρρίπτονται σε λίγες εβδομάδες στο Ρίο.
του Στέφανου Σουλιώτη
[email protected]
– 20.629 αθλητές από 219 χώρες έχουν πάρει μέρος στον στίβο στους 28 προηγούμενους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έχουν απονεμηθεί 953 χρυσά μετάλλια σε 951 αγωνίσματα. Ανάμεσα στα 953 χρυσά μετάλλια περιλαμβάνεται ένα επιπλέον που δόθηκε το 1908 στο επί κοντώ καθώς υπήρξαν δύο νικητές και δύο χρυσά που δόθηκαν μετά θάνατον στον Τζιμ Θορπ για το πένταθλο και το δέκαθλο του 1912.
– Πέρα από αυτά τα χρυσά όμως, υπάρχει και ένα που το πήρε πίσω η ΔΟΕ χωρίς να το απονείμει σε άλλον. Αυτό είναι το μετάλλιο που κέρδισε η Μάριον Τζόουνς στα 100μ. το 2000 αλλά της αφαιρέθηκε λόγω ντόπινγκ. Δεύτερη στον τελικό είχε τερματίσει η Κατερίνα Θάνου η οποία δεν είδε ποτέ να της απονέμεται το χρυσό.
– Στο σύνολο των χρυσών μεταλλίων κάποια αφαιρέθηκαν από τους νικητές λόγω ντόπινγκ. Πρόκειται για τους Αγώνες του 2012 και αφορούν τους νικητές των αγωνισμάτων 50χλμ. βάδην, 1500μ. γυναικών και 3000μ. στιπλ γυναικών.
– Η μεγαλύτερη παρουσία αθλητών του στίβου σημειώθηκε το 2000 στο Σίδνεϊ. Τότε πήραν μέρος 2137 αθλητές από 193 χώρες σε 46 αγωνίσματα. Ο επίσημος αριθμός των χωρών ήταν 194. Ωστόσο ο σπρίντερ Τσέρικο Ντετενάμο της Δημοκρατίας του Ναουρού δεν έλαβε μέρος στα 100μ.
– Τέσσερις χώρες έχουν συμμετάσχει ανελλιπώς στα αγωνίσματα του στίβου από το 1896 μέχρι σήμερα. Πρόκειται για τις Αυστραλία, Γαλλία, Βρετανία και Ελλάδα. Τρεις χώρες δεν έχουν συμμετάσχει σε μία διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων και είναι η Δανία( 1904), η Σουηδία (1904) και οι ΗΠΑ (1980).
– Η Τζαμαϊκανή Μαρλέν Οτέι είναι η αθλήτρια του στίβου με τις περισσότερες συμμετοχές σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Είχε επτά από το 1980 εως το 2004. Το ανδρικό ρεκόρ με έξι παρουσίες κατέχει ο Σέρβος Ντράγκαν Τόπιτς (1992-2012) και ο Ισπανός Χεσούς Άνχελ Γκαρσία (1992-2012) ο οποίος θα αγωνιστεί και στο Ρίο.
– Ο πρώτος χρυσός Ολυμπιονίκης στον στίβο ήταν ο Αμερικανός Τζέιμς Κόνολι ο οποίος στις 6 Απριλίου 1896 νίκησε στο τριπλούν. Ο πιο πρόσφατος είναι ο Στέφεν Κίπροτιτς από την Ουγκάντα που νίκησε στον μαραθώνιο του Λονδίνου στις 13 Αυγούστου 2012.
– Οι ΗΠΑ είναι η χώρα με τα περισσότερα μετάλλια στον στίβο. Έχει… σχεδόν 786 αφού στην ομαδική κούρσα που τους χάρισε το ασημένιο μετάλλιο το 1904 μόνο οι τέσσερις από τους πέντε αθλητές ήταν Αμερικανοί.
– Τα περισσότερα μετάλλια που έχουν κατακτηθεί από αθλητή του στίβου είναι 12. Το έκανε ο Πάαβο Νούρμι από το 1920 έως το 1928. Η χρονιά-ορόσημο ήταν το 1924 όταν κατέκτησε πέντε χρυσά. Τα περισσότερα από γυναίκα αθλήτρια είναι εννέα και τα έχει κατακτήσει η Μαρλέν Οτέι το 1980, 1984 και από το 1992 έως το 2000. Η Αυστραλή Σίρλεϊ Στρίκλαντ έχει κατακτήσει επτά αν και θα μπορούσε να είχε ανεβάσει τον αριθμό στα οκτώ αφού αργότερα το φώτο φίνις των 200μ. στο Λονδίνο το 1948 έδειξε πως είχε τερματίσει τρίτη και όχι τέταρτη.
– Τα περισσότερα χρυσά μετάλλια στον στίβο τα έχει κατακτήσει ο Ρέι Γιούρι. Ο Αμερικανός σημείωσε 10 νίκες από το 1900 έως το 1908 σε άλμα εις ύψος, μήκος και τριπλούν άνευ φόρας. Τα περισσότερα ατομικά μετάλλια έχει κατακτήσει η Μαρλέν Οτέι (τρία στα 100μ. και τέσσερα στα 200μ.). Ωστόσο κανένα δεν ήταν χρυσό.
– Έξι γυναίκες έχουν κατακτήσει από τέσσερα χρυσά μετάλλια (τα περισσότερα από κάθε άλλη). Η Ολλανδή Φάνι Μπλάνκερς Κόεν νίκησε στα 100μ. 200μ. 80μ. εμπ. και 4×100μ. το 1948. Η Αυστραλή Μπέτι Κάθμπερτ νίκησε στα 100μ., 200μ. 4×100μ. το 1956 και στα 400μ. το 1964. Η Ανατολικογερμανίδα Μπάρμπελ Βόκελ νίκησε στα 200μ. και στα 4×100μ. το 1976 και το 1980. Η Αμερικανίδα Έβελιν Άσφορντ επικράτησε στα 100μ. και στα 4×100μ. στο 1984 και στη συνέχεια κατέκτησε άλλες δύο νίκες στις σκυτάλες στους επόμενους δύο Αγώνες. Το 2012 η Άλισον Φίλιξ και η Σάνια Ρίτσαρντς Ρος κατέκτησαν το τέταρτο χρυσό μετάλλιο. Η Φίλιξ κέρδισε στα 4×400μ. στο Πεκίνο και στο Λονδίνο νίκησε στα 200μ., 4×100μ. και 4×400μ. Η Ρίτσαρντς Ρος σημείωσε τρεις νίκες με την ομάδα 4×400μ. (2004, 2008, 2012) και μία ατομική στα 400μ. το 2012.
– Τρεις άνδρες αθλητές έχουν νικήσει σε τέσσερις συνεχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Ρέι Γιούρι (1900-1908), ο Αλ Έρτερ (1956-1968) και ο Καρλ Λιούις (1984- 1996)
– Τα περισσότερα χρυσά μετάλλια σε μία διοργάνωση είναι πέντε και τα έχει κερδίσει ο Πάαβο Νόρμι το 1924. Τέσσερα χρυσά μετάλλια κέρδισε ο Άλβιν Κρενζλέιν το 1900, ο Βίλε Ριτόλα το 1924, ο Τζέσε Όουενς το 1936 και ο Καρλ Λιούις το 1984.
– Ο γηραιότερος χρυσός Ολυμπιονίκης στον στίβο ήταν ο Πατ Μακ Ντόναλντ ο οποίος το 1920 κέρδισε στη σφυροβολία σε ηλικία 42 ετών και 26 ημερών. Η μεγαλύτερη σε ηλικία χρυσή Ολυμπιονίκης είναι η Ελίνα Ζβέρεβα που νίκησε στη δισκοβολία το 2000 σε ηλικία 39 ετών και 316 ημερών.
– Ο μικρότερος χρυσός Ολυμπιονίκης ήταν ο Μπομπ Ματίας που νίκησε στο δέκαθλο το 1948 σε ηλικία 17 ετών και 263 ημερών. Η μικρότερη σε ηλικία είναι η Μπάρμπαρα Τζόουνς που το 1952 σε ηλικία 15 ετών και 123 ημερών ήταν μέλος της ομάδας 4×100μ. η οποία τερμάτισε πρώτη.
– 88 φορές έχει συμβεί μία χώρα να κυριαρχήσει και στις τρεις θέσεις του βάθρου. Πιο πρόσφατο παράδειγμα η Τζαμάικα το 2012 στα 200μ.
– Οι περισσότεροι τελικοί ή πλασαρίσματα μέσα στην τελική οκτάδα στο ίδιο αγώνισμα είναι έξι και έχουν σημειωθεί από τη δισκοβόλο Λία Μανόλιου την περίοδο 1952-1972. Στους άνδρες αυτό έχει συμβεί πέντε φορές από τον βαδιστή Βλάντιμιρ Γκολουμπνίτσνι (1960-1976), τον ακοντιστή Γιαν Ζελέζνι (1988-2004) και τον δισκοβόλο Βιργκίλιους Αλέκνα (1996-2012).
– Η Μάρλεν Οτέι έτρεξε συνολικά 53 Ολυμπιακές κούρσες (100μ., 200μ., σκυταλοδρομίες) κατά τις επτά παρουσίες της σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Κέρδισε τις 25 από αυτές αλλά καμία δεν ήταν στον τελικό. Ο Πιέτρο Μένεα έτρεξε σε 33 από το 1972 έως το 1988.
– Στο Ρίο τέσσερις αθλήτριες θα έχουν την ευκαιρία να γίνουν οι πρώτες γυναίκες που κατακτούν ατομικό χρυσό μετάλλιο σε τρεις συνεχόμενες διοργανώσεις. Πρόκειται για τις Σέλι Άν Φρέιζερ Πράις, Τιρουνές Ντιμπάμπα, Μπάρμπορα Σποτάκοβα και Βάλερι Άνταμς. Επίσης η Άλισον Φίλιξ θα διεκδικήσει το πέμπτο χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Αν το καταφέρει θα είναι η πρώτη που θα το έχει πραγματοποιήσει (έχει μετάλλια και από ομαδικά αγωνίσματα).
– Η Βερόνικα Κάμπελ Μπράουν αν κατακτήσει μετάλλιο, θα το έχει κάνει σε πέντε διαφορετικές διοργανώσεις, όπως ακριβώς η Μαρλέν Οτέι. Ωστόσο το μεγαλύτερο επίτευγμα θα το έχει κανει ο Γιουσέιν Μπολτ αν καταφέρει να κερδίσει για τρίτη συνεχόμενη φορά το χρυσό στα 100μ. και 200μ. Ο Χεσούς Άνχελ Γκαρσία θα ισοφαρίσει το ρεκόρ των επτά συμμετοχών σε Ολυμπιακούς Αγώνες που κατέχει η Οτέι και η Κολομβιανή Κατερίν Ιμπάργκουεν θα διεκδικήσει το πρώτο χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο για τη χώρα της στον στίβο.
