Πανελλαδική έρευνα: Ακαδημίες στίβου

Διερεύνηση της αθλητικής πορείας παιδιών (8-11 ετών) επιλεγμένων σωματείων της χώρας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη κσι την περιφέρεια./strong>

του Πλούταρχου ΣαρασλανίδηPhd
Προπονητής στίβου

Η μελέτη έγινε με ερωτηματολόγιο σε προπονητές ακαδημιών 10 σωματείων, επιλεγμένα από τα μεγάλα αστικά κέντρα (3 σωματεία από Αθήνα – 3 σωματεία από Θεσσαλονίκη) και 4 σωματεία από περιφερειακές πόλεις. Στα κριτήρια επιλογής, εκτός από το τοπικό – αντιπροσωπευτικό στοιχείο, ήταν:

α. η κατάταξη των σωματείων στα 10 πρώτα της αξιολόγησης του ΣΕΓΑΣ (αφορά το 50% των επιλεγμένων σωματείων)
β. σωματεία που είχαν μεγάλο αριθμό παιδιών στις Ακαδημίες (πάνω από 20) κατά τις χρονικές περιόδους 2010-2011-2012

Όπως είναι γνωστό, τα τελευταία χρόνια, τα σωματεία έχουν δραστηριοποιηθεί και έχουν προσελκύσει παιδιά στις ακαδημίες τους από 5-6 χρόνων… Προφανώς πολλά από αυτά τα παιδιά «χάνονται» στην πορεία είτε γιατί αλλάζουν άθλημα, είτε γιατί σταδιακά χάνουν το ενδιαφέρον τους. Για αυτό η έρευνα εστιάστηκε σε μεγαλύτερα παιδιά ηλικίας 8-11 ετών τα έτη 2010-2012 έτσι ώστε να έχουμε δεδομένα για την πιθανή εξέλιξη τους στις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες μέχρι το 2016, που ήταν ηλικίας 14 -17 χρόνων.
Για την συλλογή των δεδομένων συντάχθηκε σχετικό ερωτηματολόγιο το οποίο επιδόθηκε στους προπονητές των ακαδημιών για να απαντήσουν, αφου μελετήσουν τις ερωτήσεις και τα προσωπικά τους αρχεία, από το 2010.

Αποτελέσματα
Στο ερώτημα πόσα παιδιά, υπήρχαν στις ακαδημίες τα έτη 2010-2012 η απάντηση ήταν, κατά μ.ο., 54 σε κάθε σωματείο. Από αυτά τα παιδιά το 2016 έχουν παραμείνει στα σωματεία, σύμφωνα με τις απαντήσεις των προπονητών, το 35%.
Από τα παιδιά που δεν παρέμειναν στο άθλημα η απόφαση ήταν των ίδιων των παιδιών (52%) και των γονέων (34,5%). Για άλλους λόγους (π.χ. μετακίνηση), ήταν το 13,5%. Για τα παιδιά που έφυγαν υπήρχε ερώτημα αν οι προπονητές γνωρίζανε πόσα παιδιά συνεχίζουν αθλητισμό σε άλλο άθλημα και σε ποιο. Δυστυχώς δεν υπήρχαν δεδομένα από όλα τα σωματεία και για το σύνολο του αριθμού των αθλητών που απομακρύνθηκαν. Πάντως η μερική τάση που φαίνεται, από τις απαντήσεις που δώσανε οι προπονητές, το σημαντικότερο ποσοστό μετακινήθηκε στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ.
Από τα παιδιά που παρέμειναν στο στίβο το επόμενο ερώτημα αφορούσε την διευκρίνιση σε ποιά ομάδα αγωνισμάτων είχαν επιλεγεί. Η επιλογή έγινε, όπως είναι φυσικό από τους προπονητές (σε ποσοστό 64%), αλλά υπήρχε και ένα σημαντικό ποσοστό που αποφάσισαν τα ίδια τα παιδιά (31%) και οι γονείς (5%)…

Οι απαντήσεις για την επιλογή του αγωνίσματος φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Όπως φαίνεται «η μερίδα του λέοντος» επιλέγεται στους δρόμους ταχύτητας και εμποδίων, ενώ αντίθετα πολύ μικρό ποσοστό υπάρχει για τις ρίψεις και τα σύνθετα αγωνίσματα.

Ο μέσος όρος των προπονήσεων κυμαίνεται από 2,5-3,5 την εβδομάδα για τα πρώτα 4 χρόνια από το 2010-2014 / 9-13 χρονών), σύμφωνα πάντα με τις απαντήσεις των προπονητών των ακαδημιών. Ο αριθμός των αγώνων που συμμετείχαν κάθε χρόνο τα πρώτα χρόνια (2010-2013) ήταν 4-5 με συμμετοχή σε ατομικό αγώνισμα το 40% και σε ομαδικό το 60%. Τα τελευταία χρόνια (2014-2016) συμμετείχαν σε 6-8 αγώνες, σε ατομικό αγώνισμα το 80% των αγώνων και ομαδικό το 20%.
Επίσης στο ερώτημα σε ποια ηλικία, κατά μέσο όρο, ξεκίνησαν να προπονούνται στο αγώνισμα που επιλέξανε οι προπονητές ή επέλεξαν οι ίδιοι οι αθλητές, ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι τα 13 χρόνια, μετά από 3-4 χρόνια παραμονή στο πρόγραμμα των Ακαδημιών.
Τέλος στο ερώτημα πόσα παιδιά, σε αριθμό, έχουν διακριθεί στο αγώνισμα τους σε τοπικό επίπεδο αγώνων (π.χ. 1^ος – 3^ος σε διασυλλογικό πρωτάθλημα) το ποσοστό ήταν 51% και πόσα από αυτά τα παιδιά έχουν διακριθεί στο αγώνισμα τους σε Πανελλήνιο επίπεδο (τελικός στο αγώνισμα τους) το ποσοστό ήταν 30%.. Υπενθυμίζεται ότι τα σωματεία ήταν από τα καλύτερα στη αξιολόγηση του ΣΕΓΑΣ.

Συζήτηση – συμπεράσματα`
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των προπονητών των ακαδημιών από τα παιδιά ηλικίας 8-11 ετών, που περιελήφθησαν ως δείγμα στην παρούσα μελέτη, μετά από 4-6 χρόνια μόνο το 1/3 συνεχίζουν την αθλητική τους πορεία. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των παιδιών που απομακρύνεται από το άθλημα.
Επιπλέον η διερεύνηση των παραπάνω δεδομένων δείχνει ότι:

α. τα παιδιά στα πρώτα χρόνια της αθλητικής τους ενασχόλησης αγωνίζονται και σε ατομικά αγωνίσματα (40%), γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με το παιδαγωγικό στοιχείο της αποκλειστικά ομαδικής αγωνιστικής συμμετοχής.

β. η επιλογή για ειδίκευση σε ομάδα αγωνισμάτων έγινε σε ένα σημαντικό ποσοστό με απόφαση των ίδιων των παιδιών (31%), γεγονός που προβληματίζει εάν η επιθυμία των παιδιών συμπίπτει με τις κατάλληλες φυσικές ικανότητες τους για το αγώνισμα επιλογής.

γ. το μεγάλο ποσοστό επιλογής των δρόμων ταχύτητας (45,9%) δείχνει την τάση των επιλογών των προπονητών και των αθλητών σε αγωνίσματα όπου η ευκαιρία συμμετοχής στις σκυταλοδρομίες εξασφαλίζει σε περισσότερους αθλητές την δυνατότητα να διακριθούν. Όμως το ποσοστό είναι πολύ μεγάλο και στερεί από τα άλλα αγωνίσματα έμψυχο υλικό που θα μπορούσε να πετύχει καλύτερες διακρίσεις.

δ. ο αριθμός των αγώνων είναι μικρός για τις μικρότερες ηλικίες (μόνο 4-5 αγώνες τον χρόνο) γεγονός που δεν λειτουργεί θετικά για την παραμονή των αθλητών στο άθλημα και μάλιστα με ατομικά αγωνίσματα σε μεγάλο ποσοστό.

ε. τέλος το ποσοστό των παιδιών που έχουν διακριθεί στο αγώνισμα τους σε τοπικό επίπεδο αγώνων ήταν 51% και από αυτά τα παιδιά το 30% έχει διακριθεί και σε πανελλήνιο επίπεδο. Τα παραπάνω παιδιά είναι φυσιολογικό να συνεχίζουν την πορεία τους στο άθλημα, γιατί έχουν αγωνιστικά κίνητρα. Όμως ταυτόχρονα διαπιστώνεται ότι σχεδόν το μισό ποσοστό (49%) των αθλητών, που δεν έχει φύγει από το άθλημα και δεν έχει διακρίσεις, συνεχίζει την πορεία του στο άθλημα. Και αυτό αποτελεί μια ευχάριστη διαπίστωση… Ίσως η σωστή παιδαγωγικά και η διασκεδαστική απασχόληση από τους προπονητές, παράλληλα με την κατάλληλη παρέα με συναθλητές, να είναι οι λόγοι της παραμονής στο άθλημα.

Συμπερασματικά το πρόβλημα στις ακαδημίες είναι η σωστή, παιδαγωγικά, αθλητική ανάπτυξη, έτσι ώστε ο αθλητισμός να παραμένει μια διασκεδαστική απασχόληση που δεν εστιάζεται στο αποτέλεσμα-επίδοση, αλλά στη μάθηση – την ατομική βελτίωση. Τα παιδιά διψάνε να μαθαίνουν νέα πράγματα – νέες προκλήσεις γιαυτό κάθε προπόνηση και κάθε αγώνας (προσοχή: ομαδικός) πρέπει να είναι μια ευκαιρία για μάθηση και πολλές φορές η μάθηση αυτή είναι πιο αποτελεσματική στην ήττα… Ο προπονητής και οι γονείς θα πρέπει να εστιάζονται στη διαδικασία της μάθησης και όχι στο αποτέλεσμα..

Αριθμός συμμετοχών στα πανελλήνια Ε/Ν. _/Κ/ και πρτωταθήτρια επικον. ω. Πρωτ. Ε- Ν, Π-Κ και ΠΠΑ΄-ΠΚ Α΄ του 2017