Σκάκι στον πάγο

Για όσους δεν το έχουν ξανακούσει στη ζωή τους, το κέρλινγκ είναι το χειμερινό εκείνο αγώνισμα που προσομοιάζει με… σκούπισμα στον πάγο! Πίσω όμως από τη φαινομενικά απλοϊκή αυτή εικόνα, κρύβεται ένα παιχνίδι αληθινής στρατηγικής σκέψης.

του Νίκου Κούδα
[email protected]

Η ιστορία
Το κέρλινγκ (curling) έχει τις ρίζες του στη Μεσαιωνική Σκοτία. Η πρώτη επίσημη αναφορά στο άθλημα βρίσκεται στα αρχεία του Αβαείου Paisley της κεντρικής Σκοτίας και κάνει λόγο για έναν διαγωνισμό με πέτρες πάνω σε πάγο. Επίσης σε δυο πίνακες (1565) του Ολλανδού ζωγράφου Pieter Bruegel του Πρεσβύτερου απεικονίζονται πρόσωπα που εξασκούνται στο κέρλινγκ. Πάντως η πρώτη απόδειξη ύπαρξης του Κέρλινγκ προέρχεται από μία πέτρα, η οποία φέρει πάνω της τη χρονολογία 1511. Τις περισσότερες φορές οι πέτρες προέρχονταν από τον πυθμένα ποταμών και λιμνών. Το παιχνίδι μεταφέρθηκε αργότερα από Σκωτσέζους στρατιώτες στον Καναδά και από εκεί η φήμη του εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο.
Πρόκειται για ένα ομαδικό άθλημα, που παρουσιάζει ομοιότητες με τα παιχνίδια bowls (σαν βώλοι-γκαζές, σε μεγέθυνση) και shuffleboard. Παίζεται από δύο ομάδες, αποτελούμενες από 4 παίκτες η καθεμιά, σε ένα ορθογώνιο στρώμα από πάγο, ο οποίος είναι παρασκευασμένος με ιδιαίτερη προσοχή. Οι ομάδες γυρίζουν, σέρνοντας στον πάγο, ειδικά διαμορφωμένες βαριές πέτρες (19,1 κιλά έκαστη) με λεία επιφάνεια από γρανίτη και χειρολαβή, προς τον στόχο τους ο οποίος ονομάζεται “σπίτι” (house) και αποτελείται από μεγάλους ομόκεντρους κύκλους, χρώματος μπλε, άσπρου και κόκκινου. Δύο άτομα με σκούπες συνοδεύουν την πέτρα κατά την πορεία της, σκουπίζοντας γρήγορα τον πάγο μπροστά της. Το σκούπισμα εξυπηρετεί στο να λειανθεί ο πάγος από τους πολλούς μικρούς κρυστάλλους οι οποίοι εμποδίζουν την πέτρα να ολισθαίνει. Κάθε αγώνας περιλαμβάνει 10 innings (ή ends). Για κάθε πέτρα που είναι πιο κοντά στον μπλε, κεντρικό κύκλο (tee) κερδίζει ένα πόντο η κάθε ομάδα. Στόχος είναι να φέρει η ομάδα τις περισσότερες πέτρες κοντά στο κέντρο. Η περίπλοκη φύση του αθλήματος έκανε ορισμένους να το αποκαλέσουν «σκάκι πάνω στον πάγο».
Το άθλημα εποπτεύεται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Κέρλινγκ (WCF) που ιδρύθηκε το 1966.

Ολυμπιακό άθλημα
Το κέρλινγκ έκανε την πρώτη εμφάνισή του στους Αγώνες του 1924 μόνο με αντρικές ομάδες, αλλά εντάχθηκε επίσημα στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μόλις το 1998, στο Ναγκάνο της Ιαπωνίας, με τα αγωνίσματα ανδρών και γυναικών. Είναι επίσης άθλημα στους Παραολυμπιακούς Αγώνες (κέρλινγκ με αμαξίδιο).
Το πρώτο χρυσό μετάλλιο (το 1924) στους άνδρες κατέκτησε η εθνική ομάδα της Μ. Βρετανίας με δεύτερη τη Σουηδία και τρίτη τη Γαλλία, ενώ στους Αγώνες του 1998 πρώτη ήταν η Ελβετία (με δεύτερο τον Καναδά και τρίτη τη Νορβηγία). Αντίστοιχα στις γυναίκες, το 1998 πρώτη αναδείχθηκε η ομάδα του Καναδά, με τις Δανία και Σουηδία να την πλαισιώνουν στο βάθρο.

Η υπερδύναμη
Στη σύντομη ιστορία του αγωνίσματος, η κυρίαρχη ομάδα σε άνδρες και γυναίκες είναι ο Καναδάς με 8 μετάλλια (3-3-2), εκ των οποίων τα 2 χρυσά των ανδρών συνεχόμενα (2006 και 2010). Δεύτερη Ολυμπιακή δύναμη είναι η Σουηδία, με 5 μετάλλια (2-2-1), με δύο συνεχόμενα χρυσά στις γυναίκες (2006 και 2010), ενώ τρίτη είναι η Ελβετία επίσης με 5 (1-2-2).

Οι αθλητές-ορόσημα
Στους άντρες, ξεχωρίζει η μορφή του 47χρονου Καναδού Κέβιν Μάρτιν, γνωστού ως «Γέρικη Αρκούδα» και «K-Mart» (από τα αρχικά του, που παραπέμπουν στη γνωστή αμερικανική αλυσίδα πολυκαταστημάτων), ο οποίος έχει κατακτήσει 4 παγκόσμια πρωταθλήματα, το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο του 2010, ενώ είναι και ο ρέκορντμαν σε Ολυμπιακές νίκες, με συνολικά 20.
Στις γυναίκες, κορυφαίες αθλήτριες στη σύντομη Ολυμπιακή ιστορία θεωρούνται οι 4 Σουηδέζες Ανέτ Νόρμπεργκ, Έβα Λουντ, Κάθριν Λίνταλ και Άννα Λε Μόιν, οι οποίες είναι οι μοναδικές που κατέκτησαν 2 χρυσά μετάλλια και μάλιστα σε συνεχόμενες διοργανώσεις (2006 και 2010).

Το μεγάλο φαβορί
Όπως σε κάθε διοργάνωση, ο πολυνίκης Καναδάς ξεκινάει ως ο επικρατέστερος υποψήφιος για το χρυσό μετάλλιο, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες, με τις Σουηδικές ομάδες να αποτελούν το αντίπαλο δέος, ενώ και οι ομάδες της Μ. Βρετανίας (που συμπεριλαμβάνει αθλητές της πανίσχυρης Σκοτίας) είναι ιδιαίτερα αξιόμαχες.

Το άθλημα στην Ελλάδα
Το κέρλινγκ απέκτησε επίσημη υπόσταση στη χώρα μας το 2001, με την ίδρυση της Ελληνικής Ομοσπονδίας Κέρλινγκ (ΕΟΚΕ), που είναι και επίσημο μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Το πανελλήνιο πρωτάθλημα κέρλινγκ διεξήχθη για πρώτη φορά στις 21 Μαρτίου του 2007, στις παρυφές του Παρνασσού, 10 χλμ. έξω από την Αράχοβα. Τον πρώτο πανελλήνιο τίτλο στους άντρες κατέκτησε ο ΑΓΣ Αιγάλεω, ενώ στις γυναίκες ο ΑΣΚ Μοσχάτου. Το δεύτερο πανελλήνιο πρωτάθλημα διεξήχθη στο Γιαμίκοβο της Βουλγαρίας το 2008 και έλαβαν μέρος σε αυτό συνολικά 20 σύλλογοι. Εν τούτοις, μετά το 2008 το άθλημα δεν έχει καθόλου αγωνιστική δράση στη χώρα μας.
Η Ελλάδα δεν έχει συμμετάσχει ποτέ στο αγώνισμα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η ελληνική παρουσία στο Σότσι
Η Ελλάδα δεν θα έχει εκπροσώπηση στους 22ους Χειμερινούς Αγώνες.

Μικρά και ενδιαφέροντα

• Στην ταινία “Help!” του 1965, με πρωταγωνιστές τους θρυλικούς Μπιτλς, υπάρχει μία σκηνή όπου τα «Σκαθάρια» επιδίδονται μετά μανίας σε μία παρτίδα κέρλινγκ, μέσα στα χιόνια!
• Η καναδική ταινία του 2002 “Men with Brooms” («Άντρες με σκούπες») διηγείται την ιστορία μίας ομάδας φίλων από μία μικρή πόλη, οι οποίοι παίζουν κέρλινγκ, προσπαθώντας να κερδίσουν το πρωτάθλημα στη μνήμη του προπονητή τους. Η ταινία έκανε εισπράξεις 3 εκ. δολαρίων, καταφέρνοντας να γίνει η πιο επιτυχημένη εμπορικά αγγλόφωνη ταινία στη χώρα. Μάλιστα το έργο ενέπνευσε και μία τηλεοπτική σειρά, που μεταδόθηκε για δύο σεζόν (2010-11).
• Ενδεικτικός της τεράστιας απήχησης που έχει το σπορ στον Καναδά είναι ο τρόπος που επέλεξαν οι άνθρωποι της Καναδικής ομοσπονδίας για να διαφημίσουν τα επίσημα δοκιμαστικά της Ολυμπιακής εθνικής τους ομάδας, τον περασμένο Δεκέμβριο. Συγκεκριμένα, ο γνωστός κωμικός Γουίλ Φερέλ, υποδυόμενος τον γνωστό ρόλο του τηλεπαρουσιαστή Ron Burgundy, γνωστού από την ταινία “Anchorman” («Ο Παρουσιαστής»), συμπαρουσίασε τους αγώνες με τον εντυπωσιακό τίτλο «Ο βρυχηθμός των δαχτυλιδιών» (“The Roar of the Rings”), ως βοηθός σχολιαστή του δημοσιογράφου Βικ Ράουτερ, γνωστού και ως «Η φωνή του καναδικού κέρλινγκ», σκορπίζοντας το γέλιο στους τηλεθεατές του δικτύου TSN!