Τρεις μόλις εβδομάδες πριν τη σέντρα του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου στα γήπεδα της Βραζιλίας, η πολυδιαφημιζόμενη γιορτή του “jogo bonito” στη χώρα που το λατρεύει όσο καμία άλλη κινδυνεύει να μετατραπεί σε φιάσκο πρώτου μεγέθους…
του Νίκου Κούδα
[email protected]
follow me @nkoudas
«Τουρίστες μην έρχεστε στο παγκόσμιο κύπελλο. Επικίνδυνη χώρα». Αυτή η ξεκάθαρη προειδοποίηση – απειλή είναι γραμμένη με έντονα κόκκινα γράμματα σε ένα από τα εκατοντάδες πλακάτ που κραδαίνουν οι εξαγριωμένοι διαδηλωτές στους δρόμους του Σάο Πάολο. Το μήνυμά της δεν επιδέχεται καμίας αμφισβήτησης ή παρερμηνείας: το μουντιάλ είναι ανεπιθύμητο στη Βραζιλία!
Αυτό που το 2007 -τη χρονιά που η ΦΙΦΑ ανέθετε τη διοργάνωση στη χώρα της Λατινικής Αμερικής- έμοιαζε αδιανόητο, αποτελεί αυτή τη στιγμή την πικρή πραγματικότητα. Το επιβεβαιώνουν οι δεκάδες πορείες διαμαρτυρίας που συγκλονίζουν τη χώρα της σάμπας από τη μία έως την άλλη άκρη της. Τι είναι όμως αυτό που σπρώχνει χιλιάδες αγανακτισμένους Βραζιλιάνους στον δρόμο ενάντια στο εθνικό τους σπορ; Η απάντηση απλή – η οικονομική ανέχεια. Όταν μία μεγάλη μερίδα του βραζιλιάνικου λαού ζει στην εξαθλίωση, διάγοντας τις χειρότερες μέρες των τελευταίων δεκαετιών, οι προκλητικές, ρωμαϊκού τύπου σπατάλες ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που απαιτήθηκαν (και θα απαιτηθούν ακόμη) για τις ανάγκες της διοργάνωσης, αποτελούν ύβρη η οποία δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη από τον οργισμένο κόσμο.
Φρούδες ελπίδες
Οι τεράστιες προσδοκίες που είχαν γεννηθεί σχετικά με την οικονομική άνθηση που θα έφερνε στη χώρα η ανάληψη του μουντιάλ, έχουν αρχίσει να μετριάζονται, καθώς ολοένα και αυξάνονται οι ανησυχίες ότι τα εκτεταμένα επεισόδια θα αναγκάσουν τους επίδοξους επενδυτές να τραπούν σε φυγή, πλήττοντας ανεπανόρθωτα το προφίλ της χώρας ανάμεσα στους επιχειρηματικούς κύκλους. Αν και η ιδιαίτερα αισιόδοξη εκτίμηση της προέδρου της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ (που προσδοκά την επανεκλογή της στις εκλογές του ερχόμενου Οκτωβρίου), έκανε λόγο για αύξηση έως και 1% στον δείκτη οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και τη δημιουργία περισσότερων από 500.000 νέων θέσεων εργασίας ελέω μουντιάλ, οι ειδικοί αναλυτές δε φαίνεται να συμμερίζονται την αισιοδοξία της, προβλέποντας ανάπτυξη κοντά στο +0,2% στην καλύτερη περίπτωση…
Η ευφορία των πρώτων ετών μετά την αναγγελία της ανάληψης έχει δώσει τη θέση της στον σκεπτικισμό, καθώς οι ελπίδες για μία ριζική ανάπλαση των υποδομών της χώρας (αεροδρόμια, οδικά δίκτυα, συγκοινωνίες) αποδείχθηκαν φρούδες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του γενικού λογιστηρίου του κράτους, από τα 8,5 δισ ευρώ που προορίζονταν για προγραμματισμένες επενδύσεις, μόλις τα 5,1 έχουν απορροφηθεί, ένα έλλειμμα που οι ειδικοί αναλυτές αποδίδουν στον κακό σχεδιασμό και την αμείλικτη γραφειοκρατία που μαστίζει τη Βραζιλία. Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι από τα 93 μεγάλα κατασκευαστικά πρότζεκτ που είχαν αναγγελθεί σε εθνικό επίπεδο, δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε τα μισά (36), όπως ανακοίνωσε η συντεχνιακή ένωση μηχανικών και αρχιτεκτόνων “Sinaenco”.
Οι τουρίστες και τα εισιτήρια
Πέρα όμως από τα νούμερα και τις στατιστικές, που ούτως ή άλλως λίγοι απλοί άνθρωποι καταλαβαίνουν, ήταν οι ψεύτικες υποσχέσεις των πολιτικών που έβγαλαν και συνεχίζουν να βγάζουν τις μάζες του λαού στους δρόμους από πέρσι τον Ιούνιο. Ήταν οι πρώτες προειδοποιητικές βολές γι’ αυτό που επρόκειτο να επακολουθήσει, με αφορμή τότε την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι εικόνες των εκτεταμένων επεισοδίων ανάμεσα σε μασκοφόρους -και μη- διαδηλωτές και αστυνομικές δυνάμεις, με φόντο φλεγόμενους κάδους απορριμμάτων, σπασμένες βιτρίνες καταστημάτων και καπνογόνα έκαναν τον γύρο του κόσμου, αφυπνίζοντας τον δυτικό κόσμο σχετικά με την πραγματικότητα πίσω από τα χαμόγελα και τις εντυπωσιακές μακέτες των διοργανωτών.
Παρότι οι διαδηλώσεις έχουν μικρύνει σε κλίμακα σε σχέση με πέρσι, ωστόσο παραμένουν το ίδιο συχνές και βίαιες, προκαλώντας ζημιές σε επιχειρήσεις και τη δημόσια περιουσία. Με πολλές ομάδες φοιτητών, εργατών και ανέργων να έχουν προαναγγείλει μάλιστα κλιμάκωση των συγκεντρώσεων μέχρι την έναρξη των αγώνων, σκοπεύοντας να διατυμπανίσουν τα αιτήματά τους σε περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο τηλεθεατές ανά την υφήλιο, οι οιωνοί δεν δείχνουν και τόσο καλοί για το «ονειρεμένο μουντιάλ» της ΦΙΦΑ. Πάντως η διχογνωμία σχετικά με το κατά πόσο τα επεισόδια έχουν επηρεάσει ως τώρα τη διοργάνωση καλά κρατεί. Κι αυτό καθώς από τη μία πλευρά ο θρυλικός Πελέ προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι η όλη κατάσταση έχει ήδη αναγκάσει περίπου το 25% των τουριστών να ακυρώσουν τις κρατήσεις τους υπό το φόβο νέων επεισοδίων, ενώ από την άλλη η ΦΙΦΑ διαβεβαιώνει ότι η ζήτηση για τα εισιτήρια των αγώνων έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Πού βρίσκεται τελικά η αλήθεια; Θα φανεί στις 12 το Ιούνη…
Ως τότε, ενδιαφέρον έχουν οι δηλώσεις του απλού κόσμου της Βραζιλίας, όπως του Αντόνιο Ζοάο Τεϊσέιρα, ιδιοκτήτη αλυσίδας αυτοκινήτων στο Μπέλο Οριζόντε, ο οποίος υπέστη βλάβη 495.000 ευρώ σε υλικές ζημίες και διαφυγόντα κέρδη από τα βίαια επεισόδια: «Υποτίθεται ότι το μουντιάλ θα ήταν μία γιορτή, όμως αντίθετα μετατρέπεται σε πραγματικό πρόβλημα για εμάς…
