Ο θεός της Ινδίας

Το απόγευμα της 10ης Οκτωβρίου, ο θρύλος του ινδικού κρίκετ Σάτσιν Τεντούλκαρ ανακοίνωνε επίσημα ότι θα αποσυρθεί από την ενεργό δράση, αμέσως μετά τους αγώνες του Νοεμβρίου κόντρα στις Δυτικές Ινδίες. Για τους συμπατριώτες του, αυτό δεν σήμανε απλά το τέλος εποχής μίας αθλητικής ιδιοφυίας, αλλά την ανάληψη ενός σύγχρονου θεού στο ινδουιστικό πάνθεον της αιωνιότητας.

Του Νίκου Κούδα
[email protected]

Αν ρωτήσει κανείς έναν Ινδό να περιγράψει τι σημαίνει Σάτσιν Τεντούλκαρ, η απάντηση θα είναι μία και μοναδική: «Ο θεός του κρίκετ». Παρά τη λατρεία όμως των συμπατριωτών του προς το πρόσωπό του, ο ίδιος ο 40χρονος batsman (ο φέρων μπαστούνι/επιθετικός), όντας και ο ίδιος ένας ιδιαίτερα πιστός Ινδουιστής, αρνείται τον χαρακτηρισμό. «Δεν είμαι θεός, αφού εγώ κάνω λάθη, ενώ οι θεοί είναι αλάνθαστοι», δήλωσε πρόσφατα ενώπιον των φανατικών θαυμαστών του. Παρά όμως την ταπεινοφροσύνη που τον διακρίνει, οι πιστοί του Τεντουλκάρ ανά τη χώρα δεν δείχνουν να πτοούνται καθόλου στην ένταση με τη οποία τον λατρεύουν.

Ένας από αυτούς είναι και ο Σουντίρ Τσαουντάρι, ο οποίος εδώ και χρόνια παράτησε τη δουλειά και την ίδια τη ζωή του, ακολουθώντας πιστά το είδωλό του σε όποιο γήπεδο του κόσμου κι αν αγωνιζόταν. Το κορμί του είναι βαμμένο με τα χρώματα της ινδικής σημαίας, ενώ επάνω της ξεχωρίζουν τέσσερις λέξεις: «Τεντούλκαρ 10 – Θεός του κρίκετ». Όταν του επισημαίνουν ότι ο ίδιος ο αθλητής δεν επιθυμεί να τον αποκαλούν έτσι, ο Τσαουντάρι απαντάει με παιδική σχεδόν αφέλεια: «Δεν πειράζει. Για μένα είναι θεός!».

Για να γίνει αντιληπτό το πώς ο Τεντούλκαρ έφτασε στο σημείο να θεοποιηθεί κυριολεκτικά από τους συμπολίτες του, είναι απαραίτητο να κατανοήσει κανείς τις συνθήκες που επικρατούσαν στην αχανή χώρα της Ασίας όταν έκανε το ντεμπούτο του κόντρα στο Πακιστάν, το ‘annus mirabilis’ 1989. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ήταν για την Ινδία, όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο, μία εποχή έντονων κοινωνικών αναταραχών. Οι αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις ανάμεσα στις διαφορετικές κάστες της ινδικής κοινωνίας ήταν καθημερινό φαινόμενο, ενώ η ένταση και στα σύνορα με το γειτονικό Πακιστάν, για την αμφιλεγόμενη περιοχή του Κασμίρ, κορυφωνόταν μέρα με την ημέρα. Οι διχασμένοι και εξαθλιωμένοι Ινδοί αναζητούσαν απεγνωσμένα ένα διέξοδο από τη μίζερη, κυνική και γεμάτη μίσος και καχυποψία καθημερινότητά τους.

Ο γεννημένος στη Βομβάη Τεντουλκάρ ήρθε ως ο από μηχανής θεός, φέρνοντας μαζί του την κάθαρση και τη λύση στο δράμα που βίωναν οι συμπατριώτες του. Αγωνιζόμενος με ένα πρωτόγνωρο επιθετικό στιλ κυριαρχίας, που «έφερνε» το παιχνίδι κατά μέτωπο στον αντίπαλο bowler (τον ρίπτη της μπάλας) αντί να περιμένει παθητικά τις ρίψεις του, ο Τεντούλκαρ ξεχώρισε για την άψογη τεχνική, αλλά κυρίως για τον δυναμισμό και το πάθος του, τα οποία δεν φαίνονταν εκ πρώτης όψεως σε έναν μικροκαμωμένο αθλητή, με μπόι μόλις 1,65 μ. Κι όμως αυτή ακριβώς η αντίθεση και η αυταπάρνησή του κόντρα σε πολύ πιο μεγαλόσωμους διεθνείς αντιπάλους ήταν που τον έκανε είδωλο στα μάτια των διψασμένων για διακρίσεις και εθνικούς θριάμβους συμπατριωτών του. Η ταύτισή τους μαζί του ήταν προφανής. Άλλωστε, το κρίκετ ήταν το μοναδικό άθλημα όπου η δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα της υφηλίου μπορούσε να επιδείξει κάποιες αθλητικές επιτυχίες, όντας κυριολεκτικά ανύπαρκτη σε μεγάλες διοργανώσεις όπως το Μουντιάλ ή οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα ασχολήθηκε με το φαινόμενο Τεντούλκαρ. “Δε γνωρίζω πολλά για το άθλημα του κρίκετ, κάθομαι όμως και το παρακολουθώ όποτε παίζει ο Σάτσιν. Όχι γιατί είμαι φανατικός θαυμαστής του, αλλά γιατί θέλω να δω για ποιο λόγο κάθε φορά που ετοιμάζεται να χτυπήσει η παραγωγή των ΗΠΑ, πέφτει 5%…” δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Πέρα όμως από την αθλητική του υπεροχή, ο Τεντούλκαρ ξεχώρισε και για τον άψογο χαρακτήρα του, την ήρεμη και πιστή οικογενειακή ζωή, αλλά και για την ιπποτική συμπεριφορά του προς αντιπάλους, διαιτητές και νεαρούς συμπαίκτες, για τους οποίους ήταν ένας αληθινός δάσκαλος και μέντορας. Σε μία χώρα που αναζητούσε πρότυπα, έχοντας πολιτικούς διεφθαρμένους μέχρι το κόκκαλο, σταρ του σινεμά φιλήδονους επιδειξιομανείς και πάμπλουτους επιχειρηματίες εγωκεντρικούς και δίχως διάθεση προσφοράς προς τον λαό, ο «θεός Σάτσιν» αποτέλεσε μία πραγματική όαση μέσα στην έρημο της εξαθλίωσης.
Άλλωστε, το όνομά του (Sachin) στην αρχαία Σανσκριτική γλώσσα σημαίνει «ουσία» ή «ύπαρξη». Κι εκείνος, πιστός στο όνομά του, έφερε νόημα και ουσία στις ζωές των συμπατριωτών του. Ακριβώς σαν ένας πραγματικός θεός.
Όπως έγραψε για εκείνον ο Ινδός ποιητής Σ.Π. Σουρέντραν, σε αντίθεση με τους άλλους batsmen που όταν έβγαιναν στο γήπεδο με το μπαστούνι τους για να παίξουν ήταν μόνοι, όταν ο Τεντούλκαρ έπαιρνε τη θέση του στο χωμάτινο έδαφος, «ένα ολόκληρο έθνος έβγαινε μαζί του στην αρένα της μάχης. Ένα δισεκατομμύριο καταπιεσμένοι Ινδοί, με έναν μόνο ήρωα…».

Το κρίκετ
Σαν οργανωμένο άθλημα πρωτοεμφανίστηκε στη νότια Αγγλία τον 16ο αιώνα. Μέχρι τα τέλη του 18ου είχε καταστεί εξαιρετικά δημοφιλές στη Γηραιά Αλβιόνα. Η επέκταση της Βρετανικής αυτοκρατορίας εισήγαγε το κρίκετ και σε άλλες περιοχές της υφηλίου με αποτέλεσμα τους πρώτους διεθνείς αγώνες στα μέσα του 19ου αιώνα. Το παιχνίδι είναι ιδιαίτερα δημοφιλές εκτός από την Αγγλία στην Αυστραλία, την Ινδία και τη Νότια Αφρική.
Μοιάζει αρκετά με το μπέιζμπολ καθώς διεξάγεται μεταξύ δύο ομάδων των έντεκα παικτών η κάθε μια, με ρόπαλα, μπαλάκι και φράχτες. Οι αναμετρήσεις γίνονται σε χορτάρινο αγωνιστικό χώρο ωοειδούς σχήματος στο κέντρο του οποίου υπάρχει ένας ορθογώνιος χώρος ο οποίος αποτελεί το επίκεντρο της δράσης. Η μια ομάδα ροπαλοφορεί και προσπαθεί να σκοράρει όσο το δυνατόν περισσότερους πόντους ή τρεξίματα. Η άλλη ομάδα κυλά την μπάλα και παρατάσσεται, προσπαθώντας να αποβάλει τους ροπαλοφόρους.
Στο επαγγελματικό κρίκετ η διάρκεια του αγώνα κυμαίνεται από δύο περιόδους των είκοσι όβερ η κάθε μία και οι οποίες ολοκληρώνονται αυθημερόν, εώς τέσσερις περιόδους οι οποίες διαρκούν μέχρι πέντε ημέρες! Οι νόμοι του κρίκετ ορίζονται και επιβλέπονται από το διεθνές συμβούλιο του κρίκετ και φυσικά από τον κάτοχο των πνευματικών δικαιωμάτων, σύλλογο κρίκετ του Μάρλεμπoν που έχει έδρα το Λονδίνο.