Την ερχόμενη Παρασκευή, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, οι εκπρόσωποι των 32 ομάδων του Μουντιάλ της Βραζιλίας θα συγκεντρωθούν στο πολυτελέστατο τουριστικό θέρετρο Κόστα ντο Σαουίπε της Μπαϊα, για την κλήρωση των ομίλων της πανάκριβης διοργάνωσης. Πίσω όμως από τα λαμπερά φώτα, οι φωνές διαμαρτυρίας εκατοντάδων χιλιάδων εξοργισμένων Βραζιλιάνων απειλούν να ασχημύνουν το φημισμένο “jogo bonito” («όμορφο παιχνίδι») τους…
του Νίκου Κούδα
[email protected]
Στις 6 Δεκεμβρίου, οι εκατοντάδες υψηλοί προσκεκλημένοι της ΦΙΦΑ στην εκδήλωση της ανάδειξης των ομίλων του Μουντιάλ, θα έχουν την ευκαιρία να παραστούν σε μία εντυπωσιακή βραδιά χλιδής και πλούτου, περιμένοντας να πληροφορηθούν τους καλοκαιρινούς τους αντιπάλους. Την ίδια ώρα, οι δρόμοι της διοργανώτριας πόλης Μπαϊα, αλλά και άλλων μεγαλουπόλεων της λατινοαμερικάνικης υπερδύναμης, αναμένεται να κατακλυστούν από χιλιάδες διαδηλωτές, που επιδιώκουν να «χαλάσουν» το τρελό πάρτι δισεκατομμυρίων, ξεγυμνώνοντας τη ποδοσφαιρική ευδαιμονία της χώρας από την επίπλαστη λάμψη της. Άλλωστε, ο βραζιλιάνικος λαός φρόντισε ήδη να κάνει γνωστές τις προθέσεις του κατά τη διάρκεια της… πρόβας του Μουντιάλ (το Κύπελλο Συνομοσπονδιών του περσινού καλοκαιριού), όταν περίπου 120.000 κόσμου βροντοφώναξαν την έντονη αντίθεσή τους με τη διοργάνωση.
«Πώς μπορούν να χαίρονται για το ποδόσφαιρο, όταν τα νοσοκομεία μας δεν έχουν κρεβάτια, όταν βλέπεις αρρώστους στο πάτωμα, όταν τα σχολεία μας δεν έχουν χρήματα για να δώσουν φαγητό στα παιδιά;» αναρωτιέται ο θρύλος του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου Ρομάριο ντε Σόουζα Φαρία. Ο 46χρονος πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής με τους «καριόκας» στο Μουντιάλ του 1994, και νυν γερουσιαστής στο Ρίο ντε Τζανέιρο με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, δεν είναι ο μοναδικός που υψώνει τη φωνή και το ανάστημά του μπροστά στην ασυδοσία και τη διαφθορά τόσο της βραζιλιάνικης κυβέρνησης και της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας, όσο και της ΦΙΦΑ. Την ίδια άποψη εκφράζει και ο δημοσιογράφος Αφόνσο Μοράις, ο οποίος συμμετείχε στις διαδηλώσεις που είχαν ως κύριους αποδέκτες της λαϊκής οργής τον τέως Πρόεδρο της χώρας, Λούλα ντα Σίλβα, αλλά και τον ντροπιασμένο τέως Πρόεδρο της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Ρικάρντο Τεϊσέιρα, το όνομα του οποίου έχε εμπλακεί σε σκάνδαλα δωροδοκίας και φοροδιαφυγής.
«Ο Λούλα και ο Τεϊσέιρα υποσχέθηκαν στον λαό της Βραζιλίας ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο θα διοργανωνόταν με ιδιωτικούς πόρους. Μας είπαν ψέματα. Τεράστια ποσά δημόσιου χρήματος, που είναι απαραίτητα για την υγεία, την εκπαίδευση και άλλα κοινωνικά προγράμματα, ξοδεύονται αλόγιστα για ένα τουρνουά λευκών ελεφάντων (σ.σ. γήπεδα) και καμία ουσιαστική κληρονομιά για τη χώρα», δηλώνει εξοργισμένος ο Μοράις.
Οι δύο άντρες δεν αποτελούν παρά ένα μικρό δείγμα από το σύνολο εκείνων που είναι φανατικά αντίθετοι με το Μουντιάλ του 2014. Κι απ’ ό,τι φαίνεται, οι αντιφρονούντες δεν είναι οι γραφικοί «τρελοί του χωριού», καθώς οι αριθμοί τους δικαιώνουν πανηγυρικά. Αν και η πολιτική ηγεσία της χώρας είχε αρχικά διαβεβαιώσει ότι δε θα χρησιμοποιηθούν χρήματα από τα κρατικά ταμεία για την κατασκευή των υπερπολυτελών σταδίων, τελικά σύμφωνα με υπολογισμούς θα χρειαστούν περίπου 6,4 δισ. ρεάις (2,1 δισ. ευρώ) από τα χρήματα των φορολογουμένων. Η συνολική… λυπητερή δε για το Μουντιάλ θα ανέλθει στο εξωφρενικό ποσό των 30 δισ. ρεάις, δηλαδή κοντά στα 9,1 δισ. ευρώ!
Εν τω μεταξύ, οι φωνές αντίθεσης ολοένα και πληθαίνουν, με αποκορύφωμα το πρόσφατο τραγικό ατύχημα στο υπό ανέγερση στάδιο του Σάο Πάολο, όπου ένας γερανός που έσπασε στη μέση από το βάρος, έπεσε πάνω στην οροφή αφαιρώντας τη ζωή από δύο εργάτες. Η βιασύνη προκειμένου όλα να είναι έτοιμα στην ώρα τους, μετά τις αυστηρές παρατηρήσεις της ΦΙΦΑ λόγω καθυστερήσεων στις εργασίες, φαίνεται πως έχει αρχίσει να οδηγεί σε βεβιασμένες κινήσεις, με υψηλότατο κόστος που δυστυχώς δεν περιορίζεται απλά σε χρήμα…
Το όλο μείγμα καθίσταται ακόμη πιο εκρηκτικό, εξαιτίας της περιβόητης βιαιότητας των αστυνομικών και των δυνάμεων καταστολής της Βραζιλίας. Η δυσανάλογα σκληρή τους αντίδραση στις περσινές διαδηλώσεις προκάλεσε την οργή των πολιτών, οι οποίοι αν και διαδήλωναν ειρηνικά, βρέθηκαν αντιμέτωποι με δακρυγόνα και σφαίρες. Οι φόβοι για κλιμάκωση των συγκρούσεων την Παρασκευή είναι έντονοι, ενώ και τα στατιστικά στοιχεία κάθε άλλο παρά καθησυχαστικά είναι: 1.890 θάνατοι από αστυνομική βία καταγράφηκαν πέρσι στη Βραζιλία, με περισσότερους από 1.300 εξ αυτών να σημειώνονται σε τρεις μόλις πολιτείες: το Ρίο, το Σάο Παόλο και τη -διοργανώτρια της κλήρωσης της Παρασκευής- Μπαϊα. Η επίσημη αιτιολογία για τον λόγο που οδήγησε στον θάνατό τους ήταν «αντίσταση κατά τη σύλληψη». Η απάντηση της κυβέρνησης τις κατηγορίες, απλά κυνική: «Δεν μπορείς να φτιάξεις ομελέτα, αν δεν σπάσεις αυγά», δήλωσε ο Υπουργός Δημοσίας Τάξης Χοσέ Μαριάνο Μπελτράμε.
Όπου «αυγά», βλέπε φτωχοί και μη προνομιούχοι. Οι 19.000 εκτοπισθέντες από τις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο, οι οποίοι εκτιμώνται ότι θα φτάσουν τις 30.000 ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016, αποτελούν τη ζωντανή απόδειξη της τακτικής «εκκαθάρισης» από τα παράσιτα και του πάση θυσία «ευπρεπισμού» της βιτρίνας των βραζιλιάνικων πόλεων. Το σύνολο των «εξορισθέντων» λόγω των μεγαλεπήβολων αθλητικών διοργανώσεων αναμένεται να φτάσει στις 200.000 ψυχές σε ολόκληρη τη χώρα! Έτσι, δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη οι εκτιμήσεις ότι πολλοί ντόπιοι θα μποϊκοτάρουν τα παιχνίδια, όχι μόνο λόγω της οικονομικής ανέχειας που επικρατεί, αλλά κυρίως ως μέσο επίδειξης της αποδοκιμασίας τους για τα ψέματα και τις κυβερνητικές καταχρήσεις.
«Είμαστε Βραζιλιάνοι και αγαπάμε το Μουντιάλ και είμαι σίγουρη ότι ο απλός λαός θα γιορτάσει το ίδιο το παιχνίδι και θα υποστηρίξει την εθνική μας. Όμως θα υπάρξουν διαμαρτυρίες. Οι τιμές των εισιτηρίων είναι τόσο υψηλές, που ακόμη και οι πλούσιοι επιλέγουν να μην πληρώσουν», τονίζει με έμφαση η Ζιζέλ Τανάκα, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο.
Όπως γλαφυρά επισημαίνει και ο ίδιος ο Ρομάριο, «Είτε κερδίσουμε είτε χάσουμε το κύπελλο, οι απλοί Βραζιλιάνοι είναι εκείνοι που θα κληθούν να πληρώσουν γι’ αυτή την ανευθυνότητα. Το Μουντιάλ δεν θα αφήσει πίσω του την κληρονομιά που θα έπρεπε να αφήσει».
Το κόστος για το «μάρμαρο»
• Μεταφορές: 3,7 δισ. ευρώ (μετρό, τραμ, λεωφορειογραμμές, οδικό δίκτυο).
• Αεροδρόμια: 2,3 δισ. ευρώ (Κατασκευή νέων και αναβάθμιση παλαιότερων αεροδρομίων σε 10 πόλεις. Τα μισά χρήματα θα δοθούν από τον ιδιωτικό τομέα).
• Στάδια: 2,1 δισ. ευρώ (Συνολικά 12 στάδια, εκ των οποίων 6 νεόκτιστα).
• Ασφάλεια: 590 εκ. ευρώ (Αντιτρομοκρατική ομάδα, συν 45.000 αστυνομικοί και 53.000 άνδρες security).
• Λιμάνια: 282 εκ. ευρώ (Αναβάθμιση λιμένων σε Φορταλέζα, Μαναούς, Νατάλ, Ρεσίφε, Ρίο, Σαλβαδόρ και Σάο Πάολο).
• Τηλεπικοινωνίες: 116 εκ. ευρώ
• Τουρισμός: 66 εκ. ευρώ (Ξενοδοχειακές μονάδες για την αθρόα προσέλευση τουριστών από όλο τον κόσμο).
Σύνολο: 9,1 δισ. ευρώ
