Τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης το πρόβλημα της χρηματοδότησης των προπονητών των σωματείων, κυρίως των μικρών αγωνιστικών κατηγοριών, οδήγησε στην πολύ νωρίτερη (5-6 χρόνων) έναρξη της αθλητικής δραστηριότητας στο στίβο. Αυτό το γεγονός, που από μόνο του είναι θετικό, οδήγησε σε πολύ πιο μικρή ηλικία (10-11 ετών) την διερεύνηση του αθλητικού ταλέντου και την επιλογή του αγωνίσματος. Έτσι τα παιδιά που αγωνίζονται σε ατομικά αγωνίσματα και πετυχαίνουν διακρίσεις σε δρόμους ταχύτητας, από αυτή την τρυφερή ηλικία, νιώθουν και ορίζονται ως ταλέντα των δρόμων ταχύτητας.
του Πλούταρχου Σαρασλανίδη
τ. Αναπληρωτής καθηγητής
προπονητικής κλασικού αθλητισμού
Η παραπάνω διαπίστωση έχει ως φυσική συνέπεια παιδιά «θαύματα» να αγωνίζονται μόνο ή σχεδόν μόνο στα αγωνίσματα ταχύτητας, παρά τις τεχνικές οδηγίες του ΣΕΓΑΣ που ορίζουν να συμμετέχουν μόνο σε πολύπλευρα κινηματικά παιχνίδια (π.χ. kids athletics) έως 11 ετών και μόνο σε πολύαθλα στην ηλικία των 12-13 ετών..Το πρόβλημα δεν είναι το φυσικό χάρισμα που έχουν αυτά τα παιδιά, δηλαδή η υψηλή ικανότητα στη συχνότητα κίνησης που μεταφράζεται σε γρήγορη μετακίνηση στο στίβο, αλλά η σωστή προπονητική διαχείριση αυτού του ταλέντου.
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος: η ικανότητα της συχνότητας του διασκελισμού ως αποτέλεσμα της νευρικής ικανότητας γρήγορης μεταφοράς ερεθισμάτων, που υπάρχει ως βιολογική προίκα σε αυτά τα παιδιά, από την ηλικία των 10-12 ετών, είναι το ένα συστατικό για την ανάπτυξη της ταχύτητας. Όταν το παιδί τρέχει με υψηλή συχνότητα και κερδίζει στους αγώνες ταχύτητας αποτυπώνει στον εγκέφαλο του ότι αυτή η κινηματική συμπεριφορά είναι η σωστή, γιατί έτσι κερδίζει… Όμως δεν αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει και μια άλλη εξίσου σημαντική παράμετρος για την μεγιστοποίηση της ταχύτητας στα επόμενα χρόνια, που είναι το μήκος διασκελισμού.
Με δεδομένο ότι:
α. η ευνοϊκή σχέση μήκους και συχνότητας διασκελισμού οδηγεί στην μέγιστη τιμή ταχύτητας…
β. η παράμετρος του μήκους διασκελισμού βελτιώνεται κατά την βιολογική εφηβεία, γιατί σχετίζεται με την δύναμη…
…είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του προπονητή, ώστε, διαχρονικά, να μεταβάλει την αρχική σκέψη του παιδιού ότι ταχύτητα είναι η μέγιστη συχνότητα και ότι μόνο με αυτή θα οδηγηθεί σε τελειοποίηση των δυνατοτήτων του. Ουσιαστικά η προπονητική παρέμβαση, μετά τα 13-14 χρόνια, θα πρέπει να στοχεύει στην βελτίωση του μήκους του διασκελισμού του αθλητή, έτσι ώστε με την μελλοντική βελτίωση κατά 100%+ του μήκους διασκελισμού και την μείωση της τιμής της συχνότητας κατά 5-10%, σε σχέση με την ηλικία των 10-12 ετών, θα πετυχαίνει πολύ καλύτερες επιδόσεις μετά το τέλος της βιολογικής εφηβείας (18-20ετών).
Προφανώς όλοι οι νεαροί αθλητές βελτιώνουν διαχρονικά το μήκος διασκελισμού τους, όμως συνήθως όχι ως αποτέλεσμα συστηματικής προπονητικής παρέμβασης. Το σπριντ είναι τεχνικό τρέξιμο. Αν διαχρονικά το ποσοστό βελτίωσης του μήκους διασκελισμού είναι μικρό (60-80%) και οι αθλητές στηρίζονται στην συχνότητα διασκελισμού τότε δεν πετυχαίνουν την «ευνοϊκή σχέση» μήκους – συχνότητας και έτσι δεν φθάνουν την μέγιστη δυνατή ταχύτητα τους. Ένας από τους στόχους της προπόνησης στη τεχνική πρέπει να είναι η αύξηση της γωνίας διασκελισμού (= είναι η μέγιστη γωνιακή απόκλιση, δηλαδή το μέγιστο άνοιγμα) μεταξύ των μπροστινών και πίσω μηρών. Εμφανίζεται στο τέλος της φάσης στήριξης κατά την απογείωση από τα δάχτυλα του ποδιού στήριξης ή αμέσως μετά.
Στην εφαρμογή της προπονητικής διαδικασίας οι νεαροί αθλητές θα πρέπει να γυμνάζονται με πολλές επαναλήψεις στις ασκήσεις τεχνικής σπριντ και στις δρομικές ταχύτητες με πολύ μεγάλο ποσοστό υπομέγιστων διαδρομών (85-93%), γιατί είναι γνωστόν ότι μόνο σε αυτές τις εντάσεις τρέχουμε με μεγαλύτερο διασκελισμό. Έτσι μπορούμε να «περάσουμε» κινηματικά τον σωστό διασκελισμό στους νέους αθλητές και ταυτόχρονα να μάθουν να τρέχουν «χαλαρά» που είναι «το κοινό ζητούμενο» για όλους τους δρομείς ταχύτητας.
Κατά την διάρκεια της μακροχρόνιας προπονητικής μου καρριέρας μου έτυχαν αθλητές ταλέντα που, ήλθαν να γυμνασθούν μαζί μου μετά τα 18 τους χρόνια και είχαν το χάρισμα της υψηλής συχνότητας, αλλά μικρό μήκος διασκελισμού. Επειδή επρόκειτο για αλλαγή τεχνικής και όχι για εκμάθηση στην κατάλληλη ηλικία, δαπάνησα αρκετό χρόνο για να αλλάξω το κινηματικό «πιστεύω» των αθλητών μου. Δεν το πέτυχα σε όλες τις περιπτώσεις γιατί ήλθε νωρίς η απογοήτευση στον αθλητή και αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η σωστή χρονικά προπονητική παρέμβαση από την ηλικία των 12 – 14 χρόνων, τώρα που οι αθλητές ξεκινάνε πολύ πιο νωρίς την προπονητική τους πορεία..
