“Εφυγε” μη κατακτημένος

«Ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος, που κατάλαβε ότι ο αθλητισμός χτίζει γέφυρες, γκρεμίζει τοίχους και αποκαλύπτει την κοινή μας ανθρωπιά». Με αυτά τα λόγια ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Τόμας Μπαχ, εξέφρασε τη θλίψη του για το θάνατο του Νέλσον Μαντέλα.

του Ηλία Τάταλα
[email protected]

Ήταν 24 Ιουνίου 1995. Ο Νέλσον Μαντέλα, φορώντας το χαρακτηριστικό πράσινο τζάκετ της Εθνικής ομάδας της Νότιας Αφρικής και ένα καπέλο, έβγαινε στον αγωνιστικό χώρο του Έλις Παρκ για τον τελικό του παγκοσμίου πρωταθλήματος ράγκμπι. Ήταν η στιγμή που ένωσε ένα έθνος.
Εξήντα πέντε χιλιάδες θεατές φώναζαν ρυθμικά το όνομά του Μαντέλα. Στην πλάτη του είχε το νούμερο 6, το νούμερο του λευκού αρχηγού της εθνικής ομάδας, Φρανσουά Πιενάρ. Οι «Springboks”, ήταν η αγαπημένη ομάδα των λευκών στη Νότια Αφρική και η μισητή ομάδα των μαύρων. Με αυτή του την κίνηση, ο Μαντέλα θέλησε να καταδείξει σε όλους, λευκούς και μαύρους, ότι υπάρχουν πράγματα που τους ενώνουν, με τις μνήμες του Απαρτχάιντ και των φυλετικών διακρίσεων στη Νότιο Αφρική να είναι νωπές. Ο τελικός με τη Νέα Ζηλανδία, ήταν ένα από αυτά τα πράγματα.

Νωρίτερα ο Μαντέλα είχε μπει στα αποδυτήρια των «Springboks» για να ευχηθεί καλή επιτυχία. «Ήταν ένα καταπληκτικό συναίσθημα. Ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα δεν περίμενα ότι ο Νέλσον Μαντέλα θα έρθει στον τελικό φορώντας το πράσινο τζάκετ, με τον αριθμό μου στην πλάτη του. Του είπα ότι σε αυτόν τον τελικό θα παίξουμε για τους 43.000.000 Νοτιοαφρικανούς. Θα παίξουμε για όλους».
Η Νότια Αφρική κατέκτησε το παγκόσμιο κύπελλο νικώντας τους Νεοζηλανδούς με 15-12. Οι ηττημένοι κατήγγειλαν μία καμαριέρα του ξενοδοχείου, με το όνομα «Σούζι», για τη τροφική δηλητηρίαση που τους χτύπησε 48 ώρες πριν τον αγώνα, αλλά αυτή είναι μία άλλη ιστορία.

Πέντε χρόνια μετά τη νίκη στο παγκόσμιο κύπελλο, ο Μαντέλα φώναξε σε μία ομιλία του ότι «ο αθλητισμός έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο. Έχει τη δύναμη να εμπνεύσει , έχει τη δύναμη να ενώνει τους ανθρώπους με έναν τρόπο που κάνεις άλλος δεν μπορεί».
O Μαντέλα είχε εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο τρόπο το παγκόσμιο κύπελλο ράγκμπι για να διαφημίσει σε όλους τους συμπατριώτες του, αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη τη φιλοσοφία του έναντι του ρατσισμού, από όποια πλευρά και αν προέρχεται αυτός. Άλλωστε και ο αθλητισμός τον είχε στηρίξει, με την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να μην επιτρέπει στη Νότιο Αφρική τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες στα χρόνια της φυλάκισης του Μαντέλα.

Invictus
Στις αρχές του 1960 ο Νέλσον Μαντέλα είχε αναπτύξει έντονη δράση ως μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου πολεμώντας το Απαρτχάιντ. Το 1964 καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση, και μεταφέρθηκε στη φυλακή – κολαστήριο του νησιού Ρόμπεν. Πηγή δύναμης για τον ίδιο μέχρι το 1990 που αποφυλακίστηκε, στάθηκε το ποίημα «Invictus» του Ουίλιαμ Έρνεστ Χέλεϊ.
Τον ίδιο τίτλο «Invictus», δηλαδή «μη κατακτημένος» έχει η ταινία που δημιούργησε το 2010 ο Κλιντ Ίστγουντ, με τον Μόργκαν Φρίμαν να υποδύεται τον Μαντέλα και τον Ματ Ντέιμον τον Πίεναρ. Εκεί περιγράφεται δραματοποιημένη όλη η ιστορία του παγκοσμίου κυπέλλου ράγκμπι της Νότιας Αφρικής και η σχέση του προέδρου της χώρας με τον αρχηγό της εθνικής ομάδας.

Ο Νέλσον Μαντέλα στην απονομή του παγκοσμίου κυπέλλου.
[youtube id=”hoU3AN-gdeA” width=”620″ height=”360″]

Ο Φρανσουά Πίεναρ μιλάει για τον Νέλσον Μαντέλα
[youtube id=”ApxYq59t5KE” width=”620″ height=”360″]