Απρίλιος 1992: Το Σαράγιεβο βομβαρδίζεται από τις σερβο-βοσνιακές δυνάμεις του Ράντοβαν Κάρατζιτς. Ο αδελφοκτόνος εμφύλιος πόλεμος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης έχει μόλις ξεκινήσει και η πολιορκία της μαρτυρικής πρωτεύουσας έμελλε να κρατήσει 3,5 ατελείωτα χρόνια. Ο φόρος αίματος για τη μικρή αυτή χώρα θα είναι βαρύς, με δεκάδες χιλιάδες χαμένες ψυχές. Οκτώβριος 2013: Εικοσιένα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, οι Βόσνιοι πανηγυρίζουν σα μικρά παιδιά, με σημαίες και πυροτεχνήματα στους δρόμους του Σαράγιεβο τη νίκη με 0-1 επί της Λιθουανίας. Η πολυβασανισμένη χώρα των Βαλκανίων βρίσκεται επισήμως από χθες σε τελική φάση Μουντιάλ για πρώτη φορά στη βραχύβια ιστορία της. Τα παιδιά του πολέμου είναι εδώ και ετοιμάζουν τα διαβατήριά τους για τα γήπεδα της εξωτικής Βραζιλίας!
Του Νίκου Κούδα
[email protected]
Όπως είχε πει ο αξεπέραστος Βόσνιος προπονητής Ίβιτσα Όσιμ «Η μπάλα είναι πόρνη», μόνο που αυτή τη φορά έκανε τελικά το χατίρι των συμπατριωτών του! Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η μοναδική μουσουλμανική χώρα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αποτελεί πλέον το καμάρι της άλλοτε ενωμένης ομοσπονδίας, καθώς θα είναι η μοναδική της εκπρόσωπος στην ποδοσφαιρική γιορτή του ερχόμενου Ιουνίου. Για μία χώρα που δεν είχε ως τώρα επιτυχίες αντίστοιχες με εκείνες των μεγαλύτερων γειτόνων της, η πρόκριση ισοδυναμεί με αληθινό χρυσάφι και μία εξιλέωση για τα δεινά του πολύ πρόσφατου παρελθόντος της. Έχοντας γίνει συνώνυμη των αιματηρών πολεμικών συρράξεων, η Βοσνία μπορεί πλέον να καυχιέται για το τεράστιο επίτευγμά της.
«Αυτό είναι ένα μάθημα για όλους τους Βόσνιους. Ότι δηλαδή με σκληρή δουλειά, επιμονή και ταλέντο μπορείς να πετύχεις τα πάντα», δήλωσε στη βοσνιακή τηλεόραση από το Κάουνας ο Βαλεντίν Ίντσκο, Aυστριακός διπλωμάτης και Ύπατος Αρμοστής για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. «Η νίκη αυτή ξεπερνάει τα στενά όρια του αθλητισμού και αποτελεί ένα μήνυμα προς όλους τους καλούς ανθρώπους αυτής της χώρας ότι ένα καλύτερο μέλλον είναι δυνατό. Οι κάτοικοι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης μπορούν να είναι περήφανοι για την εθνική τους ομάδα ποδοσφαίρου!», τόνισε με έμφαση ο Ίντσκο.
Και πράγματι μπορούν επιτέλους να είναι, καθώς μετά από δύο συνεχόμενους, τραυματικούς αποκλεισμούς στα πλέι-οφ του 2009 και του 2011, οι Βόσνιοι γιορτάζουν πια την κατάκτηση της ψηλότερης κορυφής στη σύντομη ποδοσφαιρική τους διαδρομή. Η ειρωνεία; Η χώρα που τους είχε στερήσει και τις δύο προηγούμενες φορές την πρόκριση (στο Μουντιάλ του 2010 και το EURO του 2012 αντίστοιχα) ήταν η Πορτογαλία, δηλαδή η γενέτειρα του δικού μας ομοσπονδιακού προπονητή, Φερνάντο Σάντος! Ευτυχώς, όμως, για τα «χρυσά κρίνα» (όπως είναι το ψευδώνυμο της εθνικής ομάδας), το -ιβηρικό- κακό δεν τρίτωσε. Και όσο κι αν αυτό πληγώνει την εθνική της Ελλάδας, είναι γεγονός ότι συνολικά απονεμήθηκε ποδοσφαιρική δικαιοσύνη. Με 30 γκολ ενεργητικό, άλλωστε, πώς μπορεί να πει κάποιος το αντίθετο;
Καθοδηγούμενοι μαεστρικά από τον παλαίμαχο επιθετικό μέσο Σάφετ Σούσιτς (που αγωνίστηκε με τη Γιουγκοσλαβία σε 2 Μουντιάλ και έχει ανακηρυχθεί από το France Football ως ο καλύτερος ξένος παίκτης στην ιστορία του γαλλικού πρωταθλήματος), οι Βόσνιοι έχουν την ευλογία να διαθέτουν την πιο ταλαντούχα φουρνιά της ιστορίας τους, με ονόματα όπως αυτά των Έντιν Τζέκο της Μάντσεστερ Σίτι, Μίραλεμ Πιάνιτς της Ρόμα και Βένταντ Ιμπίσεβιτς της Στουτγάρδης. Κοινό στοιχείο; Αγωνίζονται όλοι τους στο εξωτερικό. Είναι δε εντυπωσιακό ότι οι 20 από τους 23 παίκτες της εθνικής αγωνίζονται σε ξένα πρωταθλήματα και μόλις ένας (ο αναπληρωματικός τερματοφύλακας Ασμίρ Άβντουκιτς) σε ομάδα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι οι «λεγεωνάριοι» ήταν αυτοί που έκαναν και χθες τη διαφορά.
«Αυτή είναι η δίκαιη ανταμοιβή για όλη τη σκληρή δουλειά που έχουμε κάνει τα τέσσερα τελευταία χρόνια όταν και ανέλαβα. Νομίζω ότι αξίζαμε να προκριθούμε, έχοντας σκοράρει 30 γκολ σε 10 αγώνες», δήλωσε ο εμφανώς συγκινημένος Σούσιτς σε δημοσιογράφους στο αεροδρόμιο του Σαράγιεβο.
Για μία χώρα που εξακολουθεί 20 χρόνια μετά τον πόλεμο να παραμένει δυσλειτουργική, αυτή η πρόκριση σημαίνει πολλά. Κι αυτό γιατί αν και κέρδισε την ανεξαρτησία της, η Βοσνία δεν βρήκε και την πολυπόθητη ευημερία, αφού συνεχίζει να σπαράσσεται από εθνικιστικούς διχασμούς, πολιτική αστάθεια και οικονομικές δυσκολίες, με την ανεργία να φτάνει στο 28%. Τα όπλα μπορεί να σίγησαν, αλλά το πολύπλοκο σύστημα διακυβέρνησης που προέκυψε από τη Συνθήκη του Ντέιτον δυσχεραίνει σημαντικά την επίτευξη ομοφωνίας και ομαλής διακυβέρνησης. Έτσι, οι συνεχείς πολιτικές κόντρες ανάμεσα στους Σέρβους, Μουσουλμάνους και Κροάτες ηγέτες της χώρας, επιβραδύνουν σημαντικά τις προσπάθειες που κάνει η Βοσνία για να ενταχθεί στην οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν λοιπόν ισχύει ότι «περισσότερη πολιτική υπάρχει στο ποδόσφαιρο, παρά στην ίδια την πολιτική», όπως δήλωσε κάποτε ο Σβεν Γκόραν Έρικσον, αυτή η εθνική ομάδα αποτελεί για τον βοσνιακό λαό έναν φάρο αισιοδοξίας και ενότητας.
Μία ελπίδα ότι ίσως οι πολιτικοί τους θα μπορέσουν να ακολουθήσουν στα βήματα της επιτυχίας του Τζέκο και της παρέας του…
