Μουντο… Μπάσετ

Πριν από 12 χρόνια, η αγγλική κωμωδία με τίτλο «Mike Bassett: England Manager» πήγαινε πρώτη στο (φανταστικό) 17o Μουντιάλ της Βραζιλίας του 2002. Με λιγότερες από 200 ημέρες να απομένουν για τη σέντρα του… αληθινού βραζιλιάνικου Παγκόσμιου Κυπέλλου, ψάχνουμε τα κοινά σημεία ανάμεσα σε κινηματογραφική φαντασία και πραγματικότητα.

του Νίκου Κούδα
[email protected]

Το προφίλ της ταινίας
Τίτλος: Mike Bassett: England Manager
Παραγωγή: 2001
Σκηνοθέτης: Στιβ Μπάρον
Πρωταγωνιστούν: Ρίκι Τόμλινσον, Αμάντα Ρέντμαν, Μπράντλεϊ Γουόλς.
Υπόθεση: Σατιρική κωμωδία γυρισμένη σε στιλ ντοκιμαντέρ (fly-on-the-wall), με θέμα την πρόσληψη νέου ομοσπονδιακού προπονητή (λόγω καρδιακής προσβολής του νυν προπονητή, Φιλ Κόουπ) για την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αγγλίας και ενώ απομένουν μόλις τρεις προκριματικοί αγώνες ενόψει του Μουντιάλ της Βραζιλίας. Η δουλειά ανατίθεται τελικά στον φωνακλά και ιδιόρρυθμο Μάικ Μπάσετ, του οποίου το μοναδικό κατόρθωμα είναι η πρόσφατη κατάκτηση του κυπέλλου “Mr Clutch Cup” με τη Νόριτς, ομάδα Β’ εθνικής! Όπως είναι φυσικό ο Μπάσετ τα κάνει μαντάρα, αλλά χάρη στην ήττα-σοκ της Τουρκίας από το Λουξεμβούργο στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου, η Αγγλία μπαίνει στο αεροπλάνο για το Ρίο ντε Τζανέιρο από σπόντα…
Extra: Κατά την άφιξη των ομάδων στο αεροδρόμιο του Ρίο, οι καβγατζήδες Άγγλοι διεθνείς πλακώνονται στις μπουνιές με τους Ιρλανδούς και Σκωτσέζους συναδέλφους τους. Το αστείο είναι ότι η εθνική ομάδα της Ιρλανδίας απαρτίζεται ολόκληρη (εκτός από έναν) από βραζιλιάνους κομπάρσους! Αντίθετα, η εθνική της Σκωτίας αποτελείται από λίγους Σκωτσέζους τουρίστες τους οποίους οι παραγωγοί της ταινίας κατάφεραν να ανιχνεύσουν στο αεροδρόμιο, ενώ οι υπόλοιποι είναι Βραζιλιάνοι κομπάρσοι και διάφοροι βοηθοί του σκηνοθέτη!
[youtube id=”j-fcMS5x3Mw” width=”620″ height=”360″]

Όταν ο Μπάσετ κάνει την προεπιλογή των παικτών του για το παιχνίδι με το Βέλγιο, δίνει στη βοηθό του τα 26 ονόματα, γραμμένα σε ένα πακέτο τσιγάρων “Benson & Hedges”. Εκείνη, ούσα παντελώς άσχετη από ποδόσφαιρο, νομίζει πως τα δύο ονόματα της μάρκας αποτελούν επιλογές του Μπάσετ, στέλνοντας την επίσημη πρόσκληση σε δύο παίκτες 3ης εθνικής, τον 46χρονο (!) Ρον Μπένσον και τον ετοιμόρροπο, ντεφορμέ Τόνι Χέτζες! Η Αγγλία θα χάσει με 3-0…
[youtube id=”6PbP_pIgR4s” width=”620″ height=”360″]

Στο τελευταίο παιχνίδι των ομίλων, όπου η Αγγλία χρειάζεται μόνο τη νίκη επί της προαιώνιας εχθρού Αργεντινής για να προκριθεί, τα «λιοντάρια» θα επικρατήσουν με 1-0. Το γκολ θα έρθει 5 λεπτά πριν το τέλος, έπειτα από πεντακάθαρο χέρι του δεκαριού και σταρ της ομάδας, Κέβιν Τόνκινσον (χαρακτήρας βασισμένος στον Πολ Γκασκόιν), σε μία σαφή αναφορά στο περίφημο «χέρι του Θεού» του Ντιέγκο Μαραντόνα, στο Μουντιάλ του 1986. Κορυφαίος είναι και ο σχολιασμός των Άγγλων σπίκερ, που βλέποντας το ξεκάθαρο ριπλέι, εν τούτοις λένε: «Φανταστική κεφαλιά!». «Καμία υποψία χεριού;». «Ενάντια στην Αργεντινή; Όχι βέβαια!».
Στο τέλος του έργου, η Βραζιλία κατακτάει το παγκόσμιο κύπελλο. Κατά σύμπτωση, την αμέσως επόμενη χρονιά από την προβολή της ταινίας (2002) η «σελεσάο» κατέκτησε όντως το Μουντιάλ και στην πραγματικότητα, επικρατώντας της Γερμανίας με 2-0 στον τελικό της Γιοκοχάμα.
Κορυφαία ατάκα: Στην πιο συγκινητική σκηνή της ταινίας, ο Μπάσετ απαγγέλλει το ποίημα «Αν» του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου και ανακοινώνει στους δημοσιογράφους το σύστημα της ομάδας του: «Ladies and gentlemen. England will be playing Four-Four-Fucking Two»!
Αξιολόγηση: Βρετανικό φλέγμα και στιλ, πλήθος από ποδοσφαιρικά κλισέ, μπηχτές για τα «αιμοδιψή» αγγλικά ταμπλόιντ, αναφορές σε πραγματικά πρόσωπα (Πολ Γκασκόιν, Βίνι Τζόουνς, Ίαν Ράιτ κ.α.) και περιστατικά (το «χέρι του Θεού», μεθυσμένα πάρτι διεθνών κ.λ.π.). Η ταινία είναι ένα πραγματικό must see για ποδοσφαιρόφιλους και όχι μόνο.

Μεταξύ… συναδέλφων, ειλικρίνεια!
Τα αδηφάγα Μ.Μ.Ε. στο Νησί έκαναν ήδη τον παραλληλισμό ανάμεσα στον Μπάσετ και στον νέο (από τον Μάιο του 2012) ομοσπονδιακό προπονητή των «λιονταριών» Ρόι Χότζον. Πάντως, ο 66χρονος από το Κρόιντον στα νότια του Λονδίνου, καλά θα έκανε να παρακολουθήσει (αν δεν το έχει κάνει ήδη) την ταινία στο DVD του, μήπως και πάρει καμιά καλή ιδέα από τον κινηματογραφικό «συνάδελφό» του. Αν και το ξεκίνημα του… ουρανοκατέβατου Μπάσετ στον πάγκο της εθνικής Αγγλίας ήταν απλά καταστροφικό, εν τούτοις η συνέχεια ήταν ονειρεμένη, με την ομάδα να προελαύνει μέχρι τα ημιτελικά, όπου γνώρισε τελικά την ήττα από την οικοδέσποινα, και μετέπειτα πρωταθλήτρια, Βραζιλία. Πάντως σε αντίθεση με τον Μπάσετ, ο Χότζον ξεκίνησε εντυπωσιακά τη θητεία του στον «ηλεκτρικό» πάγκο της εθνικής Αγγλίας, με δύο φιλικές νίκες σε βάρος της Νορβηγίας (η πρώτη για τους Άγγλους από το 1980!) και του Βελγίου, ενώ έφτασε μέχρι τα προημιτελικά στο EURO της Ουκρανίας-Πολωνίας το 2012, όπου και αποκλείστηκε από τη φιναλίστ Ιταλία στα πέναλτι. Επιπλέον, ο «Μίστερ Γουόι» (όπως τον αποκαλούν περιπαικτικά κάποια αγγλικά Μ.Μ.Ε., λόγω της περίεργης προφοράς του «ρο» που θυμίζει λίγο… Έλμερ Φαντ!) προκρίθηκε μάλλον άνετα στα τελικά της Βραζιλίας, αφού οδήγησε την ομάδα του στην κατάκτηση της πρώτης θέσης, με δύο νίκες στα δύο τελευταία παιχνίδια του ομίλου, κόντρα σε Μαυροβούνιο και Πολωνία.

Ο Γκάζα και η καρέκλα του οδοντιάτρου!
Μία από τις κορυφαίες σκηνές της ταινίας είναι εκείνη με τον ξέφρενο χορό του Μπάσετ στο μπαρ του ξενοδοχείου όπου διέμενε η αποστολή της Αγγλίας. Παρασυρόμενος από το αστέρι της ομάδας του Κέβιν Τόνκινσον, ο Μπάσετ συμφώνησε να πιει μία μπυρίτσα (με ένα σφηνάκι σαμπούκα) για να ξεχαστεί από το τραγικό ξεκίνημα της ομάδας στη διοργάνωση. Όμως ο συνδυασμός των αντικαταθλιπτικών που είχε πάρει και του αλκοόλ οδήγησε στην παρεκτροπή σε χρόνο… dt, με αποκορύφωμα το στριπτίζ του προπονητή μέχρι το σώβρακο, την αναρρίχησή του επάνω στον πάγκο του μπαρ και το μεθυσμένο τραγούδι μπροστά στα έκπληκτα μάτια των θαμώνων, αλλά δυστυχώς και τις κάμερες των ξένων παπαράτσι! Το καλύτερο είναι ότι την ίδια ώρα έκαναν την εμφάνισή τους στο μπαρ μία δημοσιογράφος μαζί με τον Πελέ, τον οποίο ο Μπάσετ άρχισε να «κράζει» ανηλεώς.
Η σκηνή αποτελεί ευθεία αναφορά στο περίφημο περιστατικό που είχε διαδραματιστεί στην περιοδεία προετοιμασίας της εθνικής Αγγλίας στο Χονγκ Κονγκ, ενόψει του EURO 1996. Εκεί, ο ανεπανάληπτος και αυτοκαταστροφικός «Γκάζα», μαζί με τους Τέντι Σέριγχαμ και Στιβ ΜακΜάναμαν είχαν επιδοθεί σε ένα ανάλογο παραλήρημα, με τη συμμετοχή διαφόρων άλλων, στο οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχε μία… καρέκλα οδοντιάτρου! Συγκεκριμένα, οι Άγγλοι διεθνείς προσποιούνταν ότι ξάπλωναν στην ιατρική καρέκλα για να εξεταστούν, μόνο που αντί για τροχό και σφραγίσματα το στόμα τους γέμιζε με ό,τι είδους ποτό υπήρχε διαθέσιμο. Όπως ήταν φυσικό, τα βρετανικά ταμπλόιντ έκαναν πάρτι, ζητώντας τα κεφάλια όλων των εμπλεκόμενων επί πίνακι. Για να πικάρουν τις εφημερίδες, οι ένοχοι «Γκάζα» και Σέριγχαμ πανηγύρισαν με αντίστοιχο τρόπο το καταπληκτικό γκολ του πρώτου, στη νίκη επί της Σκωτίας στη διοργάνωση του 1996, με τον σκόρερ να ξαπλώνει στο χορτάρι και τον Σέριγχαμ να του ρίχνει νερό στο στόμα από ένα παγούρι!

Πελέ όπως Μητσοτάκης
Στη διάρκεια της ταινίας, κάνει φυσικά την εμφάνισή του ο κλασικός μαϊντανός της Βραζιλίας, ο θρυλικός Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο Πελέ. Ο γνωστός για τις άστοχες προβλέψεις του (π.χ. «μία αφρικανική ομάδα θα κατακτήσει Μουντιάλ μέχρι το 2010….») και την παροιμιώδη γκαντεμιά του στις κληρώσεις που αφορούσαν την αγαπημένη όλων «σελεσάο», βετεράνος ποδοσφαιριστής, εμφανίζεται να ερωτάται από Άγγλο δημοσιογράφο σχετικά με το ποιες ομάδες θεωρεί φαβορί για την κατάκτηση της διοργάνωσης. Όπως είναι φυσικό, ο Πελέ αναφέρει κατά σειρά τις συνήθεις ύποπτες Ιταλία, Βραζιλία, Αργεντινή, Γερμανία, Ισπανία και Γαλλία. Όταν ο δημοσιογράφος τον ρωτάει επίμονα «εκτός από αυτές;», ο Βραζιλιάνος σνομπάρει επιδεικτικά την Αγγλία του Μπάσετ προτιμώντας ομάδες-εκπλήξεις, όπως τις Γιουγκοσλαβία και Η.Π.Α. Στο τέλος της ταινίας, η σκηνή συνεχίζεται: «Εκτός από αυτές;» «Ίσως η Κορέα , η Ιαπωνία, πάντως σίγουρα όχι η Αγγλία». Όταν ο δημοσιογράφος του τονίζει ότι η Αγγλία έχει προκριθεί στο Μουντιάλ, ο Πελέ βάζει τα γέλια!

Τα αποτελέσματα του Μπάσετ
Πολωνία (Προκριματικά Μουντιάλ 3ος όμιλος – Εντός) 1-2, 12 Απριλίου 2001
Βέλγιο (Προκριματικά Μουντιάλ 3ος όμιλος – Εκτός) 0-3, 20 Σεπτεμβρίου 2001
Σλοβενία (Προκριματικά Μουντιάλ 3ος όμιλος – Εντός) 0-0, 18 Νοεμβρίου 2001
Αίγυπτος (1ος γύρος Μουντιάλ – 6ος όμιλος) 0-0, 15 Ιουνίου 2002
Μεξικό (1ος γύρος Μουντιάλ – 6ος όμιλος) 0-4, 19 Ιουνίου 2002
Αργεντινή (1ος γύρος Μουντιάλ – 6ος όμιλος) 1-0, 7 Ιουλίου 2002
Ρουμανία (Φάση των 16) 3-0, 12 Ιουλίου 2002
Γαλλία (Προημιτελικά) 2-0, 16 Ιουλίου 2002
Βραζιλία (Ημιτελικός) 0-1, 21 Ιουλίου 2002
[youtube id=”FwGb9mNDAzw” width=”620″ height=”360″]