Ανήμερα Χριστουγέννων, ο Υπουργός Αθλητισμού της Ρωσίας, Βιτάλι Μούτκο, ανακοίνωσε ότι η χώρα του ετοιμάζει επίσημη πρόταση για τη συμμετοχή στη διοργάνωση του «Ντάιαμοντ Λιγκ» και φιλοξενία του στο στάδιο Λουζνίκι μέσα στο 2014, συνεχίζοντας στα χνάρια του φετινού Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στίβου της Μόσχας. Δεν είναι όμως μόνο η Ρωσία που κυνηγάει κάθε διαθέσιμη διοργάνωση, καθώς μαζί με μία τετράδα αναπτυσσόμενων χωρών φιλοδοξούν να γίνουν το Ελ Ντοράντο του παγκόσμιου αθλητικού γίγνεσθαι.
του Νίκου Κούδα
[email protected]
Η ανακοίνωση του ρωσικού ενδιαφέροντος για το “διαμαντένιο” σιρκουί στίβου όσο και δύσκολη υπόθεση αν θεωρείται, έρχεται να προστεθεί σε εκείνο για τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου Εφήβων-Νεανίδων της IAAF το 2016, με πιθανότερη οικοδέσποινα την πόλη του Καζάν. Η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας του Ταταρστάν, μέλους της Ρωσικής Ομοσπονδίας, φιλοξένησε το καλοκαίρι με μεγάλη επιτυχία τους 27ους Παγκόσμιους Θερινούς Φοιτητικούς Αγώνες, γνωστούς και ως Πανεπιστημιάδα, δαπανώντας το ιλιγγιώδες ποσό των 228 δισεκατομμυρίων ρουβλιών, που μεταφράζεται σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ! Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό στην ιστορία των αγώνων μετά την Πανεπιστημιάδα του 2011 στην πόλη Σένζεν, όπου οι Κινέζοι είχαν ξοδέψει 22 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι εν λόγω αγώνες αποτέλεσαν ένα πρώτη τάξεως τεστ για τους Ρώσους, αφού πολλά από τα τεχνολογικά συστήματα θα χρησιμοποιηθούν και στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι, τον προσεχή Φεβρουάριο.
Είναι προφανές ότι η Ρωσία προσπαθεί να αποδείξει -κυρίως στον δυτικό κόσμο- ότι είναι ικανή να διοργανώσει λαμπρούς αγώνες κάθε είδους, αναζητώντας την επιβεβαίωση μέσω του αθλητισμού, σε μία… ειρηνική μετεξέλιξη της εξοπλιστικής κούρσας με τις Η.Π.Α. κατά την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Άλλωστε αυτό γίνεται έκδηλο σε κάθε κίνηση της ρωσικής «διπλωματίας του αθλητισμού», γεγονός που αποτυπώνεται ανάγλυφα στα λόγια του Βλαντιμίρ Λεόνοβ, διευθυντή της οργανωτικής επιτροπής της Πανεπιστημιάδας: «Η τελετή έναρξης ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για εμάς. Δουλεύαμε 2,5 χρόνια για αυτή την βραδιά. Αφιερώσαμε χρόνο και χρήματα, ενώ εργάστηκαν πολλοί άνθρωποι για να πετύχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν θέλαμε να παρουσιάσαμε απλά ένα υπερθέαμα, ακόμη ένα φαντασμαγορικό σόου. Θέλαμε να δείξουμε ποια είναι η Ρωσία σήμερα, ποιο είναι το Ταταρστάν στις μέρες μας…».
Και φυσικά η «ρωσική αρκούδα» δεν έχει μείνει μόνο σε αυτό, καθώς πέρα από τους προσεχείς Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, έχει ήδη εξασφαλίσει δύο ακόμη πολύ μεγάλες διοργανώσεις, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου του 2015 που θα γίνει κι αυτό στο Καζάν, αλλά και τη διοργάνωση του ποδοσφαιρικού Μουντιάλ του 2018, επικρατώντας στην ψηφοφορία παραδοσιακών δυτικών δυνάμεων, όπως της Αγγλίας, αλλά και των συνυποψηφιοτήτων Ολλανδίας-Βελγίου και Ισπανίας-Πορτογαλίας. Γεγονός εξόχως ενδεικτικό του ότι η ισορροπία δυνάμεων έχει ανατραπεί πλέον οριστικά υπέρ της «νουβέλ βαγκ» του παγκόσμιου οικονομικού στερεώματος.
Όπως φαίνεται, ο αθλητισμός αποτελεί το νέο «πεδίο δόξης λαμπρό» για χώρες με χρήμα και κυρίως διάθεση να μπουν για τα καλά στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη…
Η περίπτωση του Κατάρ
Πρώτος διδάξας της «μανίας» για αθλητική προβολή και ανάληψη κάθε είδους διοργάνωσης ήταν το Κατάρ, η χώρα με το τρίτο μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα παγκοσμίως (73.810 ευρώ πίσω από Μονακό και Λουξεμβούργο). Με πρωτοστάτη τον βαθύπλουτο εμίρη Χάμαντ μπιν Χαλίφα Αλ Τανί, που ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα τον αθλητισμό λόγω του ποδηλατικού Γύρου της Γαλλίας, το αραβικό κρατίδιο έχει καταστρώσει εδώ και χρόνια μία στρατηγική επενδύσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, με απώτερο σκοπό η Ντόχα να παγιωθεί στη συνείδηση του κόσμου ως η παγκόσμια πρωτεύουσα του αθλητισμού.
Η αμφιλεγόμενη ανάληψη του Μουντιάλ του 2022, μέσω μίας κολοσσιαίας επένδυσης που υπολογίζεται ότι έφτασε τα 76 δισ. ευρώ, αποτελεί ουσιαστικά πρόκριμα για τον διακαή πόθο των Καταριανών, που δεν είναι άλλος από την υπέρτατη αθλητική διοργάνωση, τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αν και η υποψηφιότητά τους για τους Αγώνες του 2020 δεν κατάφερε να βρεθεί στην τελική τριάδα, θεωρείται δεδομένο ότι η προσπάθεια θα συνεχιστεί για τους Αγώνες του 2024, μέχρι την τελική δικαίωση. Ήδη, μάλιστα, η χώρα έχει αναλάβει να διοργανώσει το 2014 το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης 25άρας πισίνας, ενώ θα ακολουθήσουν το 2015 τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Χειροσφαίρισης (ανδρών), Στίβου με Ειδικές Δεξιότητες (Parathletics) και Πυγμαχίας, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδηλασίας Δρόμου του 2016, αλλά και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής του 2018, ενώ διεικδικούν και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πετοσφαίρισης (ανδρών) του 2018.
Άλλωστε χρήμα -και μάλιστα πολύ- υπάρχει, ελέω των πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου, όμως ακόμη κι όταν αυτά στερέψουν, το Κατάρ ευελπιστεί να έχει προλάβει να θεμελιώσει τη θέση του ως ο απόλυτος αθλητικός προορισμός, προσελκύοντας τα δισεκατομμύρια ευρώ που συνεπάγεται αυτού του είδους ο θεματικός τουρισμός.
Από το Αζερμπαϊτζάν με αγάπη
Η νέα ανερχόμενη δύναμη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η οποία ακολουθεί κατά πόδας τη «μητέρα» Ρωσία, ακούει στο όνομα Αζερμπαϊτζάν. Η δημοκρατία της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. στην περιοχή του Καυκάσου, καθοδηγούμενη από τον ολιγάρχη Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεφ και εκμεταλλευόμενη τα κοιτάσματα πετρελαίου (το 70% των κρατικών εσόδων προέρχεται από την εξόρυξη του μαύρου χρυσού), κάνει ήδη αισθητή την παρουσία της στην ανάληψη αθλητικών διοργανώσεων.
Έτσι, η πρωτεύουσα Μπακού πρόκειται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Σκάκι του 2015, καθώς και την Ολυμπιάδα Σκακιού το 2016, καθώς το Αζερμπαϊτζάν θεωρείται μία από τις παγκόσμιες υπερδυνάμεις του χώρου (ελέω και του φανατικού σκακιστή Προέδρου της). Ωστόσο, η πιο σημαντική επιτυχία της χώρας θεωρείται η ανάληψη της διοργάνωσης των 1ων Ευρωπαϊκών Αγώνων τον Ιούνιο του 2015, ενός φιλόδοξου αθλητικού γεγονότος, με εκτιμώμενη συμμετοχή 49 ευρωπαϊκών χωρών και περίπου 7.000 αθλητών, σε μία πανδαισία τουλάχιστον 223 αγωνισμάτων σε 18 διαφορετικά αθλήματα. Η κίνηση αυτή θεωρείται μία ξεκάθαρη προσπάθεια ενίσχυσης του Ολυμπιακού ονείρου των Αζέρων, καθώς έχουν ήδη θέσει ανεπιτυχώς δύο φορές υποψηφιότητα για τους Αγώνες τόσο του 2016, όσο και του 2020. Παρά όμως την αποτυχία, η δίψα των επικεφαλής του αθλητικού προγράμματος αυτής της μικρής χώρας των δέκα εκατομμυρίων για περισσότερη αθλητική προβολή, δείχνει σταδιακά να δικαιώνεται.
Βέβαια, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός ότι -όπως και στην απολυταρχική Ρωσία του Βλάντιμιρ Πούτιν- το πολιτικό στάτους κβο του Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται υπό την επιβλητική σκιά της οικογένειας Αλίγιεφ. Ο 52χρονος Πρόεδρος, που διαδέχτηκε το 2003 τον πατέρα του Χεϊντάρ υπό αμφισβητούμενες για τη νομιμότητά τους διαδικασίες, πέτυχε με το δημοψήφισμα του 2009 να καταργηθεί το όριο στην προεδρική θητεία. Το μέτρο εγκρίθηκε από το 92% των Αζέρων πολιτών, που ψήφισαν παρά το κάλεσμα της αντιπολίτευσης να μην προσέλθουν στις κάλπες. Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Αλίγιεφ επανεξελέγη για 3η συνεχή φορά στο αξίωμα, εκμεταλλευόμενος μία σχέση που σχεδόν αγγίζει τα όρια της λατρείας και η οποία εξηγείται από την γεωμετρική αύξηση στο κατά κεφαλήν εισόδημα του λαού του: από τα 626 ευρώ το 2003, εκτοξεύτηκε στα 5.774 το 2012, ανεβάζοντας τη χώρα στην 75η θέση παγκοσμίως.
Το ρωμαϊκό «άρτον και θεάματα» του σατιρικού ποιητή Γιουβενάλη, στην απόλυτη εφαρμογή του…
Τουρκμενιστάν, το νέο αίμα
Η μικρή χώρα των περίπου 5.000.000 κατοίκων αποτελεί το «μαύρο άλογο» των χωρών που κυνηγούν συστηματικά ένα κομμάτι από την πίτα της παγκόσμιας βιομηχανίας του αθλητισμού. Κοινό της χαρακτηριστικό με τις προαναφερθείσες, δεν είναι άλλο από την ολιγαρχική διακυβέρνηση ενός ισχυρού άνδρα. Το όνομά αυτού Γκουρμπανγκούλι Μπερντιμουχαμέντοφ. Ο 56χρονος οδοντίατρος στο επάγγελμα εξελέγη Πρόεδρος στις εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου του 2007, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν διαβλητές, με συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 90% περίπου, ενώ τον Φεβρουάριο του 2012 επανεξελέγη με ποσοστό 97% των ψήφων! Ο ίδιος χρησιμοποιεί τον τιμητικό τίτλο “Arkadag”, που σημαίνει «Προστάτης», θυμίζοντας κάτι από τον «Πατερούλη» του Ιωσήφ Στάλιν και βασικός του στόχος έχει γίνει ο εκμοντερνισμός της χώρας μέσω μεγαλόπνοων αθλητικών διοργανώσεων.
Έχοντας ως «καύσιμο» τον φυσικό του πλούτο (όντας προικισμένο με τα τέταρτα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο), το Τουρκμενιστάν έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου, έχοντας ήδη εξασφαλίσει τους 5ους Ασιατικούς Αγώνες Κλειστού και Πολεμικών Τεχνών του 2017. Οι αγώνες θα διεξαχθούν στην πρωτεύουσα Ασγκαμπάτ και συγκεκριμένα στο νεοανεγειρόμενο συγκρότημα Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, το οποίο θα αποτελείται από 30 διαφορετικά στάδια πολλαπλών χρήσεων, όπως το μεγαλύτερο κλειστό ποδηλατοδρόμιο στον κόσμο, χωρητικότητας 6.000 θέσεων, το κλειστό στάδιο πολεμικών τεχνών 5.000 θέσεων, ένα κλειστό στάδιο 5.000 θέσεων για στίβο, το κολυμβητικό κέντρο για 4.000 θεατές, καθώς και ποδοσφαιρικό στάδιο προδιαγραφών της ΦΙΦΑ, χωρητικότητας 45.000 θεατών. Μαζί με το πολυτελέστατο Ολυμπιακό Χωριό που θα φιλοξενεί 12.000 αθλητές και το Κέντρο Τύπου-ξενοδοχείο 800 δωματίων, εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος της κολοσσιαίας αυτής επένδυσης θα αγγίξει τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ!
Κι επειδή τίποτα δεν γίνεται τυχαία, ο βραχυπρόθεσμος σκοπός των Τουρκμένιων είναι η διοργάνωση των Ασιατικών Αγώνων του 2023, με απώτερο στόχο το «μεγάλο ψάρι», δηλαδή τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, όπως δήλωσε ο Αζάτ Μουράντοφ, Γενικός Γραμματέας της Ολυμπιακής Επιτροπής της χώρας. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι το πρότζεκτ έχει αναλάβει η κατασκευαστική εταιρεία “Polimeks” τουρκικών συμφερόντων, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η οποία σχεδιάζει να απασχολήσει περίπου 15.000 εργολάβους και εργατικό προσωπικό από όλο τον κόσμο, σε μία πραγματική αποθέωση της παγκοσμιοποίησης.
Η τουρκική βιομηχανία αθλητισμού
Ο εξ Ανατολών γείτονας διαθέτει χρήμα και ισχύ – πέραν τούτου όμως διαθέτει και ανθρώπους με όραμα, διορατικότητα και πλάνο. Η χθεσινή απομάκρυνση του Υπουργού Αθλητισμού Σουάτ Κιλίκ, που αποδόθηκε εν πολλοίς στην αποτυχημένη καμπάνια της χώρας για την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020 από την Κωνσταντινούπολη, είναι ενδεικτική του πόσο μεγάλη σημασία δίνουν στις αθλητικές τους φιλοδοξίες οι Τούρκοι.
Τα 14 δισ. ευρώ που ξόδεψαν, άλλωστε, οι γείτονες για την εκστρατεία τους είναι απολύτως ενδεικτικά των προθέσεών τους και το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν πρόκειται να το βάλουν κάτω. Εξάλλου η άνθηση του τουρκικού αθλητισμού, που αποτελεί φυσική προέκταση της φημισμένης –και εξαιρετικά επιτυχημένης- τουρκικής διπλωματίας, είναι έκδηλη σε όλους τους τομείς: η «χώρα του αθλητισμού» όπως την αποκαλούσε ο αποχωρήσας Υπουργός, φιλοξένησε τα τελευταία χρόνια το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πάλης, το Παγκόσμιο Τουρνουά Τένις γυναικών, τους 23ους Πανεπιστημιακούς καλοκαιρινούς και χειμερινούς αγώνες, το Παγκόσμιο Ράλι 2010, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Βόλεϊ γυναικών , το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Βόλεϊ ανδρών, δυο φορές το Τσάμπιονς Λιγκ Βόλεϊ γυναικών, τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ ποδοσφαίρου και αρκετές μικρότερες αθλητικές εκδηλώσεις.
Προσθέστε σε αυτά και το δυναμικό «μπάσιμο» της αεροπορικής εταιρείας “Turkish Airlines” ως κύριας χορηγού της μπασκετικής Ευρωλίγκας, αλλά και τις συνεργασίες εκατοντάδων εκατομμυρίων με αστέρες παγκόσμιου βεληνεκούς, όπως οι Λιονέλ Μέσι και Κόμπι Μπράιαντ, και θα γίνει απολύτως αντιληπτό ότι στην Τουρκία έχουν πάρει το όλο θέμα στα σοβαρά…
