Πριν από 2 χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο που προέτρεπε τους αθλητές και τις αθλήτριες των 100-200μ. να δοκιμάσουν τις ικανότητες τους και στα 400μ. Η θέση μου αυτή, χωρίς να γνωρίζω ποιοι την έχουν διαβάσει, έχει ήδη εφαρμοσθεί από ορισμένους αθλητές-τριες και μάλιστα κορυφαίους.
του Πλούταρχου Σαρασλανίδη
Αναπληρωτή καθηγητή
προπονητικής κλασικού αθλητισμού
Το θέμα δεν είναι σημερινό και φυσικά είναι διεθνές. Η διερεύνηση του θέματος έχει δύο σκέλη:
α. την προπόνηση για 400μ. και την συμμετοχή σε αγώνες 400μ., κυρίως στο πρώτο μέρος του αγωνιστικού προγραμματισμού, ως μέρος της καλύτερης προετοιμασίας για τα 100μ.
β. την αλλαγή αγωνίσματος για καλύτερες προοπτικές απόδοσης και αγωνιστικών επιτυχιών
Τα τελευταία 15 χρόνια παρακολουθούμε ένα σημαντικό ποσοστό, από τους κορυφαίους 100αρηδες, να αγωνίζονται σε κούρσες 400μ. κυρίως την αρχή της άνοιξης. Πιο συγκεκριμένα εφαρμόζουν ειδικές δρομικές επιβαρύνσεις, που ενεργειακά βελτιώνουν τον γαλακτικό μηχανισμό παραγωγής έργου. Όμως με αυτού του είδους τις «μεγάλες» και υπομέγιστες διαδρομές εξασφαλίζεται καλύτερα η δρομική χαλαρότητα και η τεχνική χωρίς νευρική εξάνληση που απαιτείται σε μέγιστα σπριντ. Αυτή η λογική έχει επικρατήσει, ως «τάση» μεταξύ των προπονητών των σπρίντερς, κυρίως της Καραϊβικής και των ΗΠΑ. παράλληλα με την βελτίωση της ψυχικής και σωματικής ανθεκτικότητας του αθλητή στην κούραση (όπως φαίνεται στο παρακάτω πίνακα). Σημειώνω ότι αυτή την τάση δεν την εφαρμόζουν οι αθλητές της Ευρώπης.
Πίνακας: Δείχνει κορυφαίους αθλητές-τριες των 100-200μ. που έχουν αγωνισθεί στα 400μ.
| Αθλητής |
Χώρα |
100μ. |
200μ. |
400μ. |
Πόσες χρονιές
έτρεξε 400μ. |
| Γιουσέιν Μπολτ |
Τζαμάϊκα |
9.58 |
19.19 |
45.28 |
9* |
| Γιόχαν Μπλέϊκ |
Τζαμάϊκα |
9.69 |
19.26 |
46.32 |
7 |
| Τάισον Γκέι |
Η.Π.Α. |
9.69 |
19.58 |
44.89 |
3 |
| Ασάφα Πάουελ |
Τζαμαϊκα |
9.72 |
19.90 |
45.94 |
6 |
| Γουόλτερ Ντιξ |
Η.Π.Α. |
9.88 |
19.53 |
46.75 |
3 |
| Ντάνιελ Μπέιλ |
Αντίγκουα |
9.91 |
20.40 |
48.56 |
4 |
| Αθλητρια |
Χώρα |
100μ. |
200μ. |
400μ. |
Πόσες χρονιές
έτρεξε 400μ. |
| Καρμελίτα Τζέτερ |
Η.Π.Α. |
10.64 |
22.11 |
53.08 |
5 |
| Σέλι Αν Φρεϊζερ -Πραϊς |
Τζαμαϊκα |
10.70 |
22.09 |
54.93 |
5 |
| Ίγκλις Γκάρτνερ |
Η.Π.Α. |
10.74 |
22.62 |
53.73 |
4 |
| Κέρον Στιούαρτ |
Τζαμαϊκα |
10.75 |
21.99 |
51.83 |
10* |
| Βερόνικα Κάμπελ |
Τζαμαϊκα |
10.76 |
21.74 |
52.25 |
5 |
| Σερόν Σίμσον |
Τζαμαϊκα |
10.82 |
22.00 |
51.25 |
8 |
*στα πρώτα χρόνια της καριέρας τους είχαν ως βασικό αγώνισμα τα 400μ.
Όσον αφορά την απόφαση για αλλαγή αγωνίσματος, δηλαδή ο 100αρης – 200αρης να γίνει 400αρης είναι μια δύσκολη απόφαση που θέλει να σταθμισθούν όλα τα δεδομένα του αθλητή. Πρώτα από όλα την θέληση του να προσπαθήσει σε ένα αγώνισμα που απαιτεί πιο σκληρή και επίπονη προσπάθεια για να πετύχει την μεγιστοποίηση στον αναέροβιο γαλακτικό μηχανισμό παραγωγής ενέργειας.
Όμως σε αρκετές περιπτώσεις αθλητών που διαθέτουν τα ανάλογα φυσικά χαρίσματα (μεγάλες φυσικές ικανότητες προσαρμογής στον αναερόβιο γαλακτικό μηχανισμό, χαλαρό τρέξιμο, καλό επίπεδο αερόβιας ικανότητας) μπορούν να πετύχουν καλύτερη επίδοση στα 400μ. σε σχέση με τα 100-200μ. Για παράδειγμα αθλητές ηλικίας 20-23 ετών, με επίδοση 10.50 -10.70 στα 100μ. και 21.00 – 21.40 στα 200μ., δεν έχουν δυνατότητες διάκρισης (σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο). Όμως οι ίδιοι αθλητές, με τις παραπάνω επιδόσεις ως προαπαιτούμενες, μπορούν να πετύχουν επιδόσεις από 45.00 – 46.50 στα 400μ. που δίνουν, αναλογικά, μεγαλύτερα περιθώρια διακρίσεων.
Επιπλέον υπάρχει και η μεγάλη κατηγορία των έμπειρων αθλητών των 100-200μ. που έχουν φθάσει σε ένα υψηλό επίπεδο επιδόσεων στα 100-200μ. και έχουν σταθεροποίηση των επιδόσεων τους, ως φυσική συνέπεια της περαιτέρω έλλειψης προσαρμογής σε ανώτερο επίπεδο. Από αυτή την ομάδα αθλητών μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνατότητες τους στα 400μ., με δεδομένο ότι θα μπορέσουν να πετύχουν νέες προσαρμογές στο νέο αγώνισμα και έτσι μπορεί να φθάσουν σε ανώτερο επιπέδο απόδοσης σε σχέση με τα 100-200μ.
Το παραδειγμα των πρωταθλητριών Μπελιμπασάκη και Αρτυματά (Κύπρος) που μετακινήθηκαν με επιτυχία στα 400μ. δείχνει το σωστό δρόμο.
