Από το ποδόσφαιρο και το πατινάζ στην κολύμβηση και το στίβο, τα δεδομένα στο αθλητικό στερέωμα έχουν αρχίσει να αλλάζουν, σε παγκόσμιο επίπεδο.
του Παναγιώτη Βότση
[email protected]
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η κόντρα των αθλητών κολύμβησης με την παγκόσμια ομοσπονδία υγρού στίβου (FINA), η οποία έχει πυροδοτήσει ένα παγκόσμιο διάλογο γύρω από την εξουσία των ομοσπονδιών στους αθλητές, το μονοπώλιο αγώνων αλλά και την επίδραση των ιδιωτικών κεφαλαίων στο αθλητικό γίγνεσθαι.
Όλα άρχισαν όταν η FINA έκανε επίθεση προς το μίτινγκ Energy Cup, μία διοργάνωση διεθνούς εμβέλειας, που θα λάμβανε χώρα στο Τορίνο στα τέλη Δεκεμβρίου και θα χρηματοδοτούνταν από τον ιδιωτικό κολοσσό Energy Standard Group. Αρχικά απείλησε τους αθλητές που θα συμμετείχαν με κυρώσεις και αποκλεισμούς από παγκόσμια πρωταθλήματα, και όταν αυτό δεν έπιασε, εκβίασε την ιταλική ομοσπονδία, η οποία με τη σειρά της εξαναγκάστηκε να ακυρώσει το μίτινγκ. Ως απάντηση, τρεις παγκόσμιοι σταρ της κολύμβησης, η Χόσου, ο Άντριου και ο Σιλντς αλλά και η το οργανωτικό σώμα του Energy Cup, η ISL (International Swimming League), κατέθεσαν μήνυση προς τη FINA, κατηγορώντας την για μονοπωλιακές τακτικές.
Η σύγχρονη αθλητική ιστορία έχει να δώσει κι άλλα παραδείγματα αντιπαράθεσης ομοσπονδιών και αθλητών, που οδήγησαν σε καθοριστικές για το παρόν και το μέλλον δικαστικές αποφάσεις. Η πιο παλιά είναι από το 1995 με την υπόθεση της Βελγικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας κατά του Βέλγου ποδοσφαιριστή Μποσμάν, όταν το Ευρωπαϊκό δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ του Μποσμάν και επέτρεψε την ελεύθερη μετακίνηση ποδοσφαιριστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταργώντας έτσι την αυθαιρεσία σωματείων και ομοσπονδιών και ρυθμίζοντας τις σχέσεις στα επαγγελματικά συμβόλαια. Η απόφαση αυτή άλλαξε την εικόνα του ποδοσφαίρου σε τοπικό, εθνικό και αργότερα παγκόσμιο επίπεδο, με πολλές θετικές αλλά και κάποιες αρνητικές συνέπειες.
Σε ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα, το 2017 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάγκασε τη Διεθνή Ένωση Παγοδρομίας (ISU) να αλλάξει έναν κανόνα της που επέβαλλε αυστηρές ποινές σε αθλητές και αθλήτριες που θα συμμετείχαν σε μη εγκεκριμένες από την ίδια διοργανώσεις.
Η FINA, η οποία νιώθει ότι με τον ανταγωνισμό απειλούνται κάποιες από τις ήδη υποβαθμισμένες διοργανώσεις όπως το World Cup, δρα κοντόφθαλμα με πανικό. Δεν μπορεί να αφουγκραστεί τα σημάδια του παρόντος, τα οποία δείχνουν ότι η εξουσία κατευθύνεται προς τους ίδιους τους αθλητές, μέσα από την παγκόσμια θέση τους ως πρότυπα και μέσα από τα social media. Οι δικαστικές αποφάσεις καταργούν τις μονοπωλιακές τακτικές σωματείων-ομοσπονδιών, καθώς και την ψευδαίσθηση κτήσης των αθλητών τους. Παράλληλα, ανοίγουν καλώς ή κακώς το δρόμο στην επένδυση ιδιωτικών κεφαλαίων σε διοργανώσεις και αθλητές.
Ο Τόμας Μπαχ, πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (IOC) κράτησε μία στάση υπέρ της FINA αλλά με σαφώς πιο δομημένη επιχειρηματολογία κατευθυνόμενη κυρίως προς τα ιδιωτικά κεφάλαια. Χαρακτηριστικά είπε ότι οι εθνικές ολυμπιακές επιτροπές πρέπει να πολεμήσουν μοντέλα που στηρίζονται αποκλειστικά στο χρήμα και ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί από την ίδια ένα εμπορικό και ανταγωνιστικό μοντέλο υπέρ όχι μόνο των ελίτ αθλητών αλλά και της συνολικής ανάπτυξης του αθλητισμού ανά την υφήλιο. Επίσης, τόνισε τη σημασία της διατήρησης του κανόνα 40 της IOC για τη διαφήμιση και τους χορηγούς προάγει την ισότητα μεταξύ των ολυμπιακών αθλημάτων ως προς την προβολή.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η τωρινή διοίκηση της FINA, με σκάνδαλα, οικονομική κακοδιαχείριση, έλλειψη διορατικότητας και αυταρχισμό, δεν έχει αποδείξει σε κανέναν ότι δρα υπέρ της ανάπτυξης του αθλήματος της στον 21ο αιώνα , ούτε ότι βρίσκεται κοντά στη βάση της, δηλαδή τους αθλητές και τις αθλήτριες.
