Το άρθρο που έγραψε για την πρόκριση της Εθνικής μας ομάδας κόντρα στην Ακτή Ελεφαντοστού, με τίτλο «La Grèce ou le sens du tragique» («Η Ελλάδα ή η αίσθηση του τραγικού»), προκάλεσε τεράστια εντύπωση στη χώρα μας, αναγκάζοντας μέχρι και τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να του τηλεφωνήσει! Ο Γάλλος αθλητικός συντάκτης και συγγραφέας Τιμπό Λεπλάτ μιλάει για τις μεγάλες του αγάπες, το ποδόσφαιρο και τη λογοτεχνία και θυμάται τον Όμηρο και τον Άγγελο Χαριστέα, αποκαλύπτοντας όλα εκείνα που τον κάνουν να αισθάνεται Έλληνας…
συνέντευξη Νίκος Κούδας [email protected] follow me @nkoudas
Τιμπό, καταρχάς συγχαρητήρια για το άρθρο σου, πρέπει να ξέρεις ότι προκάλεσε μεγάλο θόρυβο στην Ελλάδα! Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να γράψεις κάτι τόσο δυνατό;
Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους φίλους από την Ελλάδα και από άλλες χώρες που μου έστειλαν τις ευχές και τις ευχαριστίες τους. Με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι το κείμενό μου είχε σημαντικό αντίκτυπο στον κόσμο της χώρας σας. Για να καταλάβετε, ο ίδιος ο πρωθυπουργός σας μου τηλεφώνησε για να με ευχαριστήσει! Μπορείτε να φανταστείτε πόσο τεράστια έκπληξη ήταν για μένα όταν χτύπησε το τηλέφωνό μου στο σπίτι, μπροστά στον υπολογιστή μου, και άκουσα μία φωνή σε άπταιστα γαλλικά, η οποία ήταν του κυρίου Σαμαρά; Αντιλαμβάνεστε πόσο σπουδαίο ήταν το συναίσθημα για μένα; Είμαι πραγματικά πολύ χαρούμενος που ένα άρθρο μου μπόρεσε να αγγίξει την ψυχή τόσων πολλών ανθρώπων ταυτόχρονα. Αυτό σημαίνει πολλά για εμένα. Η ιδέα για το κείμενο προέκυψε από τα συναισθήματα που ένιωσα παρακολουθώντας την Εθνική σας να παλεύει για την πρόκριση. Αισθάνθηκα ότι οι παίκτες σας έμοιαζαν να εμπνέονται από τη συμμετοχή τους στο παγκόσμιο κύπελλο, υπερασπιζόμενοι την πατρίδα τους. Αγωνίζονταν και πάλευαν σαν… δαιμονισμένοι, ενώ οι οικογένειές τους τούς έβλεπαν στην τηλεόραση. Ο τρόπος που πάλεψαν για να κατακτήσουν τη νίκη κόντρα στην Ακτή Ελεφαντοστού ήταν πολύ συγκινητικός. Μου έφερε στο μυαλό την Ιλιάδα και το πώς ο Όμηρος περιγράφει τις μάχες ανάμεσα στους γενναίους στρατιώτες. Όλα ήταν τόσο επικά!
Έχω επισκεφθεί την Ελλάδα, όμως ως απλός τουρίστας. Μία από τις πιο συναισθηματικές στιγμές της ζωής μου ήταν όταν αντίκρισα για πρώτη φορά τον Παρθενώνα και το θέατρο του Διονύσου. Έχω σπουδάσει φιλοσοφία, λογοτεχνία και πολιτικές επιστήμες, οπότε η Ελλάδα είναι σαν δεύτερο σπίτι για μένα.
Το λεξιλόγιό σου και ο τρόπος που χρησιμοποίησες τις λέξεις «σκλάβωσε» τους αναγνώστες σου στην Ελλάδα, θαρρείς και άγγιξες το πνεύμα μίας ολόκληρης χώρας. Αλήθεια, πώς γίνεται να έχεις τόσο βαθιά γνώση και αντίληψη της ελληνικής ψυχής;
Έχω επισκεφθεί την Ελλάδα, όμως ως απλός τουρίστας. Μία από τις πιο συναισθηματικές στιγμές της ζωής μου ήταν όταν αντίκρισα για πρώτη φορά τον Παρθενώνα και το θέατρο του Διονύσου. Έχω σπουδάσει φιλοσοφία, λογοτεχνία και πολιτικές επιστήμες, οπότε η Ελλάδα είναι σαν δεύτερο σπίτι για μένα. Όλα τα πράγματα που αγαπώ περισσότερο σ’ αυτή τη ζωή είναι ελληνικά: ποίηση, λογοτεχνία, φιλοσοφία, δημοκρατία, θέατρο. Είχα μάλιστα την τύχη να γνωρίσω ανθρώπους από την Ελλάδα, οι οποίοι είχαν την ικανότητα να μου εξηγήσουν το βάθος και τη σημασία της ελληνικής ψυχής. Έτσι, όταν ξεκίνησα να γράφω το άρθρο, προσπάθησα να αισθανθώ ότι είμαι κι εγώ Έλληνας, σαν να είχα γεννηθεί στην Αθήνα ή σε κάποιο από τα ελληνικά νησιά, σαν κι εγώ να είχα μόλις προκριθεί στην επόμενη φάση της διοργάνωσης!
Είσαι σίγουρος ότι δεν είσαι Έλληνας; Ποιες ελληνικές λέξεις ξέρεις;
(Γέλια) Εκτός από τις γαλλικές λέξεις, λατρεύω πραγματικά εκείνες που έχουν ελληνική ρίζα, όπως εμπάθεια, συμπάθεια, σύνταξη, φιλοσοφία, μεταφυσικό, δημοκρατία, μυθολογία… Για να είμαι ειλικρινής θυμάμαι μόνο μία, νομίζω ήταν “Hrvalisto” (σ.σ. ευχαριστώ), αν και δεν είμαι σίγουρος αν τη λέω σωστά.
Η ελληνική μου καταγωγή δεν πηγάζει απευθείας, εξ αίματος όπως λέμε. Είναι κάτι πιο αφηρημένο. Προέρχεται από την κουλτούρα και την αγάπη μου για μάθηση και έρευνα. Στην οικογένειά μου έχουμε μία βαθιά συναίσθηση της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Προσωπικά ζω στην Ισπανία εδώ και 10 χρόνια, η μητέρα και ο παππούς μου πέρασαν περισσότερη από τη μισή ζωή τους εκτός Γαλλίας, ενώ τα αδέρφια μου έχουν ταξιδέψει πολύ σε όλη την Ευρώπη. Γι’ αυτό τον λόγο η Ελλάδα ασκεί επάνω μας μία τεράστια γοητεία, ενώ τρέφουμε έναν βαθύ σεβασμό για ο,τιδήποτε ελληνικό. Όλοι μας ανήκουμε άλλωστε στην ίδια ευρωπαϊκή οικογένεια.
Πες μας λίγα πράγματα για τον εαυτό σου.
Είμαι Γάλλος και εργάζομαι ως ανταποκριτής γαλλικών ΜΜΕ στην Ισπανία. Ωστόσο τον τελευταίο καιρό προσπαθώ να ζω και να δουλεύω ως συγγραφέας. Για την ώρα ως συγγραφέας αθλητικών θεμάτων, καθώς έχω εκδώσει ήδη δύο βιβλία, ενώ δύο ακόμη θα εκδοθούν σύντομα στη Γαλλία. Όπως προκύπτει ίσως από το άρθρο μου, με ενδιαφέρει πολύ η ανθρώπινη και η συναισθηματική πλευρά του αθλητισμού. Το ποδόσφαιρο και η λογοτεχνία είναι δύο από τα μεγαλύτερα πάθη στη ζωή μου, κι έτσι προσπαθώ να τα συνδυάζω δημιουργικά.
Στο άρθρο σου αναφέρεις σε κάποιο σημείο τη φράση «Και η Ελλάδα, είμαστε εμείς…». Πιστεύεις στην οικουμενικότητα του ελληνικού πολιτισμού, ακόμη και σε αυτές τις δύσκολες οικονομικά εποχές, που απειλούν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;
Η Ελλάδα είναι το λίκνο της Ευρώπης. Όλα όσα είμαστε σήμερα εμείς οι Ευρωπαίοι, τα οφείλουμε στην ελληνική κληρονομιά και τον πολιτισμό σας, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Και δυστυχώς θεωρώ ότι στη Γαλλία και την υπόλοιπη δυτική Ευρώπη, η σύγχρονη γενιά δεν έχει αντιληφθεί επαρκώς αυτή την αλήθεια. Ο τρόπος που φερόμαστε στην Ελλάδα, είναι ο ίδιος ακριβώς τρόπος που φερόμαστε και στην Ευρώπη. Ο ελληνισμός αποτελεί έναν συμβολικό τρόπο σύνδεσης για όλους μας. Πρέπει να τον σεβόμαστε και να τον θαυμάζουμε. Υπήρξε ίσως αρκετή ασέβεια και άγνοια από πολλούς κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας για τη χώρα σας. Αυτό με στεναχώρησε πάρα πολύ.
Αναφέρεις πολλούς Έλληνες ποδοσφαιριστές στο κείμενό σου. Ποιος είναι ο αγαπημένος σου, από το 2004 και μετά;
Έχω έντονες αναμνήσεις από το EURO 2004. Θυμάμαι το πρόσωπο του Χαριστέα όταν πέτυχε το γκολ σε βάρος της Γαλλίας που μας πέταξε εκτός διοργάνωσης. Ήταν μία μεγάλη έκπληξη αλλά και απογοήτευση για όλους τους Γάλλους. Τόσο πολύ είχαμε απογοητευτεί, που δεν έχουμε ξαναμιλήσει για εκείνο το παιχνίδι από τότε. Σα να το διαγράψαμε από τη μνήμη μας. Δεν ήταν δυνατόν να χάσουμε από την Ελλάδα στο ποδόσφαιρο! Είχαμε τον Ζιντάν, τον Ανρί, τον Τρεζεγκέ, τον Πιρές… Εκείνοι είχαν τον Νικοπολίδη, τον Σεϊταρίδη, τον Χαριστέα τον Καραγκούνη… αδύνατον!
Ένιωσες έκπληξη για τον αποκλεισμό της Ελλάδας από την Κόστα Ρίκα; Πιστεύεις ότι ήταν η κορύφωση της τραγικότητας που περιγράφεις στο άρθρο σου;
Πρέπει να ομολογήσω ότι απογοητεύτηκα πολύ από τον αποκλεισμό σας. Ίσως η Κόστα Ρίκα να μην ήταν τόσο ισχυρή ή αρκετά μεγάλη αντίπαλος ώστε να αξίζει να ηττηθεί από την Ελλάδα. Πιστεύω ότι αν είχατε παίξει κόντρα στην Ιταλία ή την Αγγλία θα κερδίζατε, λόγω της έμφυτης επικής σας άποψης για τη ζωή. Είμαι βέβαιος γι’ αυτό. Ωστόσο από καθαρά… ποιητικής άποψης ήταν καλύτερο και πολύ πιο καλλιτεχνικό να χάσετε από την Κόστα Ρίκα από το να κερδίζατε. Και οι δύο παίξατε πολύ καλά, αλλά η Ελλάδα δεν μπόρεσε να πετύχει κι άλλο γκολ, που είναι άλλωστε και όλη η ουσία. Ίσως στην παράταση ο Σαμαράς θα έπρεπε να αγωνιστεί ως σέντερ φορ και όχι ως εξτρέμ. Αυτή είναι η άποψή μου. Είναι ένας εξαιρετικός ποδοσφαιριστής και θα πρέπει να αγωνίζεται όσο πιο κοντά γίνεται στην αντίπαλη περιοχή, για να τρομάζει τους αμυντικούς. Όμως το ποδόσφαιρο, όπως ο αθλητισμός και γενικότερα η ζωή, δεν έχει να κάνει μόνο με το ποιος κερδίζει ή ποιος χάνει. Είναι κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον απ’ αυτό. Έχει να κάνει με συναισθήματα, αναμνήσεις, αισθήσεις… Η ελληνική ομάδα μου τα πρόσφερε όλα αυτά στη διάρκεια του μουντιάλ, και γι’ αυτό θέλω να την ευχαριστήσω.
Χρησιμοποιείς στο άρθρο σου τη λέξη «απειλή» όταν περιγράφεις την παρουσία της Ελλάδας στις «άψογες διοργανώσεις μας», ηχώντας ιδιαίτερα επικριτικός προς τις μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες. Έχεις την αίσθηση ότι η «ελίτ» δεν επιθυμεί και δεν καλωσορίζει εκπλήξεις τύπου Δανίας ή Ελλάδας;
Η ερμηνεία σου είναι πολύ σωστή. Χρησιμοποίησα τη λέξη «απειλή» γιατί η Ελλάδα, για όλους τους λόγους που προανέφερα, αποτελεί ένα είδος ευρωπαϊκού υπερεγώ. Η Ελλάδα βρίσκεται παντού στις λέξεις και τις σκέψεις μας, ακόμη κι όταν δεν το επιθυμούμε. Ο τρόπος που κερδίσατε το EURO 2004 ήταν τόσο αναπάντεχος και απρόβλεπτος, που στην Ευρώπη ακόμη αναρωτιόμαστε όλοι πώς ήταν δυνατό να συμβεί κάτι τέτοιο! Πολλοί άνθρωποι που ξέρω είναι ακόμη θυμωμένοι για εκείνη τη νίκη σας, ακόμη και 10 χρόνια μετά, είτε λόγω της αμυντικής τακτικής σας, είτε απλά με τον τρόπο που η χώρα σας πέτυχε ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά επιτεύγματα όλων των εποχών, χωρίς καμία δικαιολογία. Ίσως στην ΟΥΕΦΑ και τη ΦΙΦΑ πιστεύουν ότι τα «μικρά» έθνη πρέπει απλά να προσθέτουν λίγο πάθος στις μεγάλες διοργανώσεις τους. Χρειάζονται αυτές τις ομάδες για να τρομάζουν τις λεγόμενες μεγάλες, κερδίζοντάς τις πού και πού. Χρειάζονται αυτή τη μικρή δόση του απρόβλεπτου. Την ίδια στιγμή όμως, δεν επιθυμούν οι μικροί να κατακτούν τα τρόπαια. Πώς θα πουλήσουν στα δίκτυα όλου του κόσμου τα τηλεοπτικά δικαιώματα μίας διοργάνωσης, όπου η Δανία, η Ελλάδα ή η Κόστα Ρίκα μπορούν να κερδίζουν κάθε δύο χρόνια; Χρειάζονται τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βραζιλία κλπ να θριαμβεύουν. Όλοι οι υπόλοιποι είναι προσκεκλημένοι απλώς για να συμμετέχουν, όχι για να κερδίζουν. Αυτή είναι η άποψή μου.
Ποια είναι η γνώμη σου για την παρακμή παραδοσιακών υπερδυνάμεων, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Αγγλία κ.α.;
Σε μία τέτοια διοργάνωση, οποιαδήποτε πρόβλεψη ή ισορροπία είναι δύσκολο να γίνει και να διατηρηθεί. Γνώμη μου είναι ότι το ποδόσφαιρο που παρακολουθούμε σ’ αυτό το μουντιάλ δεν είναι τόσο ενδιαφέρον όσο ισχυρίζονται κάποιοι. Από τακτικής πλευράς, όλα είναι εντελώς βασικού επιπέδου. Όλες οι ομάδες που προσπάθησαν να παίξουν ένα διαφορετικό είδος ποδοσφαίρου (μεγαλύτερης κατοχής, συνδυασμών), όπως οι Ισπανία και Ιταλία, αποκλείστηκαν πολύ γρήγορα. Οι καλύτερες ομάδες του τουρνουά παίζουν όπως η Ολλανδία – πέντε αμυντικοί, μακρινές κάθετες μεταβιβάσεις, αντεπιθέσεις. Απογοητεύτηκα πολύ για την Ισπανία, αλλά έχω δει αυτή την ομάδα να κερδίζει τόσο πολύ, που η πρώτη μου σκέψη ήταν να την ευχαριστήσω για το όμορφο ποδόσφαιρο που μας πρόσφερε τα έξι τελευταία χρόνια. Όσο για την ομάδα μου, τη Γαλλία, ο τρόπος που την υποστηρίζω είναι τόσο επικριτικός, που μπορεί να ακουστεί σα να μην το κάνω – κάτι πολύ γαλλικό, παρεμπιπτόντως… Πάντως θα ήθελα πολύ να δω την Αργεντινή να κερδίζει τη Βραζιλία στο «σπίτι» της. Θα ήταν τόσο επικό! Σίγουρα πολύ πιο ενδιαφέρον από το να κέρδιζε η Βραζιλία το έκτο της παγκόσμιο κύπελλο.
Ποια είναι το αγαπημένο σου γκολ στη διοργάνωση μέχρι τώρα;
Το πέναλτι του Σαμαρά. Χωρίς αμφιβολία. Τόσο συναισθηματικό. Εννοώ, το σφύριγμα του διαιτητή, η στιγμή που αναρωτιόμαστε «ποιος;», ποιος θα τολμήσει να εκτελέσει ΑΥΤΟ το πέναλτι; Και ύστερα το γκολ, η πρόκριση, οι πανηγυρισμοί. Όλα ήταν τόσο τέλεια σε αυτό το γκολ.
Ποιος θα κατακτήσει το κύπελλο;
Αν ήξερα τέτοιου είδους πράγματα, θα ήμουν εκατομμυριούχος! Αλλά δυστυχώς δεν είμαι. Αν θα έπρεπε να κάνω μία πρόβλεψη πάντως θα έλεγα η Αργεντινή ή η Ολλανδία.
Τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις στους Έλληνες;
Σας ευχαριστώ για όλα τα μηνύματα και τις ευχές σας. Είμαι πολύ περήφανος που είμαι φίλος σας!
